In ‘Falcon Lake’ wilde Charlotte Le Bon de seksualiteit van adolescenten niet alweer als vernederend voorstellen

Samen met Veerle Baetens vertolkte ze nog niet zo lang geleden Cheyenne & Lola. Net als Veerle Baetens heeft Charlotte Le Bon haar eerste film klaar. En Falcon Lake is er meteen behoorlijk boenk op.

‘Dit kan ik ook. Dit kan ik beter.’ Zo dacht Charlotte Le Bon op de set van de zoveelste middelmatige film waarin ze iemands lieve, levendige vriendin speelde. De op jonge leeftijd naar Parijs verkaste Canadese actrice was het liefje van Joseph Gordon-Levitt in The Walk (2015) en Idris Elba’s damsel in distress in de actiefilm Bastille Day (2016). In oorlogsdrama The Promise (2016) hield ze zowel Oscar Isaac als Christian Bale aan. Maar Vlaanderen kent haar nog het best als de psychopate die in de puike serie Cheyenne & Lola (2020) Veerle Baetens meesleurt in een opwindend misdaadavontuur.

Ik heb in Amerika met grote namen gewerkt, maar die hadden nog geen duizendste van de diepgang, de intensiteit en de inzet van Veerle Baetens.

Beide actrices hebben ondertussen een eerste speelfilm geregisseerd, en in beide gevallen werd die onmiddellijk opgepikt door een befaamd festival. In januari reist Baetens naar Utah voor de wereldpremière van haar romanverfilming Het smelt op het Sundance Film Festival. Le Bon pakte in mei van dit jaar in Cannes de Quinzaine des Réalisateurs in met Falcon Lake. En ze kan het inderdaad beter dan veel van de regisseurs voor wie ze acteerde. Met veel gevoel voor sfeer, tederheid én duisternis beschrijft ze in Falcon Lake de onverwachte toenadering tussen twee eenzame adolescenten, de eigenaardige, door spookverhalen geobsedeerde Chloé en de drie jaar jongere Bastien.

‘Maf: tijdens de opnames van Cheyenne & Lola waren Veerle en ik allebei volop aan het schrijven’, lacht Le Bon vanuit een knusse zetel in de bibliotheek van een Brussels luxehotel. ‘We hebben dus veel over elkaars plannen en films gepraat. Ik ben ontzettend nieuwsgierig naar die van Veerle. Op artistiek vlak was de ontmoeting met haar de mooiste uit mijn carrière. Als mens en actrice is Veerle uitzonderlijk humaan en genereus. Ze kent haar gelijke niet. Ik heb in Amerika met grote namen gewerkt, maar die hadden nog geen duizendste van de diepgang, de intensiteit en de inzet van Veerle. Er komt geen tweede seizoen van Cheyenne & Lola, maar ik hoop zo hard dat we op een dag nog eens zullen samenwerken.’

Jullie zouden in elkaars film kunnen spelen. Of was regie een eenmalige bevlieging?

Charlotte Le Bon: Absoluut niet. Ik heb hier mijn hart aan verloren. Regisseren verenigt alles waar ik van hou. Ik hou van visuele kunst. Ik teken, schilder, beeldhouw en fotografeer. Ik heb altijd al via beelden verteld. Als de rol interessant is, hou ik ook van acteren. Ik vind het volledig proces geweldig, het heel persoonlijke van het schrijven én de collectieve ervaring op de set. Ik hoop dit beroep nog heel lang uit te oefenen. Ik was voorbestemd om filmregisseur te worden. Ik had alleen tijd nodig om de weg te vinden.

Als jonge mannequin ruilde je Montréal voor Parijs in. Hoe bepalend was die keuze?

Le Bon: Wellicht een van de belangrijkste in mijn leven. Van mijn zestiende tot mijn drieëntwintigste was ik model. Ik haatte dat, maar ik was financieel onafhankelijk en kon veel rondreizen. Dat beviel me wél. Om mij onbekende redenen verdiende ik meer in Parijs. Op mijn 23e zei mijn agent: ‘Je begint oud te worden. Stop met heen en weer te vliegen. Ga er nog één jaar vol tegenaan. Daarna kun je weer doen wat je wilt. Tekenen, reizen, noem maar op.’ Dat heb ik gedaan. Ik heb me in Parijs gevestigd. Min of meer toevallig belandde ik daarna in de tv-wereld. Ik schreef en acteerde in sketches voor Le grand journal (een talkshow van Canal+, nvdr.). Na dat jaartje televisie heb ik tien jaar lang in films geacteerd. De ene na de andere.

Sara Montpetit, je hoofdrolspeler in Falcon Lake, vertelde me dat ze liever drie jaar in een koffiebar werkt in afwachting van een nieuwe film die ze de moeite vindt dan mee te draaien in films of series die ze maar niets vindt. Zo heb jij het niet aangepakt.

Le Bon: Ik geef Sara volledig gelijk. Ze heeft nu al een sterke identiteit. Ik had veel meer tijd nodig om mezelf te vinden. Ik was al 28 toen ik mezelf ontdekte en wist wat ik wilde doen.

Ik heb veel frustrerende ervaringen met filmprojecten die niet je dat waren. Ik heb vaak bij mezelf gedacht: dat kan ik ook, dat kan ik beter. Die frustratie heeft meegespeeld in de drang om achter de camera post te vatten. Maar ik heb nergens spijt van. Al die films hebben me gevormd. Ik heb er geleerd hoe je technisch een film maakt.

