Jafar Panahi laat zich niet muilkorven door de reis- en filmverboden van het Iraanse regime. Om de twee jaar smokkelt hij nieuw werk het land uit. Sympathie voor die vorm van verzet is geen vereiste om Three Faces te kunnen smaken.
Deze lente breidde Jafar Panahi zijn verzameling prestigieuze bekroningen uit met de prijs die het festival van Cannes toekent aan het beste scenario. De regisseur van Taxi Teheran (Gouden Beer) en The Circle (Gouden Leeuw) kon de prijs niet persoonlijk in ontvangst nemen omdat hij Iran niet buiten mag, een gevolg van een veroordeling wegens anti-Iraanse propaganda in 2010, die hem aanvankelijk in de cel deed belanden. Ondanks een film- en spreekverbod is Three Faces zijn vierde film in acht jaar tijd. This Is Not a Film werd via een in een taart verstopte USB-stick Iran buitengesmokkeld. Panahi laat zich niet het zwijgen opleggen.
Jafari wordt met veel egards ontvangen en tegelijk is het ondenkbaar dat een vrouw er zich met iets laag-bij-de-gronds als acteren inlaat
Dat artistieke verzet levert hem terecht veel sympathie op, maar leid daaruit niet af dat je zijn films uit solidariteit moet uitzitten. Three Faces is gewoon een goede, uitgekookte film. Hij knipoogt – niet altijd even subtiel – naar het werk van de grote regisseur die Panahi het vak leerde, de in 2016 overleden Abbas Kiarostami. Hier en daar sleept hij wat of snak je naar wat meer afstand van de personages of bewegingsruimte voor de camera, maar dat wordt gecompenseerd met inzicht in het intrigerende, complexe Iran en het lot van vrouwen die er (willen) acteren.
De film begint met een film. In een met de smartphone gedraaide opname richt een jonge vrouw zich tot de gevierde Iraanse actrice Behnaz Jafari, gespeeld door de gevierde Iraanse actrice Behnaz Jafari. Ze vertelt dat ze van haar familie en gemeenschap niet mag acteren en verhangt zich. Jafari is in alle staten en vraagt regisseur Jafar Panahi, een rol voor Panahi, of de beelden wel betrouwbaar zijn. Het onuitgegeven duo praat er (te?) duchtig op los terwijl ze naar het dorp in het heuvelachtige noordwesten reizen waar de opname is gemaakt. Met de realitycheck die hun daar wacht, schakelt Three Faces een versnelling hoger.
Er gaapt namelijk een enorme kloof tussen de artiesten uit de grote stad en de dorpelingen die vasthouden aan oerconservatieve opvattingen, en hun patriarchale tradities die vrouwen verstikken. Jafari wordt met veel egards ontvangen en tegelijk is het ondenkbaar dat een vrouw er zich met iets laag-bij-de-gronds als acteren inlaat. De noodkreet van de suïcidale aspirant-actrice wordt heel begrijpbaar. Het door de titel beloofde derde gezicht krijgen we nooit te zien en behoort toe aan een oude filmster die zich na de Iraanse revolutie volledig terugtrok uit het openbare leven. Het lichtpuntje is dat de jongste actrice zich niet bij de situatie neerlegt. Net als Panahi.
Three Faces
Een film van Jafar Panahi met Behnaz Jafari, Marziyeh Rezaei, Jafar Panahi
