De Duitse cinematograaf Michael Ballhaus is op 81-jarige leeftijd overleden. Ballhoe? Een carrièreoverzicht.
Achter elke goede regisseur staat een uitstekende cinematograaf. Ook al klinkt zijn of haar naam vaak minder bekend in de oren bij het grote publiek, die cinematograaf is even bepalend voor de geest van een film als de maker zélf. Voor Martin Scorsese was Michael Ballhaus heel vaak die man. De Duitser werkte mee aan onder meer Goodfellas (1990) en Gangs of New York (2002).
Het duo sloeg de handen voor het eerst in elkaar in de jaren tachtig, met After Hours (1985). Hun samenwerking zou dertig jaar standhouden en verschillende successen kennen, zoals The Last Temptation of the Christ (1988) met Willem Dafoe. De laatste film waar Scorsese en de Duitse cinematograaf samen aan werkten was The Departed (2006), goed voor vier Oscars.
Coppola en co.
Behalve met Scorsese werkte Ballhaus ook zij aan zij met Francis Ford Coppola, Mike Nichols, Völker Schlöndorff en Wolfgang Petersen. Een andere cruciale collaboratie in zijn loopbaan was die met Rainer Werner Fassbinder, met wie hij in de jaren zeventig vijftien films voltooide. In Fassbinders Martha (1974) vond hij de ‘Ballhaus Kreisel’ of ‘Ballhaus Spinning Top’ uit, een 360graden-cirkelshot. Dit past helemaal bij de slogan die zijn carrière als cinematograaf zou bepalen: ‘motion is emotion’.
Ballhaus werd drie keer genomineerd voor een Oscar, voor Broadcast News (1987) van James L. Brooks, The Fabulous Baker Boys van Steve Kloves (1989) en Gangs of New York van Scorsese (2002). Maar nooit heeft hij het felbegeerde gouden beeldje kunnen bemachtigen. Wel mocht hij vorig jaar de Honary Golden Berlin Bear in ontvangst nemen, iets wat geen enkele cinematograaf hem ooit voordeed.
Geen filmkijker als kind
In zijn autobiografie Bilder im Kopf (2014) gaf Ballhaus toe als kind nauwelijks films te hebben gekeken. Hij was wél gefascineerd door theater, aangezien zijn beide ouders toneelspelers waren. Dat liet een opmerkelijke afdruk na in zijn filmstijl, waarin respect voor het acteerambt centraal staat. De liefde voor film kwam er toen hij in 1955 de set van Max Ophüls Lola Montès mocht bezoeken. Opmerkelijk is dat Ballhaus nadien nooit naar de filmschool zou gaan om er het métier aan te leren. ‘My film school was cinema’, verklaarde hij. De eeuwige leerling Michael Ballhaus, die in grote namen als Raoul Coutard (Jean-Luc Godards cinematograaf) en Sven Nykvist (bekend om zijn samenwerkingen met Ingmar Bergman) zijn rolmodellen zag, heeft zijn plaats in het pantheon van de cinematografie meer dan verdiend.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
