‘Monkey Man’ verdween bijna onder het stof, ware het niet voor de volhardende Dev Patel

Netflix vond de film te politiek geladen om uit te brengen, acteur en regisseur Dev Patel brak meerdere botten, een deel van het productieteam haakte af… Maar Monkey Man – John Wick met een maatschappelijke fond – stevent toch af op succes.

Dev Patel vond bekendheid bij het grote publiek in 2008, toen hij de hoofdrol speelde in Slumdog Millionaire van Danny Boyle. De film over het leven in de sloppenwijken van Mumbai heeft maar liefst 8 Oscars achter zijn naam staan, waaronder die voor Beste Film. Daarna voegde de Brits-Indiase acteur nog hoofdrollen in onder andere Lion (2016) en The Green Knight (2021) aan zijn palmares toe. Met Monkey Man staat hij voor het eerst achter het stuur als regisseur.

Hij was het naar eigen zeggen beu dat personen met Indiase roots in films vaak gereduceerd worden tot hackers of tuig dat Engels spreekt met flink wat haar op. Door zelf een film te schrijven wilde hij hier verandering in brengen. Die film werd Monkey Man.

Na een lange zoektocht naar de juiste regisseur kwam Patel, na heel wat aarzelen, toch tot de conclusie dat hij zelf ook alle kwaliteiten in huis had om zijn geesteskind tot een goed einde te brengen. ‘Wat je zelf doet, doe je meestal beter’, luidt de leuze van Roger van Dobbit TV. Woorden die Patel nauw aan het hart lijken te liggen: de hoofdrol in de film wordt namelijk gespeeld door… Dev Patel. En alsof dat nog niet goed genoeg was, nam hij ook nog een producentenrol op zich.

Goddelijke aap of underdog?

Dev Patel speelt de rol van Kid, wiens moeder vermoord werd toen hij klein was door een corrupte politiecommissaris die, in opdracht van een fanatieke religieuze leider, hun dorp plat brandde.

Jaren later verdient Kid een habbekrats door zich in een illegale vechtclub kort en klein te laten slaan in de ring. Onopvallend is hij echter niet. Hij vecht met een apenmasker, geïnspireerd op de god Hanuman. In de Ramayana, een van de twee belangrijke epossen van het Hindoeïsme, speelt Hanuman een belangrijke rol. Eveneens staat hij symbool voor toewijding, trouw, moed, kracht, nederigheid en discipline, allemaal kwaliteiten die Kid belichamen. 

Om het verhaal wat duidelijker te schetsen moet je weten dat Monkey Man een keiharde actiefilm is. John Wick-fans zullen duimen en vingers aflikken bij de snelle, bloederige en staalharde gevechtsscènes waarbij Kid meerdere schurken tegelijk bont en blauw slaat, schopt en zelfs bijt. John Wick wordt zelfs even vermeld in de film. Wanneer Kid op zoek is naar een wapen, verkoopt een handelaar op de zwarte markt hem “the same gun John Wick uses”. Buiten knallende actie, zit er dus ook wel wat humor in de film, maar die staat goed in balans met de heftige onderwerpen die Patel onder de aandacht wil brengen. 

Kid neemt het als underdog namelijk op tegen de elite van de stad. Een duidelijke en rechtstreekse sneer naar het kastenstelsel dat tot op heden gehandhaafd wordt in India. Dit eeuwenoude systeem verdeelt de bevolking in verschillende sociale klassen. Ook corrupte politici die geloof als wapen gebruiken gaan voor de bijl. Het is en blijft een actiefilm, dus ook heel wat henchmen moeten eraan geloven. 

Ten slotte is er ook oog voor de LGBTQ+-gemeenschap, die het in India fel te verduren krijgt. In de film wordt Kid geholpen door een groep hijra, transgendervrouwen. In India worden zij onderverdeeld in een hokje dat noch man, noch vrouw is. Er werd een derde geslacht gecreëerd voor hen. Die hijravrouwen leven vaak in eenzelfde commune onder de bescherming van een goeroe. En dat is op zich ook een heel interessant onderwerp. 

Het is een gegeven dat zich al honderden jaren voordoet in het Indische subcontinent. Lange tijd waren hijras belangrijke figuren in heel wat Hindoestaanse religieuze ceremonies en rituelen. Hierdoor genoten ze veel respect en aanzien, maar sinds India onder Brits bewind kwam in 1858, heeft het koloniaal bestuur systematisch maatregelen getroffen om hijragemeenschappen aan banden te leggen. Zij bestempelden dit als ‘een inbreuk tegen het openbaar fatsoen’. 

