Belgica: Nieuwe film van Felix Van Groeningen is ‘een mozaïek aan verhalen’

Nu de festiviteiten rond het succes van The Broken Circle Breakdown achter de rug zijn, staat Felix Van Groeningen opnieuw op de set. Een sfeerverslag vanuit Gent, waar hij momenteel zijn vijfde langspeler Belgica opneemt.

“Ik betaal je niet om hier te staan zeveren. Kuis de toog!“, fulmineert acteur Stef Aerts met een dichtgetimmerd rechteroog en in een lange kakigroene overjas tegen een Aziatische barmeid. Met zijn toornige look en dito toon indiceert hij het grimmige en ontvlambare sfeertje dat in het fictieve café Belgica hangt, waar Felix Van Groeningen zijn nieuwste langspeler draait.

‘Belgica’ wordt opgenomen in het Gentse café Afsnis, dat bij de opnames afgeladen vol zit met een potpourri aan rassen en klederdrachten. De film is gebaseerd op het ontstaan van De Charlatan, een ander Gents café, waar studenten ook wekelijks voor een full house zorgen. Naast Felix’ wieg stond zijn vader ook aan die van De Charlatan, alvorens de zaak in 2000 door twee broers werd overgenomen. Dat broederpaar vormt meteen een eerste parallel met de film. Bovendien tapte de regisseur in zijn tienerjaren zelf pinten in het café en dienden zijn herinneringen als essentiële fundamenten voor de prent. “Niet zozeer de kroniek van de De Charlatan, maar de schoonheid van het broederverhaal was een grote inspiratie. Al is de film vooral een mozaïek aan verhalen, die ik samenstelde door met vroegere eigenaars, personeel en cafégangers te praten. Ik rakelde ook herinneringen op met mijn broer, dat maakte al erg veel los. “

Megalomanie

Stef Aerts speelt de jonge caféuitbater Jo, wiens leven een ruwe bocht neemt wanneer zijn eerzuchtige broer Frank zich met zijn zaak komt bemoeien. Tom Vermeir (zanger/gitarist bij A Brand en bekend uit de VRT-reeks ‘Rang 1’) neemt de rol van baldadige poëet met de grote plannen op zich. “Sommige cafébazen beginnen echt aan megalomane projecten. Frank en Jo starten zo ook een bruin café, maar wanneer er optredens en later een concertzaaltje bijkomen, groeit het succes hen boven het hoofd. Felix schetst het contrast tussen het menselijke van de personages tegenover de groteskheid van de club.”

Net als in zijn Oscargenomineerde succesfilm ‘The Broken Circle Breakdown’ fixeert Van Groeningen wederom op de persoonlijkheidsveranderingen die personages in een negatieve spiraal ondergaan. Zo groeit Vermeirs personage uit van provinciale slungel tot een caféuitbater met pooierallures. “Drank en drugs hebben daar een grote voet in. Frank verliest zich langzaamaan in de bubbel van het nachtleven en stuit daarnaast ook op gezinsproblemen. Anyway, allemaal goed en wel tot de bubbel uiteenspat.”

Schoenaerts

Aanvankelijk zou Matthias Schoenaerts de rol van Frank op zich nemen, maar na ellenlang getwijfel haakte hij af. Al rouwt Van Groeningen niet om dat verlies: “Ik geloof dat dingen gebeuren omdat ze móeten gebeuren. In een theaterstuk van Arne Sierens (die mee het scenario schreef) zag ik Tom voor het eerst. Hij maakte iets los bij mij, waardoor ik hem ab-so-luut wou voor de rol van Frank.” Vermeir vertoefde in het buitenland toen de regisseur hem opbelde, maar wist meteen dat het voor diens nieuwe langspeler was. “Ik wist dat hij was komen kijken naar het stuk van Arne, dus nog voor Felix zijn uitleg deed was ik al erg blij. Hij liet me een namiddagscène uitproberen met Stef, waarna ik mijn bemerkingen mocht geven bij het scenario. Het was eigenlijk geen klassieke casting.” Dat was Van Groeningens bedoeling ook nooit, want Vermeir was de enige kandidaat. “Dat wist hij wel niet (lacht). Maar ik was waanzinnig gelukkig toen ik hem bezig zag. Hij heeft zoveel bijgebracht aan het personage, zodat hij het intussen beter kent dan ikzelf.”

Gezien de castperikelen, zag Vermeir zichzelf nooit als vervanger van Schoenaerts. “Vervangen is reconstrueren wat iemand al ontwikkeld heeft binnen een totaal product, wat hier niet het geval was. Matthias kon niet meespelen, terwijl ik wel graag wilde. Mijn integratie in Felix zijn project is op een heel natuurlijke wijze geëvalueerd.”

Soulwax

Op de set weerklinken de loeiharde rockbeats van Soulwax uit de luidsprekers, die eerder ook al de soundtrack voor Van Groeningens debuutfilm ‘Steve + Sky’ verzorgden. Belgica vindt plaats in het begin van de 21^ste eeuw, aan de vooravond van de release van hun eclectische platen Any Minute Now (2004) en Nite Versions (2005). “De intrede van de elektronische muziek loopt parallel met de periode waarin de film zich afspeelt. Belgica evolueert ook van een bluescafé naar een club met technofeesten. Ik zag de Dewaeles daar als ideale exponent van.”

Het muzikale facet speelt dus ook dit keer dus een pertinente rol. “Muziek wordt altijd volledig geleid door het onderwerp. Hoewel ik niet in het muziekwereldje thuis ben, voel ik me toch precies aangetrokken tot het muzikale. Bij The Broken Circle Breakdown was de bluesmuziek inherent aan de film, maar dit keer was dat geen bewuste keuze.”

Nog tot 10 februari worden er pinten getapt op de set van Belgica. De film verschijnt op 14 oktober in de zalen. (JB)