Op 6 januari valt pulpmaestro Quentin Tarantino de bioscopen binnen met The Hateful Eight, een tot epische proporties gepimpte kamerwestern met acht outlaws, één saloon, tonnen sneeuw, bakken bloed en vers verbaal vitriool. Onze filmman Dave Mestdach ging alvast bij QT op visite. ‘De film confronteert je met de huidige spanningen tussen blank en zwart. Het is alsof hij in de tijdsgeest ingeplugd is.’
Na Inglourious Basterds (2009) en Django Unchained (2012), waarin hij de geschiedenis ontdekte als vehikel om zijn in geweld en ironie gedrenkte pulpfantasieën op los te laten, trekt Quentin Tarantino ook in zijn achtste film resoluut de pseudohistorische kaart. In The Hateful Eight, een tot epische proporties gepimpt huis clos vermomd als western, keert QT terug naar het Wyoming van kort na de Amerikaanse Burgeroorlog, zo ergens rond 1870, waar acht outlaws in een saloon schuilen voor een sneeuwstorm. Geen van hen blijkt echter wie hij claimt te zijn, en dat er bloed zal vloeien, voel je al van bij de gespannen proloog met muziek van Ennio Morricone. Net als in voorganger Django Unchained lijken de geesten van spaghettiwesternmaestro’s Sergio Leone en vooral Sergio Corbucci nooit veraf, zelfs al speelt de actie zich hoofdzakelijk binnenshuis af en worden er tot aan de onvermijdelijke tarantineske climax meer oneliners dan kogels naar elkaars cowboykop gemikt.
Bovendien weet Tarantino, die The Hateful Eight schoot op 70 millimeter en in het heel breed Ultra Panavision 70-formaat, ook nu een actueel thema mee naar binnen te smokkelen. Veel moeite hoef je niet te doen om het duel tussen de zwarte premiejager en Yankees-veteraan Major Marquis Warren (Tarantino-habitué Samuel L. Jackson) en de blanke General Sandy Smithers (Bruce Dern), een oudgediende van de Confederates, te lezen als een contemporain commentaar op de nog altijd gespannen relaties tussen blank en zwart. Hoewel het de breed uitgesmeerde popcornfun nooit in de weg staat, voel je dat Tarantino duidelijk wil maken dat de recente rassenrellen in Ferguson, Baltimore en elders geworteld zijn in de geschiedenis van Amerika en dat de gelijkheid tussen blank en zwart er nog steeds niet aan de orde van de dag is, zelfs niet onder QT’s favoriete president, Barack Obama.
‘Niet dat ik mezelf plots zie als een politiek filmmaker’, nuanceert de maker van popculturele molotovs als Reservoir Dogs (1992) en Pulp Fiction (1994), die eind oktober nog deining veroorzaakte door in New York mee te stappen in een protestmars tegen politiegeweld en de NYPD daarbij publiekelijk van racisme en moord beschuldigde. ‘Verre van. Alleen ben ik met de jaren wel politiek bewuster geworden. Ik word ouder, alright? Mijn interesses veranderen. Inglourious Basterds was meer een wensdroom dan een politiek statement. Django Unchained was wel expliciet politiek. Ik wilde Amerika een spiegel voorhouden, en vragen stellen over het racisme dat in onze cultuur ingebakken zit. The Hateful Eight is daar een logisch vervolg op. Een antwoord zo je wilt.’
Hoe zie je dat dan concreet?
QUENTIN TARANTINO: Ik hoop dat The Hateful Eight in de eerste plaats een goed verhaal is met kleurrijke personages. Maar de film refereert wel aan het hier en het nu. Dat kan ook niet anders want hij is in het hier en het nu gemaakt. Ik woon wel in Hollywood, maar ik leef niet onder een stolp, alright? Django Unchained ging over de slavernij en over de blanke suprematie die, zoals de incidenten in Ferguson bewijzen, nog steeds niet tot het verleden behoort. Ook The Hateful Eight gaat daarover.
Niet dat ik geprobeerd heb om de film per se politiek relevant te maken, want ik zou dat geeneens willen. En ik was al voor Ferguson aan het script begonnen. Alleen bleken die sociale en raciale thema’s erin te zitten, en door de actualiteit werd de film alsmaar politieker en relevanter. Het is alsof hij in de tijdsgeest ingeplugd was. Hij confronteert je met de huidige raciale spanningen en dwingt je om daarover na te denken.
Een western maken is fun, alright? Als producenten wisten hoevéél fun, ze zouden regisseurs zelfs nooit betalen.
Je raakt die thema’s wel aan via een historische omweg en via de conventies van de western.
TARANTINO: Een: ik zou gráág een film maken die zich in het hier en het nu afspeelt. Maar dat is er de voorbije jaren gewoon niet van gekomen. En twee: een western maken is fun, alright? Als producenten wisten hoevéél fun, ze zouden regisseurs zelfs nooit betalen. (lacht) De western is ook altijd een dankbaar genre geweest om hedendaagse problemen mee te behandelen. De westerns van de jaren vijftig reflecteerden het Amerika onder Eisenhower. In de sixties had je hippiewesterns en de westerns van de jaren zeventig waren donker en anti-heroïsch omdat ze onderhuids vaak over Vietnam of Watergate gingen. In de eighties had je yuppie-westerns als Silverado, die het Reagan-tijdperk weerspiegelden. Maar nogmaals: The Hateful Eight is geen boodschapfilm. Critici en kijkers moeten maar uitmaken wat hij zegt over het Amerika van vandaag. Ik stel alleen vast dat hij thema’s aanraakt die in de lucht hangen, waar overal over gesproken wordt, en dat maakt het spannend. Ik ben reuzebenieuwd naar de reacties.
De vraag blijft of het grote bioscooppubliek wel over rassenkwesties wil nadenken. Bovendien zijn westerns sowieso zelden hits.
TARANTINO: Kijk naar Django Unchained. Dat was een western, right? Hij ging over slavernij, right? Hij had een zwarte held in de hoofdrol, right? Wel, dat zijn drie dingen waarmee je zogezegd niet kunt scoren, en toch bleek het de grootste hit uit mijn carrière (met een wereldwijde opbrengst van 425 miljoen dollar, nvdr.). Django heeft het dubbele van Pulp Fiction opgebracht. Ik geloof dus niet in die marketeersbullshit. Ik denk dat kijkers slimmer zijn dan dat.
Ik blijf absoluut bij mijn voornemen om het na tien films voor bekeken te houden. Films maken mag geen nine-to-five job worden. Vrijblijvende prullen zijn er al genoeg.
Vorig jaar kondigde je aan dat je het na tien films voor bekeken wilt houden. The Hateful Eight is je achtste. Blijf je bij dat voornemen?
TARANTINO: Absoluut. Omdat ik vind dat films urgentie moeten hebben. Je maakt films omdat je ze móét maken, niet omdat ze je kúnt maken. Het mag geen nine-to-five job worden. Vrijblijvende prullen zijn er al genoeg. Praat met eender welke regisseur op eender welk moment in zijn carrière en hij denkt dat hij nog minstens vier, vijf films voor de boeg heeft. Dat maakt je lui en zelfgenoegzaam. Wereldvreemd ook. Want één: je wordt ouder en je visie verandert. Twee: de filmbusiness verandert. En drie: je geluk kan snel keren. Maak twee flops op een rij en je kunt het schudden. Als je jezelf op voorhand een limiet oplegt, dwing je jezelf om weloverwogen keuzes te maken. Het houdt je scherp en alert, en daar vloeien betere films uit voort. Daar ben ik van overtuigd. Er moet ook een rode draad in zitten, van Reservoir Dogs tot de allerlaatste. Ze moeten een geheel vormen. Tien films moeten voldoende zijn om te zeggen wat ik te zeggen heb.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier