Met Des Teufels Bad duiken Veronika Franz en Severin Fiala in de duistere krochten van zeventiende-eeuws Oostenrijk én de vrouwelijke psyche.
Wanneer de woorden ‘Ulrich Seidl Filmproduktion’ op het scherm opdoemen, weet je dat je geen zonnig familievertier met glanzende cupcakes en vliegende eenhoorns hoeft te verwachten. Maar zelfs wie het wrange Hundstage of het schrijnende Import/Export heeft doorstaan zonder een depressie op te lopen, zal bij Des Teufels Bad meerdere malen ongemakkelijk in de bioscoopstoel schuiven. Deze beklemmende film komt van de Oostenrijkse regietandem Veronika Franz – de vrouw en vaste coscenariste van de sardonische regisseur Ulrich Seidl – en Severin Fiala.
Na het ijzingwekkende Ich seh, ich seh (2014) en het claustrofobische The Lodge (2019) wagen Franz en Fiala zich aan hun eerste kostuumdrama: een grimmige folkfabel gebaseerd op historische feiten. Het verhaal speelt zich af in ruraal Oostenrijk midden in de zeventiende eeuw, een tijd waarin zelfmoord volgens de leer van de Kerk eeuwige verdoemenis betekende, maar onschuldige kinderen het eeuwige leven verzekerd was. Voor sommige vrouwen, verteerd door melancholie en wanhoop, leidde die overtuiging tot een hartverscheurende daad: het doden van hun eigen of andermans kinderen, in de hoop zichzelf met de doodstraf te verlossen.
Het passieverhaal draait hier om de streng gelovige Agnes (indringend vertolkt door Anja Plaschg, beter bekend als muzikant Soap&Skin), een jonge vrouw wier huwelijk met de goedmoedige boer Wolf (David Scheid) al snel deprimerend routineus wordt, én seksloos. Bovendien bemoeit Wolfs bazige moeder (Seidl-habitué Maria Hofstätter) zich met alles, van het huishouden tot Agnes’ gedoemde pogingen om zwanger te worden. De dagen vullen zich met ploeteren in modderige velden, het bereiden van vissenkoppen en het botweg negeren van Agnes’ gestaag groeiende verdriet.
Hoewel de film geen heksenverhaal is – toch niet een met vliegende bezems en pruttelende ketels – flirt hij met de folkhorrortraditie, inclusief echo’s van The Wicker Man en The Witch. Door Agnes’ fascinatie voor de lugubere site van een eerdere kindermoordenares – een onthoofd lichaam met afgehakte vingers en tenen – lijkt het alsof je ongevraagd getuige bent van een heidens ritueel. Toch is de kracht van Des Teufels Bad dat hij de horror niet exploiteert, al bevat hij misschien wel de akeligste openingsscène van het jaar, maar zijn publiek onderdompelt in de fysieke en psychologische pijn van zijn personages.
De film, gebaseerd op onderzoek van historica Kathy Stuart, vermijdt goedkope jump scares en bouwt aan een langzaam, onvermijdelijk verval. Agnes die rattenvergif slikt, haar hallucinaties en uiteindelijk haar fatale wanhoopsdaad: elk moment wordt met een bijna klinische precisie in beeld gebracht, met dank aan cinematograaf Martin Gschlacht die je het slijk en mos haast doet ruiken. Maak je borst nat voor een trip door een wereld die intens aards, vervreemdend barbaars en onthutsend vertrouwd tegelijk aanvoelt, met Agnes als embleem van de eeuwenoude strijd van vrouwen om hun eigen lot in handen te krijgen.
Of hoe het kwade niet zozeer in het bovennatuurlijke schuilt, maar wel in starre religieuze dogma’s, serpenten van schoonmoeders en andere anomalieën des levens.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
