Lynne Ramsay deelde een uppercut uit met Die, My Love, Yorgos Lanthimos deed met Bugonia wat we ondertussen van hem verwachten en The Voice of Hind Rajab was sterker als activisme dan als cinema: dit was de vierde dag van Film Fest Gent 2025.
Geen idee wie bij Film Fest Gent de planning van de persvoorstellingen opmaakt, maar soms voelt het alsof de persoon in kwestie journalisten wil zien lijden. Zo stond het spraakmakende The Voice of Hind Rajab, in Venetië goed voor een staande ovatie van 23 minuten, om 9 uur ’s ochtends geprogrammeerd. Zware kost op een nuchtere maag, want de film gaat over een vreselijk onderwerp. Hind Rajab was een meisje dat dat op 29 januari vast kwam te zitten in een autowrak tijdens een evacuatie in Gaza. Ze belde de Rode Halve Maan om hulp, maar het mocht niet baten. Zowel zij als de ambulanciers die haar kwamen redden werden vermoord door het Israëlische leger. Aan de hand van de echte opnames van Hinds telefoongesprekken, reconstrueert regisseur Kaouther Ben Hania deze tragische dag vanuit het standpunt van de hulpverleners in het belcentrum.
Toen de credits rolden, zat ik met heel gemengde gevoelens. Natuurlijk is het vreselijk wat er in Palestina gebeurt, en elke manier om de genocide aan te kaarten is legitiem. Als The Voice of Hind Rajab ook maar een klein beetje helpt om meer bewustzijn te creëren en de situatie sneller te verhelpen, heeft de film eigenlijk al bestaansrecht. Puur als kunstwerk bekeken, had ik het er echter moeilijker mee. Qua stijl leek het alsof ik naar een semi-prestigieuze politiereeks zat te kijken, inclusief archetypische personages. Al snel vervalt The Voice of Hind Rajab in een duel tussen de coördinater die de regels volgt en de opvliegende Omar die het boekje te buiten wil gaan om Hind te redden. Daarnaast kan je me maar zoveel close-ups van huilende hulpverleners tonen voordat ik me volledig onthecht voel van de situatie, in plaats van harder mee te leven. En dat is erg om te zeggen, want de opnames van Hinds stem zijn wel degelijk hartverscheurend. Helaas is een belangrijke film niet automatisch een goede.
Gelukkig was het daaropvolgende Sound of Falling volledig fictief, want erg opbeurend was het verder ook niet. In deze mysterieuze film volgen we de jonge meisjes uit vier verschillende generaties, die over een periode van honderd jaar allemaal op dezelfde boerderij leven. Alle verschillende tijdsperiodes lopen in elkaar heen en de meisjes beginnen elkaars levens te spoken, met dood en rouw die de verschillende segmenten aaneen rijgen.
Het duurde even voor Sound of Falling mee helemaal mee kreeg in z’n verhaal. In het begon word je om de oren geslagen met verschillende personages in andere periodes, waardoor je snel de draad kwijt bent. Dankzij het unheimliche sfeertje en de spookachtige cinematografie weet de film wel vanaf het begin te intrigeren, zelfs al ben je in de eerste helft het noorden volledig kwijt. Zelfs op het einde laat de film niet volledig in zijn kaarten kijken, maar op dat punt heb je de belangrijkste thema’s mee. Uiteindelijk laat de film je even verwarrend achter als de rouw dat kan doen. Je appreciatie van Sound of Falling zal afhangen van hoezeer je die appreciatie kan waarderen, maar ik werd uiteindelijk fan. Net als de jury van het filmfestival van Cannes, dat de film de juryprijs gaf.
Na een meditatie over levenseindes volgde eentje over het begin. In Die, My Love volgen we Grace en Jackson (Jennifer Lawrence en Robert Pattinson, een droomcast voor fans van vijftien jaar oude tienerhypes) na de geboorte van hun baby. Jackson is hard aan het werk en daardoor nogal afwezig, waardoor Grace helemaal alleen zit. Ze zit ver afgezonderd van iedereen omdat ze in het boshut van Jacksons overleden oom introkken. Ze worstelt met een pasgeboren baby en een bloedirritante hond die al haar energie wegzuigen. Ooit was ze een rockfan en schrijfster, maar nu wordt ze gereduceerd tot kersverse moeder. Om maar te zeggen: Grace worstelt met een postnatale depressie van jewelste.
