Noem Baloji’s langspeeldebuut ‘Augure’ niet ‘de film van die rapper’

Na een wonderjaar met zeven Belgische regisseurs, haalt deze editie slechts één Belg de officiële selectie van het festival van Cannes. Al werd er lang niet geloofd in de filmcarrière van Baloji.

Kijk eens naar het artwork van het album 137 Avenue Kaniama. Of naar de gestileerde videoclips van de nummers L’art de la fugue en Peau de chagrin / Bleu de nuit. Of nog beter: doe jezelf een plezier en check op YouTube de kortfilm Zombies. Dat Baloji visueel talent heeft, is overduidelijk. En toch stuurden de filmfondsen de in Congo geboren Belg keer op keer wandelen. Maar deze maand presenteert hij zijn eerste langspeelfilm Augure in Un Certain Regard, het platform voor gedurfde films van het filmfestival van Cannes.

Wat mogen we verwachten?

Baloji: (denkt na) Een voorstel voor een ander soort cinema? Augure is totaal geen naturalistisch of sociaal drama. Het is een ensemblefilm die dicht bij magisch realisme aanleunt en soms ook bij het bovennatuurlijke. In een niet nader genoemd Afrikaans land worden vier sterk verschillende personages als tovenaar of heks aanzien. Ze moeten strijden tegen de patriarchale structuren die hen dwingen om zich op een voor hen nefaste manier te gedragen. Ook al vind je Augure maar niets, maar je zal minstens moeten toegeven dat we geprobeerd hebben iets nieuws te doen en niet te plooien voor de grote druk om allemaal hetzelfde te maken. (lacht)

Er wordt gefluisterd dat je voor elk van de vier personages een album hebt gemaakt. Klopt dat?

Baloji: Ja, al moet ik dat nog aankondigen. Ik werkte vijftig liedjes af en selecteerde er uiteindelijk 34. De nummers zijn niet vanuit mijn standpunt geschreven, maar vanuit dat van de personages: een 35-jarige man die voor het eerst terugkeert naar Congo, een straatkind, een jonge vrouw die weigert om kinderen te krijgen en naar Zuid-Afrika wil emigreren en een moeder van zeventig die al haar bezittingen moet teruggeven aan de familie van haar overleden echtgenoot.

Aan de eerste beelden te zien zijn de kostuums erg belangrijk, net zoals in je clips en kortfilms.

Baloji:Ik heb heel hard aan de visuele identiteit van Augure gewerkt. Ik zie de film als een one-piece. Het gaat om de totaalervaring. De albums horen erbij. De poster hoort erbij. En van mijn kortfilms heb ik geleerd dat ook de kostuums een deel van het verhaal kunnen vertellen. Ik ben gepassioneerd door mode en kledij. Ik hou van droombeelden en van een fantasmagorie. Je kunt dus een Congolese variant van de Gilles de Binche(Waalse carnavalfiguren, nvdr.) verwachten. Ben Storms, een geweldige Antwerpse kunstenaar, ontwierp de kindermaskers. In oktober stellen we de kostuums tentoon in het ModeMuseum van Antwerpen tijdens een tentoonstelling rond Augure.

Waarom werd Augure tot zes keer toe afgewezen door de filmfondsen?

Baloji: De filmwereld houdt niet van mensen die van elders komen. ‘Hij studeerde niet aan Ritcs of Insas. Hij is geen filmregisseur, we hoeven hem niet ernstig te nemen. Volgende!’ klonk het telkens weer wanneer ze mijn voorgeschiedenis zagen.

Het wordt van een rockster nog net aanvaard dat die op een dag een film maakt, maar niet van iemand die men blijft zien als ‘een Luikse rapper met een migratieachtergrond’. Film is niet weggelegd voor iemand die op zijn achttiende bekend stond als rapper bij Starflam. Ik sta nog steeds volledig achter Starflam en blijf met veel goesting solomuziek maken. Daar gaat het niet om. Maar ik ben meer dan dat. Ik wil de pers zo weinig mogelijk te woord staan omdat ik wéét dat ze Augure ‘de film van die rapper’ gaan noemen, en dat vind ik vreselijk respectloos. Me op één ding vastpinnen is een manier om me klein te houden.

De selectie voor het filmfestival van Cannes haalt het idee dat je géén filmregisseur bent onderuit.

Baloji:Dat is precies wat Nicolas Karakatsanis (director of photography van Rundskop en Cruella, nvdr.) zei. ‘Nu kunnen ze nooit meer zeggen dat je geen filmregisseur bent.’ Nicolas is mijn idool. In 2010 hebben we samen videoclips gemaakt. Nadien moedigde hij me aan en loodste hij me als hulpje binnen op de filmsets. Ik heb ontzettend veel van hem geleerd.

Was het een uitputtingsslag of heb je ook plezier beleefd aan Augure?

Baloji: Het was een emotionele rollercoaster, maar ik heb er enorm van genoten. Alleen de momenten waarop ik me moest verdedigen voor de verschillende filmfondsen waren lastig. Het budget bedroeg amper een miljoen euro: drie keer niks voor een film en niet genoeg om de gebruikelijke lonen uit te betalen. Het duurde dus even voor ik 26 personen kon overtuigen om in Congo een film met meer dan vierhonderd figuranten te draaien. Maar daarna was het één roes van creativiteit en geluk.