Begin dit jaar overleed acteur, regisseur en burgerrechtenactivist Sidney Poitier op 94-jarige leeftijd. Cinematek pakt uit met een postuum eerbetoon aan de man die de weg plaveide voor Eddie Murphy en Denzel Washington. Een carrière in drie films.
Blackboard Jungle (1955)
Poitier vertolkt een getroebleerde student op een middelbare school in New York die het licht ziet en uiteindelijk de kant kiest van de witte leraar Glenn Ford. Het is een van de vele voorbeelden uit de eerste helft van Poitiers carrière waarin hij een bedachtzame outsider speelde die zich achter vertegenwoordigers van witte instituten schaart. Wat hem later door criticasters van de burgerrechtenbeweging niet in dank werd afgenomen. Tegelijk, zo schreef de acteur later zelf, heeft hij zijn carrière er ook aan te danken dat hij belangrijk was voor die paar filmmakers in Hollywood met een sociaal geweten.
The Defiant Ones (1958)
Wanneer een gevangenentransport crasht, kunnen de witte John ‘Joker’ Jackson (Tony Curtis) en de zwarte Noah Cullen (Poitier) ontsnappen. De poster met daarop de aan elkaar geketende gevangenen onderstreept regisseur Stanley Kramers onverholen pleidooi voor raciale tolerantie. Poitiers vlekkeloze vertolking in dit bescheiden box-officesucces maakte van hem een ster en leverde hem de eerste Oscarnominatie voor een zwarte acteur in een hoofdrol op (in 1939 had Hattie McDaniel al een Academy Award gewonnen voor haar bijrol in Gone with the Wind). In 1964 verzilverde hij daadwerkelijk zijn nominatie voor Lilies of the Field, waarin hij een rondreizende klusjesman speelt die een groep Duitse nonnen helpt een kerk te bouwen in de woestijn.
In the Heat of the Night (1967)
Eind jaren zestig doet Poitier het meer dan uitstekend aan de bioscoopkassa, onder meer dankzij To Sir, with Love, Guess Who’s Coming to Dinner en het met vijf Oscars bekroonde In the Heat of the Night. Daarin vertolkt hij politiedetective Virgil Tibbs die tijdens een doortocht in Mississippi onterecht gearresteerd voor de moord op een witte industrieel. De racistische sheriff Bill Gillespie (Rod Steiger) beschimpt zijn zwarte gevangene aanvankelijk, maar zal gaandeweg diens koppigheid en uitstekende politiewerk respecteren. Poitier aanvaardde de rol op voorwaarde dat hij een witte hulpsheriff in het gezicht mocht terugmeppen, iets wat niet in de gelijknamige roman van John Ball stond. De bewuste scène markeerde een keerpunt voor Poitiers keurige, integere imago. Hij hernam de rol van Tibbs in twee mindere sequels, They Call Me Mr. Tibbs (1971) en The Organization (1971).
Sidney Poitier – Van 29/3 tot 30/5 in Cinematek, Brussel, cinematek.be
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
