Op het kleine scherm is Sydney Sweeney een ster, op het grote wil ze het worden

U kent haar uit Euphoria en The White Lotus. Nu maakt Sydney Sweeney duidelijk werk van haar doorbraak in films, eerst als klokkenluider, volgend jaar als Spider-Woman en nog later als Barbarella.

Huilen, dronken dansen op Sinéad O’Connor, kotsen in de jacuzzi, dolgelukkig brullen tegen je vriendinnen, een abortus, naaktscènes… Als Cassie Howard kreeg Sydney Sweeney in twee seizoenen Euphoria ruim de kans om zich te tonen. In The White Lotus stal ze de show als de ultravenijnige, Nietzsche lezende rijkeluisdochter Olivia Mossbacher. (Iets langer geleden was ze ook al uitstekend als psychiatrische roommate van Amy Adams in Sharp Objects en speelde ze Charles Manson-volgelinge Snake in Tarantino’s Once Upon a Time… In Hollywood.)

Haar nabije toekomst lijkt nu vooral gevuld met filmwerk. Op komst zijn de thriller Echo Valley (met Julianne Moore), de romantische komedie Anyone but You (van Will Gluck, de regisseur van Easy A), de zelf opgezette nonnenhorror Immaculate en (volgend jaar) de Marvelfilm Madame Web, waarin ze Spider-Woman zal spelen.

Maar eerst maakt ze indruk met het titelpersonage in Reality, een van de hoogtepunten van de recentste Berlinale. Daarin reconstrueert regisseuse Tina Satter zo waarheidsgetrouw mogelijk de ondervraging en arrestatie van klokkenluider Reality Winner, een jonge data-analiste die in 2017 een geheim NSA-rapport over Russische pogingen om Amerikaanse stemcomputers te hacken naar het onlinemagazine The Intercept lekte. Zonder zich echt te realiseren welke ellende ze zich op de hals haalde. Op basis van een spionagewet uit 1917 werd ze veroordeeld tot vijf jaar cel. Ze heeft ondertussen de gevangenis mogen verlaten, maar moet volgens Satter hopen dat een president haar op een dag gratie schenkt om opnieuw volledig van haar vrijheid en rechten te kunnen genieten.

‘Het bijzondere aan onze film,’ zegt Sweeney trots, ‘is dat hij volledig gebaseerd is op het transcript van de FBI-ondervraging. Woord voor woord. Ik zeg letter per letter wat Reality daar echt gezegd heeft.’

Wat niet altijd de best bekkende zinnen oplevert. Is het niet erg lastig om daar nergens van te mogen afwijken?

Sydney Sweeney: Uiteraard. Maar ik ben dol op uitdagingen. Dat het scenario zich aan dat transcript houdt, blies mij omver. Dat overtuigde me net om auditie te doen. Meestal ben ik redelijk vrij in mijn woordkeuze. Ik mag zinnen veranderen als ik dat voor mijn personage nodig acht. Maar deze keer moest elke komma juist zijn. Ook qua actie is er zo goed als niets om mee bezig te zijn of me achter te verschuilen. Er zijn geen wilde achtervolgingen, er is zelfs amper beweging. Alles teert op de dialoog.

Én je mimiek.

Sweeney: Een plezante uitdaging! Ik acteer héél graag met mijn gezicht. (lacht) Weet je waar ik het meest op heb gelet? Mijn lippen trekken vanzelf naar boven, die van Reality naar beneden. Ik heb dus geprobeerd mijn lippen naar beneden te trekken. Een klein dingetje maar dat maakt soms het verschil.

Was Reality Winner een echte klokkenluider? Of eerder een zondebok die om politieke redenen zwaar is aangepakt?

Sweeney: Reality heeft één schamel document gelekt. Dat is van een héél andere orde dan Watergate of Snowden. Er is veel gezegd en geschreven over die politiek zwaarbeladen zaak. Maar daar laten wij ons niet mee in. Onze showcase: een jonge, complexe, intelligente vrouw moet door een complex, emotioneel, verstrekkend, buitengewoon moment.

Heb je haar kunnen spreken?

Sweeney: Ja, Tina heeft ons met elkaar in contact gebracht. We spraken elkaar vooral via Zoom of met berichtjes. De inhoud van die conversaties houd ik voor mij: het was vaak erg persoonlijk. Ik heb zoveel van Reality opgestoken als ik maar kon. Ik hoop dat ik haar eer aandoe. Het verraste me hoe slim en grappig ze wel is. Dankzij die gesprekken herkende ik haar véél beter in het transcript: haar humor, haar sluwe pogingen om de situatie te ontmijnen en het zichzelf iets makkelijker te maken.

Iets anders: volgens Wikipedia ben jij op je veertiende al naar Los Angeles verhuisd. Was je er zo op gebrand om actrice te worden?

Sweeney: Vertrouw niet zomaar alles wat online staat. Wist je dat je zelf je Wikipedia-pagina kunt aanpassen of dat anderen dat zomaar kunnen doen? Ik las er in elk geval van alles dat gewoon niet klopt. Er worden scholen vermeld waar ik nog nooit van heb gehoord.

Genoteerd. Is er dan niets aan van het verhaal dat je er op jonge leeftijd heel hard voor ijverde om het te mogen proberen als actrice?

