Kunnen cijfertjes de Oscarwinnaars voorspellen?

Zowat elke semibekende filmcriticus mocht zijn of haar Oscarwinnaar-voorspellingen al delen met de wereld. Vandaag is het de beurt aan een heel andere entiteit: de statistiek.

Moeten we kijken naar andere filmprijzen, naar bezoekcijfers of naar de mening van vooraanstaande filmcritici om de winnaars van de Oscars te voorspellen? De Amerikaanse wiskundige Iain Pardoe en zijn team proberen alvast iets anders: de statistiek.

Om een statistisch voorspellingsmodel te kunnen creëren, moet allereerst duidelijk zijn welke elementen de uitkomst zullen beïnvloeden. Uit Pardoes onderzoek bleek dat elementen als tijdsduur en productiebudget de voorspelling van een winnaar bitter weinig beïnvloeden. Dat betekent niet dat die elementen die keuzes van The Academy niet kunnen sturen: cinefiele voorkeuren zijn strikt persoonlijk, en als een van de 6000-tal stemmers kickt op ellenlange films of dure blockbusters, kan dat individu probleemloos zijn of haar stem uitreiken op basis van dat fetish.

Wat het wél betekent, is dat die componenten geen efficiënte indicatoren zijn voor Oscarwinst. Veel betekenisvoller zijn onder meer welke prijzen de genomineerde films eerder in de wacht sleepten. Het is geen geheim dat de andere prijsuitreikingen van het awardseizoen een sterke invloed uitoefenen op wie een Academy Award op de schouw mag zetten. Zo hebben onder meer de Golden Globes serieus wat in de pap te brokken, net als de Screen Actors Guild Awards.

Laten we ook niet vergeten dat de Oscarnominaties zélf meetellen. Logischerwijs maakt een film met een gigantische hoeveelheid nominaties veel kans om met de titel van ‘beste film’ te gaan lopen. Daarnaast oogt onder meer de interactie tussen de categorieën beste regie en beste film van groot belang. Nog maar drie keer kreeg een werk de titel ‘beste film’ zonder dat de regisseur een nominatie opscharrelde. Andersom is een gelijkaardige tendens zichtbaar: nog maar twee filmmakers kregen de titel ‘beste regisseur’ zonder dat hun geesteskind op de nominatielijst prijkte.

Om hun wiskundig model te testen, pleurde Pardoe’s team aan statistici alle beschikbare Oscardata van voor 1938 in het model, om vervolgens de Oscarwinnaars van 1938 te kunnen ‘voorspellen’. Nadien vergeleken onderzoekers de pseudo-voorspellingen met de werkelijke winnaars, de resultaten aan het model voedend, daarna vervolgens hetzelfde te doen met alle jaren tot het eigen jaar. Hoe meer data het model bevat, hoe accurater de voorspellingen. Tussen 1938 en 2006 bedroeg de gemiddelde accuraatheid 69%, maar wanneer je de data tussen 1977 en 2006 aanschouwt, haalde Parode een correctheid van 79%.

Oscarvoorspellingen volgens het statistisch model van Iain Pardoe:

Met veertien nominaties is La La Land de gedoodverfde favoriet. De film rijfde al een Producer’s Guild Award en een Golden Globe voor beste musical/comedy binnen, twee belangrijke indicatoren voor welke film er met een Oscar gaat lopen. Moest de -niet in de statistieken verwerkte- overhyping van de film tegen zich keren, zal de achtvoudig genomineerde Moonlight waarschijnlijk met de titel ‘beste film’ gaan lopen.

Met zowel de Director’s Guild en Golden Globe Director award in zijn broekzak kan Damien Chazelle op beide oren slapen: de filmgeschiedenis moet al een heel onverwachte wending nemen om hem gèèn gouden beeldje te geven voor zijn La La Land-regiewerk. Desondanks lijkt Hollywood Mel Gibson opnieuw in de armen gesloten te hebben, en komt de man daarmee op de tweede plaats te staan. Er bestaat een minieme kans dat Barry Jenkins met de prijs gaat lopen, maar het is extreem onwaarschijnlijk dat Lonergan of Villeneuve de award zal kapen.

Hier kan het nog alle kanten op. Ryan Gosling won de Golden Globe voor beste musical/comedy-acteur, en kreeg in 2006 al een Oscarnominatie voor zijn rol in Half Nelson. De La La Land-acteur krijgt echter tegenkanting van Casey Affleck, die op de Golden Globes ging lopen met de prijs voor beste drama-acteur. Die laatste voorspelt gemiddeld een tikje vaker de toekomstige Beste Acteur dan de award die Gosling binnenhaalde. Ook Denzel Washingtons winstkansen ogen nog betrekkelijk hoog: met zijn Screen Actors Guild award zou de man toch nog 21% kans hebben op een Oscar.

Emma Stone haalde zowel een Screen Actors Guild award als de Golden Globe voor beste musical/comedy-actrice binnen. Gecombineerd met de veelvuldige La La Land-nominaties oogt haar winst uitzonderlijk groot. De drama-Golden-Globe ging naar Isabelle Huppert, wat haar een mogelijke concurrente maakt voor Stone. Ruth Negga beschikt nog over een kleine -doch onwaarschijnlijke- kans om de show te stelen. Streep en Portman zitten er volgens de statistiek nogal voor Piet Snot bij.

Geen zekerheid

Weliswaar bestaan er andere statistische modellen die, ondanks een gelijkaardig fundament, hun focus leggen op andere variabelen. Zo voorspellen de cijfers van onder meer journalist-wiskundige Ben Zauzmer en pollwebsite FiveThirtyEight dat Casey Affleck met het gouden beeldje zal gaan lopen. Opmerkelijk genoeg komt Ryan Gosling niet op de tweede, maar op de derde plaats. Deze afwijking van Pardoes model is te wijten aan het gewicht dat de andere twee mannen toeschrijven aan Afflecks BAFTA en Denzel Washingtons SAG-award.