Maar ik timmer niet langer aan een acteercarrière. Al bereid ik me momenteel wel voor op de hoofdrol in een biopic over Niki de Saint Phalle, een monstre sacré van de hedendaagse kunst, bekend om haar expressieve, felgekleurde, grote vrouwenbeelden. Dat vind ik uiteraard wel opwindend. Ook Lola uit Cheyenne & Lola heb ik graag gespeeld. Ook al waren de opnames uitputtend, het is een plezier om zo’n complexe, veelzijdige vrouw te vertolken. Maar ik keer nooit nog terug naar het soort rollen dat ik vroeger kreeg. Vijf jaar geleden heb ik mijn agent duidelijk gemaakt dat ik nooit ofte nimmer nog de ‘vriendin van’ zou spelen. Weet je wat er toen gebeurde? Helemaal geen aanbiedingen meer. Mij niet gelaten. Het is niet dat die rollen me voldoening gaven of me motiveerden om tot het einde der dagen te acteren.

Voor Falcon Lake vertrok je van een graphic novel van Bastien Vivès. Het valt op dat je Chloé veel meer reliëf hebt gegeven.

Le Bon: In die strip is zij een mannelijke fantasie. Zo voel ik het toch aan. En zo’n personage wil ik niet in mijn film. Daarvoor heb ik te veel vrouwen moeten spelen die in essentie een mannelijke fantasie waren. Personages zonder verankering in de realiteit, lustobjecten. Ik was dus heel gemotiveerd om van Chloé een personage te maken dat ik in mijn jonge jaren wél heel graag zou hebben vertolkt.

Er bestaan al zo veel films over de adolescentie. Wat motiveerde je om er nog een te maken?

Le Bon: De meeste van die films kunnen me eerlijk gezegd gestolen worden. Ik vind coming-of-agefilms vaak nogal zwaar op de hand, mak of melig. Of ze schilderen de adolescent af als naïef en onschuldig of ze overdrijven de gevaren van drugs en prostitutie. Ik vond het belangrijk de adolescentie eens op een andere manier te schetsen: als een ambivalente, verwarrende tussentijd. Je bent in opbouw, je identiteit vormt zich nog. Je beleeft alles voor het eerst en dat is spannend. De eerste kus, de eerste sigaret, de eerste liefde.

Adolescenten ontdekken hun seksualiteit. Maar seksscènes liggen tegenwoordig zeer gevoelig, zeker als het om minderjarigen gaat. Jij liet je niet afschrikken.

Le Bon: Alle sensuele en seksuele scènes schrappen zou vreselijk hypocriet zijn. Ik vind het een bizarre discussie. Wat moet ik doen? Volledig vergeten of negeren dat seksualiteit op die leeftijd bestaat én een zeer grote invloed op je heeft? Wat een onzin!

Zodra je zonder komische toon de seksuele ontwikkeling van adolescenten in een film aansnijdt, word je ervan beschuldigd adolescenten te erotiseren. Ik moet hardop lachen als mensen daarmee afkomen. Als jij wat ik toon erotiserend vindt, als dat je opwindt, dan moet je jezelf in vraag stellen, niet de film.

Wat niet wegneemt dat je nadenkt over hoe je een seksscène best aanpakt.

Le Bon: Uiteraard. Ik heb me ingespannen om die scènes te desacraliseren. Het mocht geen taboe-onderwerp zijn. Ik ging mee de set op om naar geschikte posities en bewegingen te zoeken. Desnoods deed ik iets voor met de eerste assistent of de cameraman. Ik heb Sara waar de volledige filmploeg bij stond uitgelegd hoe je met een hoofdkussen masturbeert. Maar ik zou nooit aan mijn acteurs iets vragen dat ik zelf als actrice niet zou hebben willen doen.

Ik erger me blauw telkens als een film de seksualiteit van adolescenten nóg maar eens voorstelt als een vernederende, problematische of klunzige gebeurtenis. Ik wilde een film die seks als iets moois, zachts en plezants presenteert. Want dat is het meestal ook. Het resultaat van een ware vertrouwensband die twee personen hebben opgebouwd. Jongeren die voor de eerste keer leren om met iemand intiem en kwetsbaar te zijn.

Hoe heb jij zelf de adolescentie ervaren?

Le Bon: De mijne was helemaal niet onbezorgd, luchtig of licht. Gezellig met de vrienden rondhangen en dromen? Niet meegemaakt. Ik verloor mijn vader toen ik tien was. Ik denk dat ik daardoor véél vroeger in de adolescentie ben gesukkeld. Het was een gewicht dat ik meesleurde, waardoor ik nog meer van de anderen verschilde. Terwijl je dat als adolescent te allen prijze wil vermijden. Je wilt erbij horen. Ik vond bij geen enkele groep aansluiting. Ofwel had ik het gevoel dat ik voor hen niet interessant genoeg was. Ofwel vond ik hen niet interessant genoeg. Ik ben vaak eenzaam geweest. Op mijn zestiende heb ik met een zware depressie geflirt. Ik smeekte mijn moeder om niet naar school te moeten.

Falcon Lake is opvallend melancholisch. Hou je van dat gevoel?

Le Bon: Voor mij is melancholie vreugde en verdriet die samen dansen. Het is een staat, een gevoel dat mij definieert. Mogelijk omdat ik vroeg in mijn leven met onze sterfelijkheid geconfronteerd ben. In mijn jaren als mannequin was ik heel vaak alleen. Kunst was mijn enige uitlaatklep. Veel beelden waren melancholisch en ik worstelde daar wel mee. Tot ik op een gegeven moment inzag dat die melancholie mijn vijand niet is maar mijn bondgenoot. Ik hoef er geen schrik voor te hebben. Ik kan haar omarmen en overal mee naartoe nemen. Ze is mijn kracht geworden.