Disney viert 100ste verjaardag met nieuwe film ‘Wish’: niks leuker dan geitjes in pyjama

Bij de honderdste verjaardag van Disney hoort vanzelfsprekend een animatiefilm. Aan Jennifer Lee, de bedenkster van Frozen en tegenwoordig creatief directeur bij Disney, om met Wish de platgetreden paden te ontwijken.

Greta Gerwig haalde met Barbie meer dan een miljard dollar op aan de bioscoopkassa. Jennifer Lee deed dat haar al twee keer voor met de modernisering en wederopstanding van de Disney-prinses. Zowel Frozen (2013) als Frozen II (2019) ging boven het miljard. Nog voor die tweede af was, promoveerde Disney haar tot chief creative officer van zijn historische animatieafdeling. Zelf regisseren zit er daardoor voorlopig niet in. Maar noblesse oblige: voor de honderdste verjaardag van Disney wil je, ook als directeur, niet afkomen met iets dat al te schril afsteekt tegen werelderfgoed als Sneeuwwitje, Bambi, Assepoester en The Lion King. Dus zette Lee haar verbeelding mee aan het werk voor wat Wish is geworden.

Wish speelt zich af in het magische koninkrijk Rosas, waar koning Magnifico jaarlijks de wens van één onderdaan inwilligt. De jonge scherpzinnige Asha voelt dat er iets niet in de haak is en rebelleert met de hulp van Valentino, een pratend geitenjong in pyjama, en Star, een kosmische kracht in de vorm van een vijfpuntige sterretje met een gezicht. Uiteraard – het blijft Disney – wordt er op tijd en stond gezongen.

‘Ik hoop dat de humor en vreugde voor zich zullen spreken. Een animatiefilm waar je samen plezier aan beleeft, leek ons de beste manier om honderd jaar Walt Disney Studios te vieren en de nalatenschap van Walt Disney te eren. We hebben moeilijke jaren achter de rug. Tijd om opnieuw wat plezier te scheppen’, zegt Jennifer Lee met aanstekelijk enthousiasme.

‘Jij wilt dus met een origineel verhaal komen dat hulde brengt aan honderd jaar Disney-animatie? Good luck with that”, merkte iemand sceptisch op.

Je voert een ondernemende heldin op met magische krachten, zanglust en een leuke sidekick. Hoeveel Frozen zit er in Wish?

Jennifer Lee: Ik zie meer verschillen dan gelijkenissen. De wereld van Frozen heeft mijn leven jaren gedomineerd. Ik vond het net erg leuk en verademend om eens in een nieuw universum te spelen en nieuwe personages te bedenken. Maar Wish is natuurlijk wel een sprookje en de Frozen-films hebben me héél veel over sprookjes geleerd.

Was het de expliciete bedoeling om er een hommage aan honderd jaar Disney-films van te maken?

Lee: Van bij het begin. Het was wel even slikken toen iemand sceptisch opmerkte: ‘Jij wilt dus met een origineel verhaal voor de dag komen dat een hommage brengt aan honderd jaar Disney-animatie? Good luck with that.’ Het lijkt inderdaad te ambitieus. Daarom hebben we in groep afgesproken er niet van uit te gaan dat het ons zou lukken maar wel aan de slag te gaan. We hebben eerst maanden gepraat over wat een Disney-animatiefilm tot een Disney-animatiefilm maakt. De meesten onder ons waren nog niet geboren toen Walt Disney stierf, maar we zijn wel allemaal opgegroeid met Disney-films en weten welk gevoel die je geven.

Wat leverden al die praatsessies op?

Lee: De speelsheid viel ons op: de fun van sprekende dieren, feeën, magie, liedjes… Van een Disney vrolijk je op. In de periode dat ik op school werd gepest, heeft Assepoester mij enorm geholpen. Disneys animatiefilms en liedjes geven je het gevoel dat je er mag zijn en dat je kunt en mag lachen, dat je vrolijk kunt en mag zijn, zelfs in een moeilijke periode. Ze laten je toe om even aan al je zorgen te ontsnappen en hoop, verwondering en vreugde te ervaren. Dat helpt je op élke leeftijd.

Het viel ook op hoe vaak een gewone held zichzelf in een buitengewoon, vaak magisch avontuur overstijgt. Hij of zij probeert zijn of haar lot in handen te nemen en doelen te bereiken. Maar dat lukt niet zomaar, want je hebt niet alles in handen. Sprookjes helpen ons om daarmee om te gaan. Uiteindelijk kwamen we uit bij het concept van een wens: van die ene grote droom die je in vervulling wilt zien gaan.

Mij bevalt dat een wens is iets actiefs is. Het is een publieke verklaring, de belofte aan jezelf om je droom te proberen realiseren. Dat is vandaag nog steeds erg moeilijk. Wensen worden niet vanzelf vervuld. Je moet er werk van maken en zult waarschijnlijk meermaals falen. Maar een sterke wens houdt je in moeilijke tijden telkens weer op de been.

Toen dat concept – de kracht van een wens en hoe een wens iets actiefs is – eenmaal vastlag, hadden we een kompas om op voort te gaan.

In Wish maakt de Grote Disneyslechterik na jaren van afwezigheid ook zijn comeback.

Lee: Aha. We vonden het opwindend om de klassieke slechterik herop te vissen. We hebben daar wel lang over gepraat. Vroeger was de slechterik slecht want de slechterik. Dat kan niet meer. We denken wel dat mensen plezier beleven aan een heerlijke slechterik maar dat ze ook zijn beweegredenen en complexiteit willen kennen. Toen Magnifico jong was, kwamen zijn wensen en dromen niet uit. Asha maakt hetzelfde mee. We zetten de heldin en de slechterik op dezelfde lijn maar de uitkomst is anders. Welke ideeën en keuzes sturen hen tegengestelde richtingen uit?

Asha’s sidekick is godbetert een geitenjong in een slaaptenue. Jouw idee?

Lee: Regisseur Chris Buck is de schuldige. Hij verzon destijds ook al de sneeuwpop Olaf in Frozen. Hij denkt in functie van figuren waar de animatoren graag mee in de weer zijn. Maar dat volstaat an sich natuurlijk nog niet. Olaf heeft destijds zijn plek in Frozen moeten verdienen. Daar is hard aan gesleuteld. Deze keer kwam Chris met een babygeit af nadat hij zich rot had geamuseerd met filmpjes van zulke geitjes in pyjama’s. Nooit gezien? Natuurlijk zijn die cute en zijn animatoren in hun nopjes met hun energieke dynamiek. Maar je moet het in het concept inpassen. Valentino’s jeugdigheid, idealistische ambitie en onbevreesde drang naar avontuur houdt steek. Geiten zijn klimmers. Ze vallen vaak maar krabbelen telkens snel weer recht en doen voort. Exact de spirit die we zochten.

De waanzinnige box office, de Oscar voor beste animatiefilm, de enorme populariteit van Elsa, Anna, Olaf en co.: hoe kijk je terug op het overweldigende succes van Frozen?

Lee: Frozen was een wervelwind die mijn leven op zijn kop heeft gezet. Misschien was ik nog het meest onder de indruk van het collectieve maakproces. We sloten niets uit, stelden alles in vraag en durfden heel rauw en eerlijk zijn. Zo zouden we altijd moeten te werk gaan. Nederig. Je mag niet op je lauweren rusten. Als je denkt een succesformule te hebben gevonden, dan zul je falen.

Toen Magnifico jong was, kwamen zijn wensen niet uit. Asha maakt hetzelfde mee. We zetten heldin en slechterik op dezelfde lijn maar de uitkomst is anders.

Verbaast de aanhoudende verkoop van prinsessenkleedjes? De opeenvolgende generaties kinderen ook die zich nu als Elsa of Anna uitdossen?

Lee: Ik ben blij dat dat allemaal niet zo beschikbaar was toen ik nog een kind was. Ik zou élke ochtend hebben gezeurd om in prinsessenkleren naar school te mogen. Hoogstwaarschijnlijk als Assepoester. Natuurlijk doet het me wat om te zien hoe veel die personages voor opgroeiende kinderen betekenen. Hoe ze zich dankzij hen machtiger voelen. Hoe ze er zich zodanig in vinden dat ze een Elsa of Anna willen zijn en zich zo kleden. Dat ga ik nooit vanzelfsprekend vinden.

Hoe voorkom je dat Disneys illustere animatiegeschiedenis de huidige generatie vertellers verlamt?

Lee: Het was Walt Disneys grootste wens om voor wat vreugde en magie in de levens van de mensen te zorgen. Ongeacht waar je vandaan komt of wie je bent. We doen er alles aan om die nalatenschap verder te zetten, maar wel in een wereld die evolueert. Je kunt en je wilt niet altijd maar opnieuw hetzelfde doen. Niemand die daar meer op hamerde dan Walt zelf. Zo vaak hij het kon, benadrukte hij het belang van vernieuwen. In verhaalkunde, in technologie, op élk gebied. Neem risico’s. Soms komt daar een fenomeen als Frozen uit voort en ben je dolgelukkig. Maar panikeer niet als het tegenvalt. Elke film helpt ons als bedrijf vooruit, je leert altijd bij.

Disney wordt door figuren als de Republikeinse gouverneur van Florida Ron DeSantis verweten te woke te zijn. Lig je wakker van die cultuuroorlog?

Lee: Ik denk dat het maar normaal is dat we ons inzetten voor wat Disney altijd al is geweest: een plek van verbondenheid, een plek waar iedereen in de wereld thuis is en gezien kan worden. Ik wil ervoor zorgen dat we dat vooral blijven. Disney staat voor vreugde en liefde, niet voor politiek en zo. Dat is onze koers en dat moet onze koers blijven. Ik groeide op in een ongelofelijke wereld met een ongelofelijke diversiteit aan mensen. Die verdienen het allemaal om gezien te worden en het gevoel van verbondenheid te krijgen. Simpel.

Slotvraag: Wish zal lang exclusief in de bioscoop te zien zijn. Is het experiment om nieuwe animatiefilms meteen – zoals Raya and the Last Dragon – of snel – zoals Encanto – op Disney+ uit te brengen slecht bevallen?

Lee: We hebben het zéér gewaardeerd dat er tijdens die nare covidperiode een manier was om onze films uit te brengen en te tonen. De wereld was daar ook aan toe. We hebben doelbewust hard gewerkt. Ook al waren ze niet gebudgetteerd, we maakten Olaf-kortfilms om de kinderen toch iets te kunnen geven. We zijn Disney+ dus dankbaar. Máár: we zijn bang dat de verwachting dat de films heel snel op Disney+ komen voor een terugval in het bioscoopbezoek zorgt. We construeren die animatiefilms voor het grote scherm. Niets gaat boven de totaalervaring: een heel groot scherm, perfect geluid en bovenal, samen als één grote familie een magisch moment beleven. Dat kon even niet maar nu weer wel. Laat er ons dus voor gaan.