Kristof Bilsen over Elephant’s Dream: ‘Ik wilde een empathisch beeld schetsen van Congo’

Belgische documentairemaker Kristof Bilsen brengt in zijn nieuwste werk ‘Elephant’s Dream’ een poëtisch portret van drie Congolese staatsambtenaren. Wij mochten hem aan de tand voelen.

‘Elephant’s Dream’ verhaalt over drie werknemers van staatsinstellingen in de Democratische Republiek Congo. Ze werken in een treinstation, een postkantoor en een brandweerkazerne. Ondanks hun moeilijke werkomstandigheden, tonen deze individuen dat ze trots zijn en de moed hebben om vooruit te gaan. Het is een integere documentaire over een land in transitie met een uniek perspectief op de levens van de Congolezen.

Welk beeld van Congo wil je tonen?

Een beeld van hoe het was, hoe het is en waar het naartoe wil. Het is natuurlijk een postkoloniaal land dat het verleden nog moet uitzweten, maar ik wilde een genuanceerd en empathisch portret brengen. De schaduw van de kolonisatie hangt er nog en een emancipatieproces gebeurt niet van vandaag op morgen. Het is een land op weg naar verandering waar mensen wonen zoals jij en ik.

Je volgt drie werknemers van staatsinstellingen. Op basis waarvan heb je hen gekozen?

Een belangrijk concept in de documentaire is dat van reflectie. Aan de hand van drie persoonlijke verhalen, raak ik universele vragen aan. Het zijn mensen zoals wij, die werken op plekken die ons vertrouwd zijn.

Precies omdat de plaatsen waar deze mensen werken zo’n universeel gegeven zijn, waren ze geschikt voor mijn verhaal. Iedereen heeft van kinds af aan een beeld van een postkantoor, een treinstation en een brandweerkazerne. Aan de hand van deze locaties kon ik voorbij de clichés gaan. Ik heb met opzet geen ziekenhuis gekozen waar de problemen van Afrika naar voren worden geschoven.

Wat wil je dat de mensen opsteken van je documentaire?

Het is geen journalistiek werk, maar een filmische documentaire. Ik wil dus dat mensen meevoelen met de personages net zoals bij een gewone film. Als ze na het bekijken van de documentaire zin krijgen om meer te weten over het land en de mensen, ben ik al heel blij.

Vanwaar de titel?

Congo is, net zoals een olifant, erg groot. Het is tachtig keer zo groot als België, om je een idee te geven. Ook hebben de inwoners grote dromen over waar ze willen dat hun land naartoe gaat. Maar de titel staat ook open voor interpretatie en de kijker mag er dus in lezen wat hij of zij wil.

Vind je dat stijl en inhoud elkaar moeten ondersteunen in een documentaire?Een poëtische film over een poëtisch onderwerp?

Absoluut. Het moet een echte cinema-ervaring opwekken. Afrika kan met veel chaos en losse camera gefilmd worden, maar dat wilde ik net niet doen. Ik heb gekozen voor een vast statief, ruime kaders en een poëtische insteek. Ook dat is Congo: de verstilling en de reflectie. Ik filter als documentairemaker door middel van mijn stijl het beeld over Congo. Zo komen we tot de essentie van het land en haar inwoners die voorbij de dagelijkse chaos een leven opbouwen.

Elephant’s Dream (2014) | Official trailer | Dutch subtitles from Kristof Bilsen on Vimeo.