‘Buikpijn? Vind een vrouw.’ Dat is het advies dat Jakob, het hoofdpersonage in The Story of My Wife, krijgt. Met haar bitterzoete film wil de Hongaarse regisseuse en scenariste Ildikó Enyedi een bescheiden bijdrage leveren aan het seksismedebat. Op haar manier.
Honderd jaar geleden werd er ook al blind getrouwd. Of toch als we The Story of My Wife mogen geloven. In de film van de Hongaarse Berlinale-winnares Ildikó Enyedi gaat Jakob, een zeekapitein in het Europa van de jaren 1920, op zoek naar een vrouw. Bij gebrek aan Tinder neemt hij zich voor om simpelweg de eerste vrouw die een café in Parijs binnenwandelt ten huwelijk te vragen. Ze zegt ja. Maar het huwelijksleven gaat de Parisienne Lizzy veel beter af dan de zwijgzame kapitein. Zo standvastig is Jakob op zee, zo zwalpend, onzeker en jaloers is hij aan land.
Met de zeevaardersromance The Story of My Wife wil Ildikó Enyedi een vervolg breien aan het succes van On Body and Soul, haar film die in 2017 een Gouden Beer won en voor een Oscar werd genomineerd. Daarvoor mag ze rekenen op het charisma van de bejubelde Franse actrice Léa Seydoux (Lizzy) en dat van de minder bekende Nederlander Gijs Naber (Jakob). Het verhaal leende ze van de gelijknamige roman van de Hongaarse auteur Milán Füst. ‘Op mijn zestiende verslond ik alle boeken van die Joodse schrijver’, steekt Enyedi van wal. ‘Hij schreef The Story of My Wife, mijn favoriete boek, tijdens de Tweede Wereldoorlog en maakte de expliciete keuze om niet te reageren op de vreselijke actualiteit van zijn tijd.’
The Story of My Wife is een heel andere film dan On Body and Soul, maar je lijkt wél een boon te hebben voor sterke, geïsoleerde en zwijgzame helden. Fascineert dat type je?
Ildikó Enyedi: O, ja. Ik leef samen met zo’n man. (lacht) Een reus van twee meter, maar ook een erg kwetsbare mens. Mijn man is zo oprecht als een kind op zoek naar de zin van het bestaan. Terwijl dat na je twintigste of vijfentwintigste toch een beetje een belachelijke vraag is, niet?
Op mijn bescheiden manier wil ik een bijdrage leveren aan de huidige discussies over man en vrouw. Ik wil alle goedmenende, goudeerlijke mannen die wat perplex staan van wat er allemaal over hen wordt gezegd, oproepen om ons, vrouwen, te vervoegen. Laat ons samen dingen doen. Samen is zoveel leuker. Laat ons samen de regels herschrijven. We kunnen gerust op korte tijd slechte gewoontes van ons afschudden. In mijn kindertijd was het nog gebruikelijk dat de leraar kinderen sloeg. Vandaag is dat ondenkbaar.
Jouw film toont alleen het perspectief van de kapitein, en niet dat van Lizzy.
Enyedi: Klopt. De roman verwoordt een zeer pijnlijk en lang maar af en toe ook prachtig leerproces. Jakob moet leren dat hij niet alles kan controleren en dat dat niet betekent dat hij faalt. Door scha en schande wordt hij wijs. In een brief aan zijn toekomstige zoon vraagt hij om niet dezelfde vergissing te maken. Put je niet uit om alles te willen vatten en omarm de ongrijpbaarheid en complexiteit van het leven. Die boodschap blijft relevant. Kijk maar naar hoe we omgaan met onze planeet. Het kapitalisme en de drang om alles en iedereen te controleren brengen ons naar de rand van de afgrond.
Léa Seydoux is alomtegenwoordig, maar waar vond je de vrij onbekende Nederlander Gijs Naber, die de kapitein speelt?
Enyedi: Casting is een magisch proces. Als een jachthond ga je op zoek tot je plots iemand vindt van wie je denkt: alleen met hem of haar kan ik de film maken. Gijs Naber ontdekte ik in een kortfilm van een studente van me. Hij speelde een slinkse, manipulatieve en wansmakelijke producent van pornofilms. Ik vond zijn charisma zinsverbijsterend. Er zijn véél sterke, hoogopgeleide, hardwerkende en goed voorbereide acteurs. Maar charisma heb je of heb je niet. Ik kan het weten: ik heb al met twee fetisjacteurs van de grote Andrej Tarkovski gewerkt: Aleksandr Kajdanovski uit Stalker en Oleg Jankovski uit Nostalghia.
Kriebelt het nooit om een film over het Hongarije van vandaag te maken? Met de controversiële premier Viktor Orbán is er splijtstof genoeg.
Enyedi: Totaal niet. Ik ben speelfilms beginnen te maken in 1989, maar daarvoor maakte ik experimentele films in een interdisciplinaire kunstgroep. In de jaren tachtig kende Boedapest een hevige artistieke underground. Ik stond in nauw contact met de mensen achter samizdat(clandestien uitgegeven, meestal kritische of controversiële literatuur, nvdr.). Ik was het met hen eens en hielp soms mee, maar ik wilde niet tot de beweging toetreden omdat ik geen spiegel wilde zijn. En zo is het nog steeds. Als ik kan helpen, dan help ik. Ik heb met veel plezier vier jaar geleden de openingsspeech van de Pride-mars in Boedapest gegeven. Maar wat mijn werk betreft: laat me alsjeblieft zelf mijn thema’s en verhalen kiezen. Bevrijd me van élke vorm van druk.
Aan welke vormen van druk denk je nog?
Enyedi: Als vrouwelijke regisseur word ik verondersteld de goede zaak te ondersteunen en waar kom ik mee af? Met een film over een vent. Maar ik eis de vrijheid op om dat te doen.
The Story of My Wife
Nu in de bioscoop.
Ildikó Enyedi
Geboren in 1955 in Boedapest.
Engageert zich in kunstenaarscollectieven die zich weren in het communistische Hongarije.
Wint in 1989 met My Twentieth Century de Caméra d’Or, Cannes’ prijs voor het beste debuut.
Regisseert de Hongaarse versie van de HBO-hit In Treatment.
Wint in 2017 met On Body and Soul de hoofdprijs van het filmfestival van Berlijn.
Strikt voor haar nieuwe langspeler, The Story of My Wife, cameraman Marcell Rév, een vertrouweling van Kornél Mundruczó (Pieces of a Woman) die voor Dua Lipa clips inblikt en voor Sam Levinson en Zendaya zowel de serie Euphoria als hun lockdownfilm Malcolm & Marie fotografeerde.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