Dat probleem bleef echter aanslepen, ook na de onafhankelijkheid in 1947. Vandaag de dag zijn ze nog steeds heel vaak slachtoffer van politiegeweld of worden hen jobs of woonplaatsen geweigerd. In India en buurlanden worden ze eerder verstoten dan geaccepteerd, maar in Monkey Man zijn zij het die Kid verder helpen op zijn spirituele reis naar vergelding. De inclusie van de hijra-community in de film was heel belangrijk voor Patel: “It’s an anthem for the underdog, the voiceless, the marginalised.”

In de aap gelogeerd

Zoals eerder vermeld, zette Dev Patel voor Monkey Man het petje van zowel hoofdrolspeler, regisseur, schrijver en producent op. Het project lijkt recht uit zijn hart te komen, een passieproject in hart en nieren. En dat was nodig, want de weg van schrijftafel naar cinema valt allerminst gunstig te noemen. Zonder het doorzettingsvermogen van Patel was de film er hoogstwaarschijnlijk nooit geweest. Monkey Man leek wel in de aap gelogeerd te zijn, de film kreeg heel wat tegenslagen te verduren. 

Het begon al tijdens het trainen voor de gevechtschoreo’s. Er stampte iemand op de tenen van Patel. Het resultaat? Een paar gebroken tenen en een enorm opgezwollen voet. Dit losten ze op door zijn schoenen open te knippen, zodat hij toch maar verder kon oefenen.

Oefening baart kunst, luidt het spreekwoord, maar dat geldt jammer genoeg niet voor Dev Patel. Op de eerste draaidag, en ook tijdens de eerste gevechtsscène, brak de acteur zijn hand na een foute slag. Na een vluchtige oplossing – een metalen pin in de hand als tijdelijke oplossing- kon het filmen weer beginnen, dan wel met heel veel pijn en gevaar voor de Monkey Man zelf. Het risico was erg hoog dat de pin zou beginnen te buigen onder te grote druk en zo het bot volledig zou verbrijzelen. Dit risico lapte Patel aan zijn laars en hij sloeg er lustig op voort. Je zou kunnen zeggen dat Monkey Man bloed, zweet en tranen gekost heeft, letterlijk.

Aan het ongeluk leek echter geen einde te komen. 

Door de COVID-19 pandemie moesten ze de locaties van de sets verplaatsen van India (waar de film zich afspeelt) naar Indonesië. Ook haakten de productiedesigner en het stuntteam af. De gaffer (verantwoordelijke voor de belichting in een film) stierf aan een hartaanval. 

Ook op het vlak van eigendomsrechten en distributie zat het niet mee. De film was aanvankelijk een Netflix productie, maar zij waren bang dat de film om politieke redenen niet in de smaak zou vallen. Na de westerse, wil de streamingdienst nu ook de Indiase markt veroveren, en duidelijke kritieken op de socio-politieke situatie daar passen niet in dat plaatje. Gelukkig kwam toen reddende engel Jordan Peele, regisseur van films als Get Out (2017) en Nope (2022), aandraven. Hij bekeek de film drie keer en belde naar zijn goede vrienden bij Universal Studios, die meteen in actie schoten en de eigendomsrechten van Monkey Man voor 10 miljoen dollar op de kop tikten. De film werd onder de hoede genomen van Monkeypaw Productions, het bedrijf van Peele. Monkey Man en Monkeypaw Productions, het leek wel in de sterren geschreven.

Na drie dagen werd het productiebudget van 10 miljoen dollar al terugverdiend. Nu, drie weken na de release staat de teller op net geen 30 miljoen dollar. Het ziet ernaar uit dat Universal een goede zaak heeft gedaan door te vertrouwen op de kennis van zaken van Jordan Peele. En die steekt op zijn beurt heel wat pluimen op de hoed van regisseur/acteur/schrijver/producer Dev Patel. ‘Ik heb nog nooit iemand gezien die zijn hart, ziel, lichaam, geest en energie meer in een film of verhaal heeft gestoken dan deze man,’ zo luidde Peele de loftrompet op de premiere van Monkey Man op het SXSW-filmfestival in Austin, Texas, waar de film dan ook een staande ovatie in ontvangst mocht nemen. Een eer die, in tegenstelling tot het filmfestival van Cannes, voor weinig films is weggelegd op het SXSW-festival.

In een interview met The Hollywood Reporter vertelde Patel dat hij hoopt dat dit niet zijn eerste en meteen ook laatste film wordt. Of we Monkey Man ooit nog terug zullen zien in een vervolg, daar wil Patel zich nog niet over uitspreken. Eerst moet hij even bekomen van deze eerste film. Wat wel duidelijk lijkt, is dat Hollywood met Dev Patel een jonge, getalenteerde en gepassioneerde regisseur rijker is.