Alles wat u moet weten over ‘The Batman’, de terugkeer van de chagrijnige vleermuis

Vergeet Ben Affleck: volgende week hangt er alweer een nieuwe Batman aan de nokbalk van de bioscoopzaal. Tien jaar na de gevierde trilogie van Christopher Nolan heeft schrijver-regisseur Matt Reeves de superheld heruitgevonden als een hardgekookte privédetective.

Is The Batman echt een detectivefilm?

Ja, maar dat is niet zo nieuw als u misschien denkt. Batman is eigenlijk altijd al een detective geweest, nog voor hij achtereenvolgens een kitscherige actieheld, gotisch icoon en getormenteerde wreker werd. Toen hij in het voorjaar van 1939 zijn stripdebuut maakte in de reeks Detective Comics, zagen tekenaar Bob Kane en schrijver Bill Finger hem als een gemaskerde versie van populaire speurders als Dick Tracy en Sherlock Holmes. Hun nieuwe held had geen superkrachten, maar beschikte over dezelfde logische redeneerkracht als Arthur Conan Doyles klassieke personage. Alleen werd diens cocaïneverslaving vervangen door coole gadgets. Bovendien is de introductie van Batmans minderjarige sidekick Robin volgens Finger gebaseerd op de figuur van Holmes’ vriend Dr. Watson: ook hij had een klankbord nodig om zijn geniale deducties op uit te testen. Vandaag staat de vleermuis onder fans bekend als ‘ The world’s greatest detective‘.

Regisseur Matt Reeves, wie is dat eigenlijk?

Reeves is de bloedbroeder van J.J. Abrams, de filmmaker die de afgelopen vijftien jaar zowel Star Trek als Star Wars een nieuw leven gaf. Ze maakten samen indruk met de tv-serie Felicity (1998-2002) en de monsterfilm Cloverfield (2008), die door Reeves geregisseerd en door Abrams geproducet werd. Reeves hield zich vervolgens intensief bezig met de Planet of the Apes-franchise en is dus iemand aan wie je een reboot kunt toevertrouwen. Dat merk je al aan de setting van zijn verhaal. In plaats van nog eens de origin story op te warmen of ons de zelfzekere misdaadbestrijder te geven die we zo goed kennen, plaatst hij Batman ergens aan het begin van zijn carrière. Zijn Bruce Wayne is rond de dertig jaar oud, draagt de cape ongeveer twee jaar en zoekt nog volop zijn plaats in de superheldenwereld. Als je goed naar de trailer kijkt, kun je zelfs zien dat de Batmobile nog geen automatische transmissie heeft.

Zit er echt een vampier onder het masker?

Yep. Na zijn rol als Edward Cullen in vijf populaire Twilight-films, bleef meisjesidool Robert Pattinson tien jaar lang uit de buurt van alles wat ook maar op een franchise leek. Hij verstopte zich voor de paparazzi en dook voornamelijk op in obscure parels als The Lost City of Z (2016) van James Gray, High Life (2018) van Claire Denis en The Lighthouse (2019) van Robert Eggers. Zijn agent stond versteld toen hij plots interesse toonde in Batman: ‘Ik dacht dat jij alleen nog complete freaks speelde?’ Waarop Pattinson: ‘Ja, maar Batman ís een freak!’ De acteur deed auditie in het pak dat Val Kilmer droeg in Batman Forever (1995) en kreeg de rol. Dat de misnoegde fans vervolgens op de website change.org een petitie startten om zijn casting ongedaan te maken, deert hem niet: ‘Ik had erger verwacht.’ Wat dan, een bezoekje van de Joker?

Waarom zit Ben Affleck eigenlijk niet onder het masker?

Goeie vraag. Ben Affleck heeft sinds 2016 drie keer de cape aangetrokken – in Batman v Superman:Dawn of Justice (2016), Suicide Squad (2016) en Justice League (2017) – en het was de bedoeling dat hij ook de ster zou worden van The Batman. Affleck zou de film bovendien zelf regisseren en schreef al in 2016 samen met auteur Geoff Johns een mogelijk scenario. Waarom hij eerst als regisseur en daarna ook als acteur van de radar verdween, is niet helemaal duidelijk. Volgens The Hollywood Reporter werd hij op een zijspoor gezet omdat de filmstudio met zijn superheldenfilms een nieuwe richting wilde inslaan. De acteur zelf hield het erop dat hij geen goed gevoel bij de film had. Kwatongen wezen op zijn breed in de pers uitgesmeerde alcoholproblemen van de afgelopen jaren, en wij denken dat Jennifer Lopez hem uit de buurt van Catwoman wilde houden. Maar Affleck keert later dit jaar wel nog één keer als Batman terug.

Dan zijn er momenteel dus twee Batmannen in omloop?

Nee, drie. In Batgirl van Adil El Arbi en Bilall Fallah, dat normaal gezien dit jaar op streamingzender HBO Max verschijnt, is de vleermuis niemand minder dan Michael Keaton, die de rol eerder vertolkte in de Tim Burton-verfilmingen Batman (1989) en Batman Returns (1992). Keaton speelt een Batman-versie uit een ander universum en zal in november ook opduiken in The Flash, naast… Ben Affleck.

Zitten ze daar in Hollywood misschien aan de paddo’s?

