Van Noordzee tot Nachtwacht: dit brengt de nieuwe tv-week

© VRT 2019

Een docureeks over ‘onze’ Noordzee of een nieuw debatprogramma met Jan Leyers? Dit is er deze week op uw tv.

ROND DE NOORDZEE (Dinsdag 12/2, 20.40, Eén)

De Noordzee spreekt voor verhalenvertellers, ook op tv, tot de verbeelding. Reden genoeg voor Eén om Arnout Hauben (De weg naar Compostela, Ten oorlog, Leve de zoo) uit de dierentuin te halen en aan de achterdeur van Europa te droppen. Via de Engelse en Schotse kust, de Shetlandeilanden en de Noorse fjorden wil Hauben na tien afleveringen en meer dan vijfduizend kilometer eindigen in Antwerpen.

Arnout Hauben: Vertrekken met een rugzak, een route uitstippelen zonder te weten waar je ’s nachts zult slapen: dat is iets wat altijd aan mij trekt. Bovendien ben ik West-Vlaming: de geschiedenis van de Noordzee ligt bij wijze van spreken aan mijn voeten. Rond de Noordzee verschilt ook van de reeks die ik gemaakt heb over de Antwerpse zoo: de kleine biotoop van de zoo tegenover de weidsheid van de zee. Ik had er heel veel zin in.

ARNOUT HAUBEN: 'De zee is als een casino: op het einde wint ze altijd.'
ARNOUT HAUBEN: ‘De zee is als een casino: op het einde wint ze altijd.’© © VRT – 2019

Beginnen doe je dicht bij huis, in Brugge.

Hauben: De eerste aflevering was meteen ook de moeilijkste. Want elke Vlaming kent wel verhalen over onze kuststrook, die amper 67 kilometer lang is en vol hoogbouw staat. Terwijl de prachtige zee die daarachter schuilt veel mensen aantrekt. Ik ben in Brugge begonnen. Het is een cliché, maar de havenstad Brugge was ooit het centrum van de Noordzee, waar letterlijk en figuurlijk de lakens werden uitgedeeld.

Hebben jullie onderweg te maken gehad met ontbering?

Hauben: We hebben zelf geen schapen hoeven te slachten, maar we kwamen wel in slecht weer terecht. En de Noorse boot die ons van de Shetlandeilanden naar Noorwegen zou voeren is op een zandbank vastgelopen. Dan hebben we een oproep mogen lanceren op BBC Radio Shetland: of we niet met vissers konden meegaan. Dat is gelukt. ’s Nachts hoorden we gekraak. Het reddingsvlot was door de wind en de ruwe zee losgeraakt en van boord geslagen.

Ditmaal liet je Jonas Van Thielen en Mikhael Cops, je Ten oorlog-kompanen, thuis. Je had twee andere metgezellen?

Hauben: Philippe Niclaes, de cameraman, is een generatiegenoot die ook al lang reportages maakt en iets met de zee heeft. Ruben Callens, die monteur is bij productiehuis De Chinezen, hebben we opgeleid tot dronepiloot. Ik vind het soms ergerlijk dat er vandaag te pas en te onpas drones worden gebruikt, maar in dit geval leek het me net een heel nuttig instrument om de weidsheid van de zee te vatten.

Zeeman, zou dat in een ander leven iets voor jou geweest zijn?

Hauben:(lacht) Zeker niet. De zee is als een casino: op het einde van de rit wint ze altijd. Daar moet je als mens wel nederig van worden. Ik vond het tof op die boten, maar ik was toch blij zodra ik weer op het droge stond, met mijn voeten in het zand en het water hoogstens tot aan mijn enkels of knieën.

Van Noordzee tot Nachtwacht: dit brengt de nieuwe tv-week
© VRT 2019


BELGA SPORT (Maandag 11/2, 21.20, Canvas)

Op 25 september 2005 schreef Tom Boonen tv-geschiedenis toen hij Michel Wuyts voor de oren van wielerminnend Vlaanderen een kletterend orgasme bezorgde. Zijn wereldtitel in Madrid moet ook het hoogtepunt worden van de eerste nieuwe aflevering vanBelga Sport, die focust op de jaren waarin Boonen zowat alles won wat er te winnen viel en de grootste popster van Vlaanderen was.Tom Boonen – De wonderjarenwordt de komende weken gevolgd door afleveringen over het formule 1-avontuur van de betreurde Jean-Pierre Van Rossem en over Pär Zetterberg, de fijnbesnaarde Zweedse voetballer die ondanks zijn diabetes twee Gouden Schoenen in de kast heeft staan. Het wordt voor Anderlechtsupporters een blij weerzien met de tijd dat ze nog voor een topclub supporterden. De laatste nieuwe episode van dit seizoen heetHet EK Judo van 1997 – Alleen goud is goed genoegen zoomt in op de succesjaren van Jean-Marie Dedecker als nationaal judocoach. Moge het hem tot een comeback bewegen.


PRE-CRIME (Woensdag 13/2, 23.15, NPO 2)

Wat is de volgende sciencefictionklassieker die werkelijkheid wordt? Wij zetten na een blik op de buurman ons geld in opThe Island of Dr. Moreau, maar de Duitse documakers Monika Hielscher en Matthias Heeder gokken opThe Minority Report(1956) van Philip K. Dick. In dat door Steven Spielberg verfilmde verhaal kunnen misdrijven voorspeld worden, waarop de toekomstige daders gearresteerd worden voor er slachtoffers vallen. Zo ver zijn we nog niet, maar in Chicago wordt sinds 2014 wel al ingewikkelde software ingezet die aan de hand van algoritmes lijsten opstelt van personen die vermoedelijk een misdaad zullen plegen. Zouden we dat in Antwerpen ook moeten hebben? Het is maar hoe je het bekijkt. Algoritmes kunnen vooralsnog niet denken, waardoor het in sommige wijken allicht volstaat een zwarte uit een eenoudergezin te zijn om boven aan het verlanglijstje van een grijpgrage agent te komen. Los van raciale en andere profiling is het bovendien de vraag hoe het met onze privacy zit, nu onze persoonlijkheid alleen nog lijkt te dienen om de gigantische honger van die alomtegenwoordige datavreters te stillen.


MISTRESS AMERICA (Maandag 11/2, 20.40, Vitaya)

Van Noordzee tot Nachtwacht: dit brengt de nieuwe tv-week

Wie hield vanFrances Ha, een staaltje retrocinema van de hand van regisseur Noah Baumbach en zijn partner Greta Gerwig, moet ook deze bezielde dramady een kans gunnen.Mistress America iseen soort sequel, en volgt een eenzame New Yorkse studente (actrice/folkchanteuse Lola Kirke), die weer zin in het leven krijgt wanneer haar avontuurlijke stiefzus in spe (Gerwig) opduikt. Dat het frenetieke ritme deels wordt gedicteerd door de ratelende Gerwig, alsof ze de nieuwe Katherine Hepburn is, is geen toeval: de screwballcomedy’s van George Cukor en Howard Hawks dienden als inspiratie. De dromerige pop is, net als inFrances Ha, van Dean Wareham en Britta Phillips, het duo achter de band Luna.


NACHTWACHT (Zaterdag 9/2, 22.05, Canvas)

Veertien jaar is het geleden dat het debatprogrammaNachtwacht(2003-2005) op Canvas liep. Om te weten hoelang dat is, volstaat het de twee gasten van de laatste aflevering erbij te halen: Roger Vangheluwe en Steve Stevaert. De eerste wacht al tien jaar rustig op een enkeltje richting hel, de tweede pleegde bijna vier jaar geleden zelfmoord. Bijna honderd verbale duels heeft Jan Leyers in die verwarrende jaren net na de millenniumwende en 9/11 in goeie banen geleid, en omdat de tijden er sindsdien niet bepaald eenduidiger op geworden zijn, heeft Canvas de presentator/zanger/filosoof/vader opnieuw van stal gehaald. De nieuwe reeks start met een debat over privacy. Dat schaarse goed wordt volgens economiefilosoof Rogier De Langhe overbodig, terwijl socioloog Ben Caudron er met de moed der wanhoop aan vasthoudt. Het krakende geluid op de achtergrond is dan weer op conto van uw hersenen te schrijven, die het betoog van beide heren proberen te volgen.


