‘Ik was een stil kind, maar tijdens worstel­wedstrijden kon ik mijn emoties kwijt’: Sean Durkin over ‘The Iron Claw’

In The Iron Claw vertelt regisseur Sean Durkin het relaas van een worstelfamilie die het ook buiten de ring hard te verduren krijgt.

In Martha Marcy May Marlene (2011) volgt hij een jonge vrouw die haar ­leven weer op de rails probeert te ­krijgen nadat ze ontsnapt is uit de handen van een sekte en een ­charismatische maar ­manipulatieve sekteleider. The Nest (2020) draait rond een man ­(gespeeld door ­Jude Law) die door zijn alles­verslindende ambitie zijn ­hele ­familie naar de rand van de afgrond brengt. De ­mechanismen van toxische machts­figuren ontrafelen is zowat het handels­merk geworden van Sean ­Durkin.

In The Iron Claw doet de Canadese regisseur dat nog eens over. Zijn ­derde speelfilm vertelt het waar­gebeurde verhaal van de broers Von Erich, die in de jaren tachtig hun ­stempel ­drukten op de geschiedenis van het ­worstelen. Ze werden getraind door een ­tirannieke vader die zijn onverzadig­bare dorst naar erkenning via zijn ­zonen probeerde te ­bevredigen en moesten het hoofd bieden aan wat ­bekend stond als de ‘vloek van Von ­Erich’: het noodlot dat in de familie bleef toeslaan. Maar we leren al snel dat het verhaal van de Von Erichs niets te maken had met een of ander mythologisch ongeluk, maar met een toxische vaderfiguur die elk van zijn zonen omcirkelde en verstikte.

Sean Durkin maakte van The Iron Claw een bewonderenswaardig meeslepend drama, met ont­wapenende, breekbare momenten tussen alle ­testosteron én met een sterrencast – in de broers herkent u onder meer een bijzonder gespierde Zac Efron, Jeremy Allen White, de ­nieuwe ­lieveling van The Bear, en Triangle of Sadness-ster Harris Dickinson. We ­spraken de regisseur via Zoom.

Je bent al jaren een worstelfan en was al als kind gefascineerd door de familie Von Erich. Wat trekt je aan in de sport en waarom wilde je het verhaal van deze familie vertellen?

Sean Durkin: Ik was een stil, terug­getrokken kind. Ik had veel ­gevoelens, maar wist niet hoe ik die moest ­uiten. Tijdens het kijken naar worstel­wedstrijden kon ik mijn emoties kwijt. Worstelen moedigt je aan om te schreeuwen, om commentaar te geven, om boos of enthousiast te worden. Het is een katalysator voor emoties, een sport die je toelaat om veel dingen te voelen. In de ring wordt doelbewust een gevoel van onrechtvaardigheid gecreëerd om het bloed van de kijker te doen koken en hevige reacties op te wekken. Wanneer je in het echte leven wordt geconfronteerd met onrecht, kun je er niet altijd iets van zeggen. Al heel vroeg voelde ik een sterke emotionele band met worstelen. Ik werd fan van de familie Von Erich door VHS-tapes te bekijken met de beste momenten van bepaalde wedstrijden. Daarna had ik het geluk om Kerry een paar keer in het echt te zien worstelen. Toen hij in 1993 zelfmoord pleegde, was ik elf jaar oud. Zijn dood heeft me achtervolgd. Mijn vaders broer was net overleden en ik trok ­parallellen tussen de ­familie van mijn vader, die zes broers had, en de ­familie Von Erich.

Het verhaal van de Von Erichs is minder het verhaal van een vloek dan dat van een familie die ten prooi valt aan haar eigen ambities en overtuigingen.

Durkin: Natuurlijk, er bestaat niet zoiets als een vloek. De familie ­beschouwt kracht en ­succes als het ­hoogste goed, en dat leidt tot ­ongelukken. Dat patroon doorbreken is de enige manier om aan de vloek te ontsnappen. Maar de ­enige die dat inziet, is ­Kevin, ­gespeeld door Zac Efron.