Sweeney: Toch wel. Op mijn twaalfde heb ik mijn ouders een zelf opgesteld zakenplan gepresenteerd. Ik legde hen uit wat er zou gebeuren als ze me actrice lieten worden. Ik was erachter gekomen dat er een heel kleine film (de horrorkomedie Zombies of Mass Destruction, nvdr.) zou worden gedraaid in het heel kleine dorp waar ik ben opgegroeid. Ik wilde er heel graag in meespelen.

Hoe liep die presentatie van jou af?

Sweeney: Mijn ouders waren erg verward, ook al was mijn vraag niet nieuw. Ik vroeg hen al mijn hele leven of ik actrice mocht worden. Ze wimpelden dat lang af als de prinsessenwens van een klein meisje. Maar ik hield vol. Ze hebben me auditie laten doen in de hoop dat dat verlangen daarna uit mijn systeem zou zijn. In de hoop dat ik daarna nooit meer zou doorbomen over die droom. Maar het liep anders. Ik kreeg een rol en ben nooit meer gestopt met acteren.

Ik ben gewoon héél gedreven. Altijd al geweest. Ik daag mezelf voortdurend uit. Niets leuker dan obstakels overwinnen. Ik ben op mijn best als ik kan bijleren. Ik ging dan ook doodgraag naar school. Ik studeerde hard en schreef me zowat voor elke sport of activiteit in.

Naar verluidt bereid je elk personage dat je speelt voor door een boek te maken. Wat moet ik me daarbij voorstellen?

Sweeney: Ik beschrijf daarin wat er voorafging in het leven van mijn personages. Herinneringen, zo je wilt. Van hun geboortedag tot de dag dat je ze op het scherm ontmoet. Behalve over een tijdlijn met belangrijke gebeurtenissen denk ik ook na over hun belangrijkste relaties. En ik maak tekeningen die hun wereld en dromen uitbeelden.

Ik weet niet goed hoe ik het resultaat moet omschrijven: het is een crazy schetsboek met duizend dingetjes. Het belangrijkste is dat het me enorm helpt om een personage uit te benen. Concreet: ik wil niet praten of reageren zoals Sydney zou praten of reageren, ik wil denken en handelen zoals Reality zou denken of handelen. Of Cassie, of Olivia en al die anderen. Door me het volledige leven van mijn personage voor te stellen kan ik uit mezelf treden en denken, bewegen, ademen en reageren als dat personage.

Bestaat er ook zo’n boek over jezelf?

Sweeney: Gek genoeg niet. Ik heb nog geprobeerd om aan dagboekjournalistiek te doen maar dat heb ik snel opgegeven. Over mezelf ben ik snel uitgepraat, over mijn personages kan ik eeuwig blijven schrijven.

Reality is maar een van de vele films waarin je meespeelt. Is het ijzer heet na het grote succes van Euphoria en The White Lotus?

Sweeney: Wat kan ik zeggen? Ik hou zielsveel van acteren. Ik zou het elke dag willen doen. Ik wil niets liever dan al die uiteenlopende personages zijn. Film of serie, grote productie of bescheiden project, een artsy indie zoals Reality of een Marvel zoals Madame Web: het kan me niet schelen. Als het personage me fascineert, als de rol me uitdaagt, hap ik toe. Dan maakt het niet uit of het een film is van honderd miljoen of van honderd dollar.

Zien we jou straks terug als seksgodin in een remake van Barbarella, de cultfilm met Jane Fonda? Of is dat ook zo’n onlineleugen?

Sweeney: Dat klopt wel. Het is nog te vroeg om er veel over te vertellen – er is niet eens een afgewerkt scenario – maar ik kijk er vol spanning naar uit. Wéér iets totaal anders. Ik ben een grote fan van Jane Fonda. Haar Barbarella was pure fun.

Wat is het ‘businessplan’ achter je eigen productiebedrijf Fifty-Fifty, dat je drie jaar geleden oprichtte?

Sweeney: Films en series zijn het werk van een collectief. Ik wil meer doen dan mijn tekst opzeggen. Ik wil bijdragen tot de creatieve discussie. Ik wil ook vóór de acteurs de set op stappen of achter de camera betrokken zijn en actief bijdragen.

Bij welke films was Fifty-Fifty al concreet betrokken?

Sweeney: Bij Anyone but You en Immaculate. Ik heb vier gekke maanden niets anders gedaan dan werken. Ik snij mezelf dan volledig van de wereld af. Immaculate is een horrorthriller over een jonge non die naar een klooster in Italië trekt. Ze is op zoek naar zingeving, heeft het gevoel dat ze God nog sterker moet dienen. Alleen belandt ze in een klooster waar het niet pluis is.

Hoe kom je bij net dat idee?

Sweeney: Op mijn zestiende heb ik auditie gedaan voor een eerdere versie van deze film. Dat project is nooit van de grond gekomen. Toen de rechten vrijkwamen, ben ik zelf op de kar gesprongen. Ik heb mijn grootmoeder kunnen overtuigen om erin te figureren. Het was de eerste keer dat ze Amerika verliet. Ze heeft haar personage zelf zuster Rebecca genoemd, naar de non die ze op haar verschrikkelijk strikte school het felst had gehaat.