Het leven na ‘Avengers: Endgame’ begint voor regisseursbroers Russo met junkiedrama ‘Cherry’

Nadat ze met Avengers: Endgame het grootste kassucces aller tijden regisseerden, kiezen de broers Anthony en Joe Russo voor het junkiedrama Cherry. Waar is de tijd dat ze François Truffaut en C’est arrivé près de chez vous nabootsten?

Meer dan twintig miljard dollar streek Marvel op door één verhaal, de zogenaamde Infinity Saga, te spreiden over elf jaar, drieëntwintig films en een veelvoud aan ruziënde superhelden. Dé man achter het Marvel Cinematic Universe is Marvel-baas en producent Kevin Feige. De tweede plaats bekleden twee broers uit Cleveland: Anthony en Joe Russo. Ze regisseerden de Captain America-films The Winter Soldier (2014) en Civil War (2016) en bezorgden de megalomane filmreeks een apotheose die de verwachtingen zowaar inloste. Het Avengers-tweeluik Infinity War (2019) en Endgame (2019) was de popculturele must-see van het tweede decennium van de eenentwintigste eeuw. Tenzij je inflatie incalculeert, haalde geen film meer geld op in de bioscopen dan Endgame. Het record staat nu op 2,798 miljard dollar.

Maar hoe moet het na zo’n eindspel verder?

Geen kers op de taart

De broers Russo kozen voor een Marvel-pauze maar geen sabbat. Ze gebruikten hun macht en invloed om als producer twee films te realiseren: de actiefilm Mosul en 21 Bridges, een thriller waarin de betreurde Chadwick Boseman op cop killers jaagt. Voor Apple TV+ regisseerden ze Cherry, een junkie-epos dat u vanaf vrijdag kunt streamen. De hoofdrol is voor Tom Holland. De 24-jarige Brit die aan het vertolken van de jeugdige Spider-Man 41,7 miljoen volgers op Instagram en een klein fortuin overhield, speelt een student die zich na een relatiebreuk laat verleiden tot een tour of duty in de Irakoorlog. Aan de gruwel die hij als verpleegkundige ziet, houdt hij een knoert van een trauma over. Terug in Cleveland leidt dat tot een heroïneverslaving die hij met bankovervallen financiert. Beetje veel drama? Nochtans zorgde het semi-autobiografische boek dat Nico Walker in de gevangenis schreef voor de grondlaag.

Voor de Russo’s lijkt er alvast geen nieuw succes in te zitten. De Amerikaanse pers is niet mild voor de film, die er sinds vorige week in de bioscopen draait. Cherry zou te lang (142 minuten), te oppervlakkig en te veel tegelijk willen zijn. Met kleurfilters, split screens, freeze frames, wisselende beeldverhoudingen, een ik-verteller, filmcitaten, een opdeling in hoofdstukken en overdadig veel slowmotion lijken de Russo’s te willen bewijzen dat ze meer trucjes kennen dan Tarantino en Scorsese.

Meer dan wat deukjes in hun ego zullen ze er allicht niet aan overhouden. Hun orderboekje is goed gevuld met onder meer een live-actionremake van de Disney-animatiefilm Hercules en de actiethrillers The Gray Men en Extraction 2. In die laatste speelt Chris ‘Thor’ Hemsworth mee, in The Gray Man worden Ana de Armas en Ryan Gosling geflankeerd door Chris ‘Captain America’ Evans. Ook het adresboek van de Russo’s is na vier Marvel-producties goed gevuld.

Anthony en Joe Russo werden niet zomaar de belangrijkste Marvel-regisseurs. De broers groeien op in Cleveland in een grote Italiaanse familie vol kleurrijke personages die niet aarzelen om samen te spannen als het moet. Zelf zeggen ze dat die zin voor het collectief de reden is waarom ze al hun hele carrière ensemblefilms maken. Hun vader brengt hun de liefde voor genrefilms en klassiekers als The French Connection, Dog Day Afternoon en The Godfather bij. In de lokale cinematheek ontdekken ze de rijkdom van buitenlandse cinema.

Anthony studeert rechten, Joe drama en acteren. Een boek waarin Robert Rodriguez beweert dat zijn debuut El Mariachi slechts 7000 dollar kostte, overtuigt de broers om samen een film te maken. ‘Het idee leefde dat je op festivals zoals dat van Sundance met een vindingrijke ultra-low-budgetfilm kon opvallen en spoorslags de next big thing in Hollywood kon worden’, lieten de Russo’s begin dit jaar noteren in Variety.

Voor de financiering plunderen ze hun kredietkaarten. 7000 dollar blijkt bijlange niet voldoende, met een jarenlange kredietschuld als gevolg. ‘We stonden mijlenver van de filmbusiness af. We hadden geen enkele connectie. Niemand in Cleveland wist hoe je een film moest maken. Pieces, onze eerste film, bleef zes maanden in een koelkast in de garage liggen omdat we geen geld hadden om hem te ontwikkelen. Eén stroompanne en we zouden onze volledige film kwijt zijn geweest’, vertelden ze aan het magazine van de Directors Guild of America.

De broers omschrijven Pieces als ‘een niet-lineaire, door François Truffaut en de nouvelle vague geïnspireerde, experimentele, absurdistische film’. Hij breekt geen potten in 1994. Op het Slamdance Film Festival is slechts één iemand onder de indruk: Steven Soderbergh, die op het punt staat om George Clooney en Jennifer Lopez te regisseren in Out of Sight. ‘We zijn Steven Soderbergh alles verschuldigd’, zegt Anthony Russo in Deadline. ‘Niet alleen ontdekte hij ons, hij prentte ons ook veel levenslessen in en plantte de zaadjes die ervoor zorgden dat we staan waar we nu staan.’ De twee belangrijkste zaadjes zijn: vergeet nooit dat film ook een business is en huldig het ‘één film voor hen, één voor jou’-principe.

C’est arrivé près de chez l’agent immobilier

Onder Soderberghs vleugels kunnen de Russo’s een van hun scenario’s verfilmen: Welcome to Collinwood. De half geslaagde kraakfilmparodie met William H. Macy, George Clooney en Sam Rockwell wordt een flop van zes miljoen dollar. Gelukkig zijn de broers net daarvoor ingehuurd voor de pilootaflevering van een tv-serie. Lucky wordt na één seizoen al opgedoekt, maar Ron Howard, regisseur van Cocoon, Apollo 13 en A Beautiful Mind, vindt de pilootaflevering goed en neemt contact op met de Russo’s voor een tegendraadse sitcom over een disfunctionele vastgoedfamilie: Arrested Development. De kijkcijfers vallen tegen, de waardering allerminst. De Russo’s winnen een Emmy voor hun regie van de pilootaflevering. De stijl en het concept keken ze af van het Belgische C’est arrivé près de chez vous, de subversieve mockumentary waarin Benoît Poelvoorde als seriemoordenaar een tv-ploeg op sleeptouw neemt. ‘De studio was razend omdat het er uitzag als shit. Maar wij wilden dat het er als shit uitzag’, herinnert Anthony Russo zich. Ook de Dogme-beweging van Lars von Trier was een invloed. Acteurs moesten zelf hun makeup doen, met extra belichting werd geen tijd verspild. ‘Onze interesse ging naar gedurfd materiaal en tv sloot daar ineens bij aan. We kregen een budget van twee miljoen dollar per aflevering van Arrested Development. Tien afleveringen is twintig miljoen. Niemand zou ons dat bedrag gegund hebben om in een speelfilm te experimenteren met toon en absurdisme’, zegt Joe.

Series zijn de speeltuin van de Russo’s. Tot ze in het tweede seizoen van Community de paintballaflevering boordevol actie steken die ze afkijken van Sergio Leone, de maestro van de spaghettiwestern. Marvel-bons Kevin Feige ziet dat de broers niet alleen grappig kunnen zijn maar ook verstaan hoe actie werkt en zet ze op de shortlist voor de regie van de tweede Captain America-film, The Winter Soldier. De aan comics verslingerde Russo’s zetten alles op alles om de opdracht binnen te halen. De rest is geschiedenis. In Civil War plaatsen ze de Captain America van Chris Evans diametraal tegenover de Iron Man van Robert Downey Jr. en die tweespalt wordt een van de belangrijkste verhaallijnen in de finales van de Infinity Saga. De apotheose wordt de Russo’s toevertrouwd. ‘Wij hebben experimenteel filmmaken al altijd gewaardeerd. En dit was een gigantisch experiment: zoveel personages uit zoveel franchises samenbrengen in een mozaïekverhaal dat je uitspreidt over een decennium. Klinkt waanzinnig. Conceptueel bleek het ook het meest succesvolle experiment in de filmgeschiedenis.’

Hun ster ook buiten het Marvel Cinematic Universe laten fonkelen is nu de nieuwe uitdaging voor het broederpaar.