De jacht op een neonazi in ‘The Order’ is zo vergezocht dat het alleen maar waargebeurd kan zijn

In 1983 had Amerika ook al last van levensgevaarlijke neonazi’s, maar toen kon de FBI hen nog net tegenhouden. In The Order zet Justin Kurzel de true (hate) crime stijlvast en ordentelijk uiteen.

De voormalige pretty boy Jude Law heeft toekomst als hoofdrolspeler met een karakterkop. Dat bevestigt de acteur uit The Talented Mr. Ripley, AI en matige franchises als Sherlock Holmes en Fantastic Beasts in The Order. Hij speelt een gedreven FBI-agent die na loodzware undercoveroperaties en een spaak gelopen privéleven weer op adem hoopt te komen in een regio in de staat Washington waar je nog op reeën kan jagen in je vrije tijd. Belandt hij toch niet in een omgeving met verdacht veel bankovervallen en verdacht veel neonazi-activiteiten, zeker?

Met de hulp van een lokale agent (Tye Sheridan) komt hij The Order op het spoor, een splintergroep van de Aryan Nations. De charismatische jonge leider Bob Mathews, een verrassend sinistere Nicholas Hoult, de pretty boy uit Nosferatu en The Menu, wil met het geld van bankovervallen een leger op de been brengen om de federale regering omver te werpen en een rassenoorlog uit te lokken. Zijn inspiratie haalt hij uit The Turner Diaries, een boek dat gewelddadige, racistische ideologieën promoot en erg geliefd is in extreemrechtse en white supremacist-groeperingen.

Het is zo vergezocht dat het alleen maar waargebeurd kan zijn. Het hoofdpersonage mag dan wel een samenraapsel zijn van verschillende agenten, gekruist met het archetype van een doorgewinterde FBI-agent met teer op de longen en eelt op de ziel, maar Bob Matthews is allesbehalve een verzinsel. De vergevorderde plannen om met zijn neonazistische terreurorganisatie een staatsgreep te plegen zijn dat evenmin.

Het conventionele, nogal vlakke scenario, gebaseerd op het non-fictieboek The Silent Brotherhood, lijkt voortdurend te aarzelen tussen true crime en een grimmige Hollywoodthriller. Het aantal losse eindjes doet vermoeden dat er best veel is gesneuveld tijdens de montage. Mogelijk lieten de feiten niet toe om er een echt spannend kat-en-muisspel van te maken, maar daar heb je als kijker natuurlijk geen boodschap aan.

Hoewel de film in zijn geheel niet helemaal bevredigt, zo goed als elke scène staat als een huis. De vertolkingen zijn prima, de fotografie is sterk, de locaties goed gekozen, de jarentachtigaankleding voorbeeldig. Minder verwacht je ook niet van Justin Kurzel. De Australische vakman, die zich wat vertilde aan Macbeth en Assassin’s Creed, is een krak in het aarden van sensationele misdaadverhalen zoals The Snowtown Murders of Nitram. Het vleugje folie uit zijn beste film, The True History of the Kelly Gang, wordt dit keer danig gemist. De actiescènes zijn uitstekend maar helaas schaars, en op elke opflakkering van opwinding volgt een afkoeling. Een klassiek geval van goed maar niet buitengewoon. De finale is imposanter als je niet op voorhand opzoekt hoe het in het echt afliep voor Bob Mathews.