Daar lijkt het wel op. In tegenstelling tot concurrent Marvel, die van het Marvel Cinematic Universe de grootste filmfranchise van deze eeuw maakte, lijkt DC Comics er maar niet in te slagen zijn superhelden op een bevredigende manier in één en hetzelfde universum te verzamelen. Het DC Extended Universe, dat in 2014 het levenslicht zag met de Superman-reboot Man of Steel en naast Batman onder anderen ook Aquaman, Wonder Woman en de Suicide Squad herbergt, blijft een rommeltje. Dat regisseur-schrijver Matt Reeves bovendien toestemming kreeg om The Batman búíten dat universum te plaatsen, maakt de zaken er alleen maar onduidelijker op. Een vleermuis zou er haar jongen niet meer in terugvinden.

Wie is de slechterik in The Batman?

Ook hier is er meer dan één. Colin Farrell speelt een vroege versie van de Penguin, John Turturro is maffiabaas Carmine Falcone en Zoë Kravitz lijkt als Catwoman te twijfelen aan wiens kant ze eigenlijk staat. Maar de hoofdattractie is de Riddler. Acteur van dienst Paul Dano blijft ver weg van de levend geworden stripfiguur die Jim Carrey in Batman Forever neerzette. Zijn Riddler trekt als psychopaat een bloedig spoor door Gotham City en legt met duivels plezier de donkerste geheimen van de stad bloot – inclusief een corruptieschandaal waar de ouders van Bruce Wayne bij betrokken waren. Dano modelleerde zijn personage naar de Zodiac Killer, een befaamde Amerikaanse seriemoordenaar die eind jaren zestig de streek rond San Francisco onveilig maakte en gecodeerde, nauwelijks te ontcijferen berichten naar de pers stuurde. De acteur noemt hem ‘de echte Riddler’ en verslond alle lectuur die hij over hem kon vinden. In koffieshops, omdat hij dat extra raar vond. Let op onze woorden: Paul Dano zou weleens de meest enge Batman-slechterik sinds wijlen Heath Ledger (The Joker) kunnen zijn.

Hoe gaat het nog met Bruce Wayne?

Niet zo goed, eigenlijk. Bij zijn conceptie in 1939 was het alter ego van Batman geïnspireerd op Don Diego de la Vega, de schijnbaar wereldvreemde aristocraat die achter het masker van Zorro schuilgaat. Hoewel de moord op zijn ouders Bruce Wayne met een levenslang trauma opzadelde, bleef hij naar de buitenwereld altijd een breed glimlachende filantroop, die met een champagnefluit in de hand exclusieve feestjes en liefdadigheidsdiners afschuimde. De playboy Bruce Wayne is in The Batman echter vervangen door een mensenschuwe kluizenaar. Matt Reeves vertelde aan Empire dat hij tijdens het schrijven op een gegeven moment naar het nummer Something in the Way van Nirvana luisterde, waarop hij besloot de miljardair op Kurt Cobain te enten. ‘Daarna keek ik naar Last Days van Gus Van Sant, waarin je een fictieve versie van Cobain in een groot, vervallen huis ziet ronddwalen, en het hield perfect steek. Het leek me logisch dat iemand als Bruce Wayne zich na zo’n tragedie uit de wereld terugtrekt.’ Smells like een goed idee.

Hadden we zo snel na Christopher Nolans trilogie al een reboot nodig?

Dat is inderdaad de vraag. Marvel mag dan al vijftien jaar heer en meester in de cinema zijn, met Batman Begins (2005), The Dark Knight (2008) en The Dark Knight Rises (2012) heeft DC volgens velen nog altijd de drie beste superheldenfilms van het millennium op zijn naam staan. Christopher Nolan tilde het genre met drie moderne, thematisch rijke actieblockbusters naar een ander niveau, en het zou nog jaren duren voor Marvel ook maar enigszins in de buurt kwam. We maken ons sterk dat The Batman niet de herinnering aan zijn visie wil uitvegen, maar het publiek integendeel opnieuw een vleermuis van dezelfde strekking hoopt te geven: donker, compromisloos en toch gericht op de massa. Zodat we vergeten wat er tussenin met Ben Affleck gebeurd is. Christopher Nolan zelf heeft er alleszins geen probleem mee: hij gaf Robert Pattinson tips toen ze samen op de set van Tenet (2020) stonden.

Wordt The Batman het eerste deel van een trilogie?

Dat hangt wellicht van het succes van The Batman af, maar Robert Pattinson heeft er in elk geval zin in, vertelde hij in een interview op de website van ticketverdeler Fandango: ‘Ik heb er al met Matt over gepraat, en ik heb me een beeld gevormd van hoe mijn Batman zou kunnen evolueren. Het is zo’n plezier om hem te spelen.’ Intussen is het nagelbijtend uitkijken naar de kwaliteit van de film die volgende week in de zalen komt. Met 176 minuten is het de langste Batman-film in de rij, maar de voortekenen zijn goed. De beslissing van Matt Reeves om terug te grijpen naar Amerikaanse jarenzeventigfilms als The French Connection (1971), All the President’s Men (1976) en Taxi Driver (1976), doet denken aan wat regisseur Todd Phillips in 2019 met Joker heeft gedaan. En na zijn indrukwekkende parcours van de afgelopen jaren, hebben wij het volste vertrouwen in Pattinson als nieuwe incarnatie van de vleermuis. The Batman is nu al de superheldenfilm waar de wereld in 2022 het hardst naar uitkijkt, op Marvels Black Panther: Rise of Wakanda na. Zo goed heeft DC het in jaren niet gedaan.