‘Nicolas Cage bekleedt een unieke plek in onze populaire cultuur’: Kristoffer Borgli over zijn ‘Dream Scenario’

Je zult maar van Nicolas Cage dromen. Eén troost: in Dream Scenario bent u niet ­alleen, héél héél erg ­integendeel zelfs.

Paul Matthews is prof ­evolutionaire biologie, een tikje gefrustreerd door het gebrek aan erkenning in de ­academische wereld. Tot de dag dat hij, zonder dat daar ook maar ­enige logische verklaring voor is, in de dromen van anderen begint te ­verschijnen. Tiener Sophie ziet hem bijvoorbeeld bladeren harken bij het zwembad. Terwijl ze naar boven ­begint te zweven, roept ze om hulp. De emotieloze droom-Paul komt echter niet tussen. En daar blijft het niet bij: al snel blijkt dat honderden mensen Paul uit hun diepe slaap herkennen.

En in het geval van u, de kijker, van een hele lange filmografie: Paul wordt namelijk vertolkt door – een behoorlijk kalende – Nicolas Cage. Na de extreme wraaktrip Mandy (2018), het fantastische Pig en het amusante The Unbearable Weight of Massive Talent zet hij de ­renaissance van zijn carrière lustig verder met nog maar eens een gesjeesde ­titel, het slag film dat je niet elke dag ziet verschijnen. De man die hem deze keer voor zijn niet-alledaagse kar spande, is de Noorse ­regisseur ­Kristoffer Borgli, die hier voor zijn eerste Amerikaanse productie ­tekent.

‘Ik had niet echt een acteur in gedachten toen ik Dream Scenario schreef’, vertelt Borgli ons. ‘Ik had zelfs nooit gedacht dat we iemand zo bekend als Nicolas Cage ­zouden kunnen strikken. Maar toen de gelegenheid zich voordeed, ­besefte ik dat er niemand ­geschikter voor de rol van Paul is dan hij. Omdat op een ­zeker moment in zijn carrière zijn imago in zekere zin de persoon die hij is verzwolgen heeft en een soort ­eigen leven kreeg. ­Nicolas bekleedt ­werkelijk een unieke plek in onze populaire cultuur. En ik denk dat hij totaal geen greep heeft op het idee dat van hem in de geest van de mensen leeft.’

Net dat is namelijk ook wat er met Paul gebeurt in de film. Die krijgt namelijk meer bekendheid dan hem lief is – bent u al ooit gevraagd om in andermans geest reclame te maken voor Sprite? – en zijn populariteit begint zich uiteindelijk ook tegen hem te keren. Borgli lijkt daar wel iets mee te hebben: zijn vorige film Sick of Myself (2022) draaide om een mythomane die een ziekte bedacht om zichzelf interessant te maken. ‘Als twee ­kanten van ­dezelfde munt. Ik heb die twee films ­overigens zo goed als tegelijk geschreven, zonder zelfs te ­weten welke ik eerst zou draaien. Niet dat ik ­bewust aan een ­coherent oeuvre zit te bouwen, maar laten we zeggen dat de kwesties beroemdheid en aandacht me al enkele jaren ­bezighouden.’

Voor Dream Scenario was het basisidee de gefrustreerde aca­demicus. ‘Daarna begon ik te ­lezen over Carl Jung en zijn idee van het collectieve onder­bewuste. Jung merkte op dat gelijkaardige ­beelden of verhalen soms ­tegelijk op ­verschillende plekken in de ­wereld in de geest van ­mensen opduiken, ­zonder dat daar een ­duidelijke verklaring voor is. Dat bracht me bij de ­extreme verbondenheid die zo typisch is voor onze tijd, waarin we in zekere zin voortdurend in elkaars hoofd leven. Dat komt voor mij heel dicht bij een horrorfilm. Denk bijvoorbeeld aan A Nightmare on Elm Street, waarin verschillende personages op hetzelfde moment door dezelfde nachtmerrie achtervolgd worden. Stilaan legde ik zo de puzzel van wat ­uiteindelijk een zwarte komedie werd die dolt met de sociale satire.’

En terwijl het leven van Paul stilaan nachtmerrieachtige vormen krijgt, lapt Borgli de grens tussen de fysieke en mentale ruimte nonchalant aan zijn laars. ‘Weet je, we brengen zo veel tijd met onze ­gedachten door dat ik geloof dat we meer in ons hoofd dan in de realiteit leven. Het verleden, het heden en de toekomst die we fantaseren, vermengen zich voortdurend in onze geest. Ons leven is veel meer dan een simpele opeenvolging van momenten. Het is een complexe mix van gedachten, dromen, verbeelding en realiteit. Ik denk dat film het ideale middel is om uit te drukken hoe we dat echt ervaren.’