‘Le Tout Nouveau Testament’: Het goddelijke monster Benoît Poelvoorde

God is een klootzak in Le Tout Nouveau Testament. Maar geen religieuze zot die het in zijn hoofd haalt om ‘blasfemie’ te roepen. Daar is Jaco Van Dormaels goddelijke komedie te grappig en te onschuldig voor.

In den beginne was er niet de Hof van Eden maar Brussel, inclusief hoogbouw en verkeerslichten. Dat was wat saai. Dus besloot God zijn schepping te bevolken. Giraffen, kippen, struisvogels voldeden niet. De mens wel. Eindelijk had Hij iemand om elke dag te koeioneren tot meerdere eer en glorie van het eigen vermaak. Door vliegtuigen te laten neerstorten, natuurrampen te ontketenen of onnozele wetten te bedenken. Kies een rij aan de kassa’s van een warenhuis en automatisch gaan de andere sneller. De Klootzak.

De uitbeelding van dit alles is een kolfje naar de hand van de Brusselse regisseur Jaco Van Dormael. Bevrijd van de logge logistiek van miljoenenproductie Mr. Nobody, zijn ondergewaardeerd gebleven levenswerk, liet hij zijn inventiviteit, knutseltalent, humor en poëtisch gevoel vrij spel.

Het maakplezier druipt van Le Tout Nouveau Testament af. Vooral het eerste uur zijn we getuige van de verrijzenis van de niet in te tomen creatieveling die de wereld in 1991 verrukte met Toto le héros. Speels nadenken over de zin van het leven, die metafysica in concrete beelden gieten en met humor, mededogen en poëzie de bittere smaak van het absurde, de willekeur, de niet-gerealiseerde droom en de middelmaat verzachten: Van Dormael is er een crack in. De rol van Grote Zuipende Smeerlap is Benoît Poelvoorde op het lijf geschreven.

Alles naar wens, dus? Eventjes, na een furieuze start, verliest Le Tout Nouveau Testament geleidelijk aan scherpte en richting. Ook de lichtheid van de blijde boodschap kan wat wrevel opwekken. Zie elkaar graag. Neem de tijd om te leven. Aanvaard elkaars en de eigen tekortkomingen. Van Dormael ramt ons zijn goedbedoelde evangelie op mensenmaat niet door de strot, maar op de achtergrond is het er wel. Zijn zegen én vloek is dat hij nooit zonder ideeën valt. Hij blijft scheppen, uitvinden en wervelen tot twee uren voorbij zijn.

Het God-is-een-klootzakidee wordt opzijgeschoven voor een ander concept. Gods tienjarige dochter komt in opstand tegen zijn tirannie en pestgedrag. Ze hackt zijn computer, stuurt elke sterveling een sms met het uur van zijn dood en trekt de wijde wereld in op zoek naar zes nieuwe apostelen om de patriarchale knoeiboel recht te trekken. Ze komt onder meer uit bij Laura Verlinden, die een arm mist, Catherine Deneuve, die echtgenoot Johan Leysen inruilt voor een echte gorilla en een terminaal jongetje dat graag meisjeskleren draagt. Hun interne muziekjes (elk mens zou er een hebben) blijken grijsgedraaide deuntjes van Händel en Purcell.

Een te gemakkelijke keuze? We gaan niet muggenziften. Dit Nieuwe Testament verveelt geen seconde. Alleen is het net als het oude Nieuwe Testament erg episodisch en lijdt het onder een overaanbod aan personages, verhaallijnen, grote en kleine vondsten. Nu ja, beter te veel ideeën dan helemaal geen. (Niels Ruëll)