Hoogmis voor cinefielen

Het filmfestival van Cannes (12-23/5) maakt zijn programma bekend. Hoofdredacteur van Knack Focus en fervente Cannesganger Patrick Duynslaegher kijkt er al naar uit.

Met de bekendmaking enkele weken geleden van de openingsfilm Robin Hood (van Ridley Scott, met Russell Crowe in de hoofdrol) hoopten sommigen dat de 63ste editie van het Filmfestival van Cannes een meer ‘commerciële’ koers zou varen. Lees: zware artillerie uit Hollywood; fims die in de eerste plaats worden gekozen voor de sterren die ze naar de Croisette kunnen lokken; mainstream & middlebrow troef.

Niks is minder waar, zo blijkt uit het (bijna) volledig programma dat gisteren in Parijs aan de pers werd voorgesteld. Zo op het oog zie ik weinig ‘commerciële’ toegevingen. De enige knieval voor Hollywood is de selectie van Wall Street – Money Never Sleeps, al kun je Oliver Stone bezwaarlijk een conventioneel en typisch Hollywoodtalent noemen. Nee, Cannes lijkt andermaal een hoogmis voor de cinefielie van de harde lijn te worden. (Tenminste voor wat de officiële selectie betreft, want achter die artistieke façade schuilt natuurlijk de mercantiele Marché du Film).

Ik kan dit purisme alleen maar toejuichen. Zeker in tijden waarin de term cinefiel bijna een scheldwoord is geworden of in het beste geval naar een uitstervend ras verwijst. Nu overal de commercialisering en bijhorende trivialisering meedogenloos toeslaan, siert het de selectieheer Thierry Frémaux dat hij de lat hoog blijft leggen. Zijn programma wordt niet gedomineerd door sterren voor de multiplexen maar door een select clubje van toonaangevende nieuwe of vernieuwende regisseurs uit de planetaire cinema, waaronder zowel aanstormend talent als vertrouwde iconen uit de bedreigde arthouse-sector.

Het is toch godgeklaagd dat ook zoveel filmjournalisten nu al zitten te jammeren dat het programma vedetten, events, gedoodverfde kaskrakers en overgepromote blockbusters ontbeert. Terwijl Cannes (en andere grote festivals) juist een tegengif moet zijn voor de eenheidsworst, de consensusfilms, de geijkte formules uit het dominante Hollywood-aanbod dat wereldwijd de bioscopen overspoelt.

Met films als Housemaid van Im Sang-soo, Poetry van Lee Chang-dong, Ha Ha Ha van Hong Sang-soo, Loong Boonmee Raleuk Chaat van Apichatpong Weerasethakul, Aurora van Cristi Puiu, Kaboom van Gregg Araki en Rebecca H.(Return to the Dogs) van Lodge Kerrigan, brengt Cannes de bloeiende cinema uit Zuid-Korea, Thailand, Roemenië en de Amerikaanse indies onder de aandacht.

Zoals elk jaar is er ook nu weer kritiek op de usual suspects in de officiële selectie. Oké, je kan je ergeren over de aanwezigheid van les abonnés de service: Mike Leigh met Another Year, Nikita Mikhalkov met Burnt by the Sun 2, Bertrand Tavernier met La princesse de Montpensier, Woody Allen met You Will Meet a Tall Dark Stranger. Maar uiteindelijk moet je op grond van de bewijsstukken een oordeel vellen: al deze regisseurs hebben in het verleden prima films gemaakt; de verschrikkelijk overschatte Woody Allen heeft recent zelfs twee van zijn betere films gemaakt (Cassandra’s Dream, Match Point).

Anderzijds zitten bij die geabonneerden ook wel de groten uit de filmgeschiedenis. Wie écht in film geïnteresseerd is, blijft uitkijken naar nieuw werk van Manoel de Oliveira (Angelica) of Jean-Luc Godard (Film Socialisme), zelfs al hebben deze oude meesters intussen de pensioengerechtigde leeftijd ruim overschreden (De Oliveira wordt in december 102 en Godard in dezelfde maand tachtig!).

En voor wie het het gezeur van oude rotten in het vak moe is, biedt de selectie nog altijd voldoende nieuwkomers en zo goed als onbekende namen. Nieuw talent ontdekken: ook dat is de missie van een filmfestival.

Een bijna volledig programma, schreef ik wat hogerop, want met 16 films in de running, zal de lijst met competitiefilms nog aangroeien. Op de valreep wachten de organisatoren op bevestiging van nog niet helemaal afgewerkte films die misschien de deadline kunnen halen. Verwacht dat er nog vier à zes films aan toegevoegd worden. Duimen dus voor Terrence Malicks Tree of Life, waar iedere filmliefhebber reikhalzend naar uitkijkt. En ja, oef!, er spelen grote sterren in mee: Brad Pitt en Sean Penn. Iedereen tevreden dus. Nu Malick nog wat aanporren dat hij zich haast met de postproductie.

Mijn valiesje staat al klaar.

Patrick Duynslaegher