Het akkoord tussen acteurs en de studio’s werd, na de langste acteursstaking ooit in Hollywood, opgehemeld als een historische doorbraak. De studio’s beweerden dat ze bijna helemaal tegemoet gekomen waren aan de eisen van de acteursvakbond. De werkelijkheid is iets minder glorieus, maar nog altijd opmerkelijk. En er werd met lof gestrooid voor The Nanny.
Toen de film- en tv-acteurs op 14 juli, bij het aflopen van het vorig sociaal akkoord, een staking begonnen, werd radicale taal gesproken. Fran Drescher, vooral bekend voor haar hoofdrol in tv-serie The Nanny (en voor haar door merg en been snijdende stem en lach) is tegenwoordig de voorzitter van de acteursvakbond SAG-AFTRA, voluit de Screen Actors Guild-American Federation of Television and Radio Artists. Ze vuurde de 160.000 vakbondsleden aan tijdens een persconferentie die volgens sommigen verwees naar de vakbondsfilm Norma Rae.
‘Wij zijn hier de slachtoffers’, sprak ze, ‘we worden geslachtofferd door een heel hebzuchtige entiteit. Ik ben gechoqueerd over de manier waarop degenen waarmee we zaken doen ons behandelen. Hoe ze armoede voorwenden. Hoe ze beweren dat ze links en rechts geld verliezen terwijl ze honderden miljoenen dollars aan hun ceo’s geven. Het is weerzinwekkend. Schande over hen’.
Het was een taal die Hollywood niet gewend was, en die beter leek te passen bij de staking die enkele weken later losbrak in de auto-industrie.
Terwijl Drescher de acteursstaking aankondigde, was er al een staking van de 11.000 schrijvers voor de film- en tv-industrie aan de gang. De schrijvers bereikten in september een vergelijk, na ruim 140 dagen staken. Op dat moment leek het snel te kunnen gaan voor de acteurs. Maar de standpunten bleven nog een tijd onverzoenbaar, met name inzake de hoofdeis van de vakbond: billijke compensatie bij streaming. De acteursbond eiste eerst twee procent van de streaming-inkomsten. De eis werd gehalveerd tot één procent, wat nog altijd zou neerkomen op 500 miljoen dollar per jaar. De industrie hield het been stijf en wou zich niet vastpinnen op een percentage. Ook een vast bedrag per abonnee op de streamingservice was voor de industrie ‘een brug te ver’. Men kwam uiteindelijk woensdagnacht een bonus van 40 miljoen dollar per jaar overeen ter compensatie van acteurs in streaming. Daarmee kwam er na 118 dagen een einde aan de staking.
(lees verder onder de preview)
De gedetailleerde verdeelsleutel wordt pas later bekend, maar showbizztijdschrift Variety berekende op basis van doorgespeelde gegevens dat een acteur in een gestreamde episode van een uur op Amazon jaarlijks niet meer dan 2000 dollar zou krijgen voor het hergebruik. Variety vergelijkt dat met 3600 dollar die een acteur ontvangt per heruitzending van een gelijkaardige episode op tv. En bij een tv-episode die meermaals per jaar herhaald wordt, krijgt de acteur telkens 3.600 dollar. In die zin worden acteurs bij streaming met hun eenmalige 2000 dollar nog altijd stiefmoederlijk behandeld. Maar dat er compensatie komt bij streaming is dan weer een doorbraak.
Op een tweede punt behaalde de vakbond ook een princiepsoverwinning, zonder dat er al meteen veel geld tegenover staat. Er komt een bescherming voor de digitale beeltenis van acteurs, die enkel mits toestemming en vergoeding kan gebruikt worden in A.I.projecten.
1 miljard dollar
Op financieel vlak haalde de vakbond een aanzienlijke slag thuis. Het minimumloon voor acteurs gaat omhoog met ‘meer dan bij andere recente sociale onderhandelingen’. Aangezien de autowerkers vorige maand een loonsverhoging met 25 procent bedongen over de duur van de cao, waarvan 11 procent in het eerste jaar, kan men concluderen dat de armere acteurs méér zullen krijgen dan dat.
In totaal voorziet de overeenkomst ruim 1 miljard dollar aan verloning voor acteurs.