Regisseur Lynne Ramsay lijkt een moeilijke band met het moederschap te hebben. Eerder regisseerde ze al het duistere We Need to Talk about Kevin, en ook Die, My Love is een film die geen spaander heen laat van de roze wolk. Vrolijk word je er dus niet van, maar net zoals met You Were Never Really Here zet Ramsay opnieuw enorm intense cinema neer. Elke minuut passeert er wel een donker beeld om in te kaderen, de hele film is gemonteerd op een manier die je akeligste koortsdromen opwekt, en Jennifer Lawrence zet misschien wel haar sterkste performance ooit neer. Dit alles staat in functie van een film die niet deinst om een taboeonderwerp op genadeloze wijze in beeld te brengen, met als resultaat een van de sterkste momenten van het festival.
Van de jonkies gingen we terug naar de oudjes. The Blue Trail speelt zich af in het dystopische Brazilië van de niet zo heel verre toekomst. In deze wereld vliegt de overheid dagelijks met vliegtuigjes over het land om te verklaren dat de toekomst voor iedereen is. Een nogal wrange boodschap als je kijkt hoe één specifieke bevolkingsgroep behandeld wordt: bejaarden. Vanaf iemand 77 jaar oud wordt, moeten ze verplicht hun huis vaarwel zeggen en in ‘De Kolonie’ gaan wonen, inclusief luierplicht. Daar heeft het hoofdpersonage geen zin in. Als ze dan toch moet gaan, wil ze op z’n minst 1 keer in een vliegtuig zitten. Dankzij de wetgeving kan ze echter geen tickets boeken zonder expliciete toestemming van haar dochter, die dienst doet als voogd. Daarop beslist het vinnige oudje maar zelf op avontuur te trekken, en ondertussen de politie te ontwijken die haar wil afschepen.
The Blue Trail had alles in handen om een scherpe satire te worden die belangrijke thema’s aankaart: de infantilisering van bejaarden en de manier waarop we hen al te vaak als tweederangsburgers behandelen. Regisseur Gabriel Mascaro had echter andere ideeën. Hij maakte geen bijtend verhaal, maar een sympathieke avonturenkomedie die de maatschappijkritiek lekker behapbaar houdt. Daardoor was het vooral een luchtig tussendoortje om de uppercut van Die, My Love te verwerken, maar ook niet meer dan dat.
Afsluiter van de dag was iemand waarvan we ondertussen wel weten wat we kunnen verwachten. De Griekse absurdist Yorgos Lanthimos heeft immers alweer een nieuwe film met Emma Stone in de hoofdrol gedraaid. In Bugonia speelt Stone de beroemde CEO Michelle Fuller, die ontvoerd wordt door Teddy (Jesse Plemons) en diens zwakzinnige neefje Don. Teddy is er namelijk van overtuigd dat Fuller een alien is die de mensheid wil uitroeien. Het uitsterven van de bijen en het daaropvolgende instorten van ons ecosysteem zou haar schuld zijn. Teddy sluit haar op in zijn kelder en hoopt via haar in contact gebracht te worden met de opperalien om tot een akkoord te kunnen komen en de mensheid te redden.
Wie eerder al een film van Lanthimos zag, weet wat te verwachten van Bugonia. Dat is geen kritiek, want Lanthimos’ formule voelt nog steeds fris. Opnieuw zit die film vol donkerkomische momenten die met hun absurde wendingen voor een mix van vervreemding en hilariteit zorgen. Bovendien weet Emma Stone weer te imponeren en weet je heel de film lang nooit zeker of ze nu écht een alien is of niet. Wie zin heeft om dieper te filosoferen, kan nog napraten over de impact van de mens op het klimaat, maar eerlijk gezegd is Bugonia op z’n best als je hem benadert als gewoon een heel goede komedie.