Marlon Brando: geniale gek of geschifte meesteracteur?

De Amerikaanse Brando wordt vaak een van de grootste acteurs aller tijden genoemd. Toch dook er in the Hollywood Reporter bewijsmateriaal op dat zijn ‘method’ misschien toch eerder met ‘madness’ te maken zou hebben. “Hoe bizar die dingen ook lijken, ze dienden een hoger doel.”

Julius Ceasar, A Streetcar Named Desire, The Godfather en Apocalypse Now. Marlon Brando schitterde in elk van deze films even krachtig als de poolster aan het hemelfirmament. Of misschien waren het toch gewoon maar de lichtbundels aan het bioscoopplafond die ons verblindden. Veel van de vroegere grandeur rond Brando’s persoon leek namelijk aan het einde van zijn leven verdwenen door zijn tanende gezondheid. En wanneer er ook nog eens verhalen opduiken over een compleet surreële acteerworkshop die zijn nalatenschap voor de filmwereld moest voorstellen, dan kan een mens al eens beginnen twijfelen.

De formule voor Lying for a Living – want zo doopte hij zijn acteerlessen in november 2002 – was de volgende: Neem 20 student-acteurs en actrices, een handjevol gevestigde beroemdheden (waaronder Edward James Olmos, Robin Williams, Whoopi Goldberg, Jon Voight en Leonardo DiCaprio) en stop ze in voor tien dagen in een pakhuis onder begeleiding van Marlon Brando.

Want geniaal zijn is duur

De reden voor dit alles? Toen de steracteur de workshop in het leven riep, zou hij financiële problemen gehad hebben, omdat hij zowel moest instaan voor het onderhoud van zijn woonst op Mulholland Drive, als voor dat van zijn prive-eiland in Tahiti.

“Hij belde me om te bespreken wat voor producten hij kon verkopen op QVC (een netwerk dat zich specialiseert in thuisshoppen via de tv)”, vertelt zijn toenmalige secretaresse Alica Marchak. “Ik zei dat hij het meest zou verdienen wanneer hij zijn gezicht of zijn stem op het product zou plakken, dus stelde ik een acteerworkshop voor.”

En zo geschiedde. De Amerikaanse acteur hield 50 000 dollar opzij om een DVD-reeks te kunnen financieren waarin hij als oude rot nieuwsgierige kijkers acteerlessen geeft. Die schijfjes wilde hij dan – opnieuw – via QVC aan de man brengen. Daarom huurde hij een cameraploeg in en een pandhuis, en zocht hij mensen op die het acteervak wilden leren van de Grote Brando.

Want gek zijn is gezond

De eerste dag begroette de leraar de uitverkorenen met een monoloog. Daarvoor kwam hij, verkleed als vrouw, de kamer binnen, waarna hij zichzelf als een ware queen of drag op zijn persoonlijke troon neerplantte en eindigde met de aanwezigen een mooie glimp te gunnen van wat er nu precies allemaal onder zijn jurk zat.

Ook het openingskostuum van Tony Kaye, regisseur van American History X én cameramen van dienst bij Brando’s workshop, was nogal excentriek. Slechts 13 maand na het voorval met de Twin Towers opende hij de deur van het magazijn als de dubbelganger van Osama bin Laden. “Bush zei dat 9/11 je er niet van mag weerhouden jezelf te zijn, want dan hebben de terroristen gewonnen. Dus ik dacht ‘Waarom verkleed ik me niet als Osama?’ Want iets doen dat zo ongelofelijk stom is, is echt helemaal iets voor mij.”

Maar ook de ‘gastacteurs’ die Brando soms binnenhaalde, waren op z’n minst gezegd twijfelachtig, zoals een groep dwergen, Samoaanse worstelaars of een paar zwervers. Robin Williams moest bijvoorbeeld een scène improviseren waarin hij zich in een autozaak bevond, maar geen auto wilde kopen. Zijn tegenspeler, de autoverkoper, wilde er uiteraard wel een verkopen. “Maar wat we niet wisten”, vertelt acteur Edward James Olmos, “was dat die man een échte autoverkoper was. En briljant! Robin, die normaal geweldig is in improvisatie, kon er geen woord tussenkrijgen”.

Want gek zijn is soms geniaal

Toch bleven velen de man met de indrukwekkende kaaklijn nog steeds volgen en geloven. “Dat met die autoverkoper was net wat hij wilde. Zo moest zelfs Robin Williams luisteren en reageren terwijl hij geconfronteerd werd met het feit dat hij werd ingemaakt”, aldus Olmos.

“Hij vond zijn lessen enorm belangrijk, want zij vormden zijn nalatenschap voor de acteergemeenschap. Daarbij, hoe bizar sommige van die dingen ook lijken, ze dienden altijd een hoger doel. Want met of zonder mascara, hij benadrukte nog steeds een fundamenteel element van acteren: dat je bereid moet zijn om in je bloot gat gezet te worden.”

(EDW)