Tijdens onderhandelingen had vakbondsvoorzitter Fran Drescher (66) het over de ‘transfer van welvaart van ceo’s met een jacht naar acteurs met het minimumtarief’. En dat was de leidraad voor haar tijdens onderhandelingen: het ging er niet om de rijkere acteurs te beschermen, maar wel degenen die geen behoorlijk inkomen bij elkaar kunnen sprokkelen.
Ze nam in de onderhandelingsploeg acteurs op die zo weinig verdienen – minder dan 25.000 euro per jaar – dat ze volgens de vakbondsstatuten niet gedekt zijn voor ziekteverzekering. ‘Dat verlengt het proces’, verklaarde een anonieme studiobaas tijdens de onderhandelingen aan persagentschap Reuters. ‘We onderhandelen met mensen die niets te verliezen hebben’.
Sommige rijkere acteurs werden mettertijd, zoals de studio’s, ongedurig. Onder meer George Clooney, Ben Affleck en Emma Stone drongen er volgens The Wall Street Journal bij de bond op aan sneller tot een akkoord te komen, sneller in te stemmen met wat op tafel lag.
Uiteindelijk volgde men het trage pad van Drescher, die zich volgens mede-onderhandelaars ontwikkelde tot een gewiekste zij het ongewone pleitbezorger van haar vakbondsleden.
Drescher zei daar zelf over dat ze niet de behoefte voelde om ‘mannelijke energie na te streven om een goede leider te zijn.’
‘Ik kan slim zijn’, schreef ze op X, ‘heb een talent om tekortkomingen te zien in een zakenmodel EN ik plaatste een klein pluche-hartje tussen mij en (Disney-baas Bob) Iger.’
De ceo’s schrokken zich de pleuris toen ze haar aan het werk zagen, stelde actrice Justine Bateman. Een onderhandelaar vond dat ze de tegenpartij geregeld op het verkeerde been zette. Het mag sinds The Nanny in de jaren 90 niet zo best gegaan zijn met de tv-carrière en de gezondheid van Fran Drescher, aan die dip kwam een einde tijdens de onderhandelingen. Een lid van die tegenpartij gaf tegenover Reuters toe dat ze haar beste rol in jaren had gespeeld.
Drescher omschreef het akkoord donderdag als ‘buitengewoon’, ‘we wonnen zoveel terrein’, ‘het beste akkoord in decennia’, al voegde ze er tegenover CNN vrijwel meteen aan toe dat al volop denkt aan het volgende eisenpakket, dat in 2026 tijdens nieuwe sociale onderhandelingen zal besproken worden.
Verschraling?
Vraag is nu wat de gevolgen zullen zijn van het akkoord. De staking is sinds donderdag opgeheven, maar het onderhandeld pakket moet nog wel goedgekeurd worden door de leden.
Eens dat gebeurd is, kunnen de studio’s weer aan de slag.
In de onderhandelingen stelden de studio’s dat het huidig tv-seizoen in het water zou vallen als er niet voor eind oktober een akkoord zou komen. Het zal, schat de LA Times, niet meteen zo’n vaart lopen. Wellicht zullen meerdere nieuwe series een jaar vertraging oplopen, of misschien afbesteld worden, maar lopende series zullen allicht na januari weer afleveringen produceren. Tot dan zijn er reruns.
Voor de filmindustrie zullen de zomerblockbusters nog op tijd afgeleverd kunnen worden. Hollywood heeft ondanks de staking een behoorlijk filmjaar, met onder meer Barbie, Oppenheimer en de Taylor Swift-concertfilm.
Maar toch maakt de industrie zich ook wel zorgen over het akkoord. De totale loonkost zou met ongeveer met 10 procent toenemen, en insiders vrezen dat de industrie dat zal compenseren door minder, en minder avontuurlijk te produceren, het aanbod verder te verschralen.
Nog een punt van zorgen, zowel voor de producenten als de acteurs: de kalender wordt dooreengegooid. Acteurs die dachten contracten gesloten te hebben voor opeenvolgende films kunnen ervoor vrezen dat die films nu tegelijk opgenomen worden. Het wordt rekenen en hopen dat er een werkbare planning uit de bus komt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier