‘Gift’ op Film Fest Gent: een meditatieve beeldenstroom die de relatie tussen mens en natuur onderzoekt

Ryusuke Hamaguchi (Drive My Car) toverde zijn nieuwste werk Evil Does Not Exist om tot een stille film, ter ondersteuning van componiste Eiko Ishibashi’s nieuwste muziek. Onder de naam Gift ging het project in wereldpremière tijdens Film Fest Gent.

Dit jaar stond er een absolute wereldpremière gepland tijdens Film Fest Gent. Ryusuke Hamaguchi, regisseur van de Oscarwinnaar Drive My Car, kwam er namelijk de eerste vertoning van zijn nieuwe project Gift voorstellen. Aangezien die vertoning gekaderd werd binnen Videodroom, de muzikale samenwerking van het filmfestival met Kunstencentrum Viernulvier, kon je misschien al raden dat het hier niet om een film in de klassieke zin van het woord gaat. Gift is net zo veel een project van de componiste Eiko Ishibashi, die de muziek voor Drive My Car en Hamaguchi’s nieuwste film Evil Does Not Exist schreef. Op een dag vroeg ze Hamaguchi om de omgekeerde beweging te maken: Ishibashi had eerst nieuwe muziek geschreven en vroeg vervolgens aan de regisseur om daar beelden bij te maken.

Hamaguchi ging die uitdaging met veel plezier aan, al schoot hij er geen nieuwe beelden voor. In plaats daarvan nam hij de reeds bestaande beelden van Evil Does Not Exist, dat de juryprijs won op het Filmfestival van Venetië, en monteerde die op een compleet nieuwe manier. De verhaallijn bleef min of meer dezelfde – denken we, want we hebben nog geen kans gekregen om Evil Does Not Exist te zien – maar qua vorm wordt het geheel omgetoverd tot een stille film, inclusief tekstplakkaatjes waarop de dialogen af te lezen waren. Op die manier werd Gift een meditatieve beeldenstroom waarop Ishibashi haar muziek kon doen ademen, iets wat ze live in de Vooruit voor het eerst aan een publiek liet horen.

Om eerlijk te zijn waren we tijdens de eerste minuten van Gift niet helemaal overtuigd. De beelden van Hamaguchi komen erg traag op gang, met enkele rustige beelden die het leven in een plattelandsdorpje schetsen. Zo krijgen we gezellige beelden te zien van een man die hout hakt, een vrouw die in haar lokale restaurantje werkt en een vader en dochter die verstoppertje spelen in de bossen. Begrijp ons niet verkeerd: niets mis met een meditatieve film die ruim z’n tijd neemt om op gang te komen. Alleen voelde de grootse soundtrack van Ishibashi hier soms een beetje pompeus aan. Vanaf haar tafeltje vol elektronische apparatuur en met behulp van haar dwarsfluit bracht ze groots aandoende, orkestrale klanken die meer urgentie leken te suggereren dan op het scherm te zien was.

Wanneer het centrale conflict geïntroduceerd werd, begon alles echter veel strakker samen te komen. Op een bepaald moment maken twee nieuwe personages hun opwachting: twee afgevaardigden van een bedrijf dat een luxecamping in de buurt wil oprichten. De bewoners maken zich zorgen omdat dit de rust van de natuur zou kunnen verstoren, de wandelpaden van de herten zou onderbreken en vooral omdat er een septische tank naast de drinkwaterbron zou geïnstalleerd worden. Tijdens een buurtvergadering waar de onrust langzaam maar zeker escaleert, laat Ishibashi nerveuze percussie horen die de verontwaardiging van de bewoners perfect verklankt.

Tijdens deze scène worden ook de centrale thema’s van Gift duidelijk. Er zijn die oeroude overpeinzingen over de relatie tussen mens en natuur, en de manier waarop wij als soort niet altijd zachtaardig met Moeder Natuur omgaan. Maar zoals de oorspronkelijke titel Evil Does Not Exist aangeeft, zit er meer achter. De twee afgevaardigden van het bedrijf waren door de covidcrisis financieel bijna kopje onder gegaan, en komen ook maar hun job uitoefenen om de rekeningen te kunnen betalen. Het zijn geen harteloze boosdoeners die ervan genieten de omgeving te verstoren.

Doordat Gift gemonteerd is als een stille film, zijn de dialogen schaars en moet je als kijker vaak zelf invullen wat de personages precies voelen en wat Hamaguchi met zijn film wil zeggen. Combineer dat met de nooit aflatende soundtrack van Ishibashi, die in de tweede helft een pak grimmiger wordt, en je hebt een meditatieve beeldenstroom die nog een tijdje in je hoofd zal rondtollen.