De sekteleider in Martha Marcy May Marlene, Jude Laws personage in The Nest, en nu vader Von Erich: al je films draaien rond toxische, patriarchale figuren.

Durkin: Inderdaad. Maar, net als die in The Nest, doet de vader in The Iron Claw wat hij denkt dat goed is voor zijn ­gezin. Zelfs als hij grote fouten maakt. Het zijn liefhebbende vaders die de plank ­volledig misslaan. Wat me ­bovenal ­interesseert, is de ­enorme kloof tussen hun verlangen om het juiste te doen en de ravage die ze aan­richten. Beide vaders zijn, op hun eigen ­manier, slacht­offers van de ­Amerikaanse droom. Ze jagen een ­destructieve ­ambitie na. Mijn films stellen onze ­ambities en overtuigingen in vraag. Waarom ­geloven we wat we geloven? Waarom leven we zoals we ­leven? Die vragen houden me al bezig sinds Martha Marcy May Marlene.

In veel opzichten is de familie Von Erich de belichaming van ‘the show must go on’, het credo van de Amerikaanse entertainmentcultuur.

Durkin: Dat is iets heel Amerikaans, ja, en erg aanwezig in de wereld van het worstelen. Dat idee van ­entertainment ten koste van alles fascineert me. De Von Erichs weigerden stil te staan bij pijn, verdriet en rouw. Dát was hun vloek. David Von Erich stierf voor en door dit idee van ‘the show must go on’. Hij was niet in orde, maar ­weigerde naar een dokter te gaan zodat hij kon ­blijven vechten. Uiteindelijk overleed hij, en in zekere zin bezegelde zijn dood ­alle ­anderen. In de film zegt Fritz, de ­vader, na Davids dood: ‘We laten ons niet door deze tragedie definiëren.’ Maar dat is precies wat hij doet. Je moet weten: Fritz kwam zelf uit een zeer ­wrede omgeving. Hij was de zoon van een gewelddadige sheriff in Texas. Hij belichaamt de opvatting dat geweld iets is dat door de generaties heen van vader op zoon wordt doorgegeven.

Er zit een ongelofelijke vrijgevigheid in het idee dat er koste wat kost geëntertaind moet worden.

Durkin: Absoluut. Chavo Guerrero, een professionele worstelaar, stond ons bij als onze coach en adviseur. Zijn oom, Eddie Guerrero, ook een worstelaar, stierf in zijn armen in een hotelkamer in november 2005. Diezelfde avond vocht Chavo voor duizenden ­mensen, als eerbetoon aan zijn oom maar vooral om aan de verwachtingen van de fans te voldoen. Dat is een enorme ­opoffering.

Heb je je voor The Iron Claw laten inspireren door andere sportfilms?

Durkin: Mijn grootste invloed was ­Michael Cimino’s The Deer Hunter, wat strikt genomen geen sportfilm is, maar die iets heel atletisch, en heel intiems, heeft in de jacht- en oorlogs­scènes. Ook het broederschap tussen de ­personages inspireerde me. Verder ­waren ook ­Raging Bull van Martin ­Scorsese en ­Dazed and Confused van Richard ­Linklater belangrijke invloeden.

Er wordt doorgaans veel nadruk gelegd op de cheesy, geënsceneerde kant van worstelen, maar jouw film laat zien dat er in de spektakelsport ook veel authenticiteit schuilt.

Durkin: Dat vond ik essentieel. Al het entertainment dat we tegenwoordig consumeren is in hoge mate gescript. Worstelen draait om prestatie. Om de emotionele connectie die de worstelaar probeert te maken met zijn publiek. Dat kun je vergelijken met wat een ­acteur of een muzikant op een podium doet. Ik heb enorm veel bewondering voor ­goede worstelaars. En ik wilde in de film de sport op een oprechte ­manier benaderen. Er gebeurt iets heel ­cathartisch in de ring. De gevechten weerspiegelen onze eigen moeilijk­heden en tegenslagen. Ze vertellen ons iets over strijd en overleven, zoals oude mythologische verhalen dat doen.