MARCELINE. UNE FEMME, UN SIÈCLE (Donderdag 14/2, 22.55, NPO 2)

Van Noordzee tot Nachtwacht: dit brengt de nieuwe tv-week

De op 18 september 2018 overleden Franse cineaste en schrijfster Marceline Loridan-Ivens doet misschien weinig bellen rinkelen, maar waar ze rinkelen, weerklinkt een lied van onverzettelijkheid en moed. Haar leven leest als een afwisselend donker en helder reisverhaal doorheen de twintigste eeuw. Ze werd in 1928 geboren als Marceline Rozenberg, dochter van Poolse joden die tien jaar eerder naar Frankrijk verhuisd waren. In 1944 werd ze door de Gestapo opgepakt en naar Auschwitz-Birkenau gedeporteerd, samen met haar vader en de latere politica Simone Veil. Over haar ervaringen in het concentratiekamp schreef ze op het einde van haar leven de bestsellerEn je kwam niet terug, maar haar faam vergaarde ze als activiste en cineaste aan de zijde van haar Nederlandse echtgenoot Joris Ivens. Hun bekendste films zijn de docu17th Parallel: Vietnam in War en de docureeksHow Yukong Moved the Mountains, over de nadagen van de Chinese culturele revolutie. Nauwelijks een jaar voor haar dood blikte Marceline samen met regisseur Cordelia Dvorak terug op een vol en grillig leven.


THE ICEMAN (Dinsdag 12/2, 20.40, CAZ)

Het is al vaker gezegd maar het is wel degelijk zo: Michael Shannon (Take Shelter, The Shape of Water) tilt met zijn karakterkop en doorleefde vertolkingen elke film naar een hoger niveau. In deze op feiten gebaseerde thriller vertolkt hij Richard Kuklinski, een New Yorkse huur- en lustmoordenaar die in dertig jaar meer dan honderd mensen ombracht. Zijn modus operandi: hij bevroor de lichamen van zijn slachtoffers om verwarring te zaaien over het tijdstip van hun dood. Even morbide is het feit dat hij een dubbelleven leidde: thuis was hij namelijk de perfecte echtgenoot en een fijne vader. Regisseur Ariel Vromen hanteert de standaard gangsterbiopic-aanpak, maar de vertolkingen – ook die van Winona Ryder, Chris Evans en James Franco – jagen de temperatuur bij vlagen flink de hoogte in.


VAN ALGEMEEN NUT (Donderdag 14/2, 20.35, Eén)

Van Noordzee tot Nachtwacht: dit brengt de nieuwe tv-week
© © VRT – STUDIO NUNU

De archivaris van de VRT maakt overuren nu de helmboswuivende Steven Van Herreweghe terug is metVan algemeen nut. Wie zich door de voouitgestuurde beelden van Louis Tobback in zwembroek niet laat afschrikken, komt ook in het tweede seizoen allerlei bekend en onbekend volk tegen dat ooit op televisie is geweest en daar al dan niet iets heeft aan overgehouden. Van Herreweghe gaat de komende tien weken op zoek naar onder meer een mens die als baby in de naam van de wetenschap mishandeld werd – schókkende beelden! – en stelt vragen als: ‘Wie liep 32 jaar geleden met een ladder door een straatinterview van Marc Stassijns?’ en ‘Hoelang kan ik dit soort nostalgie-tv, naDe jaren stillekesen talloze minder geïnspireerde archiefprogramma’s op de andere zenders, nog enigszins fris en levendig houden?’


LOVE IS ALL (Donderdag 14/2, 23.55, NPO 2)

Voor deze betoverende docu monteerde Kim Longinotto fragmenten uit homevideo’s, bioscoopjournaals en speelfilms alsMy Beautiful LaundretteenPiccadillytot een prachtig pleidooi voor de liefde. Het interessante aan dit dromerige werkstuk – voluitLove is All: 100 Years of Love & Courtship– is dat het ook thema’s als de seksuele bevrijding, interraciale en homoseksuele relaties behandelt en dat doet met behulp van found footage (van jongens in tutu’s tot ouderwetse peepshows). Extra troef: rockabillycrooner Richard Hawley zong de soundtrack vol met oude én nieuwe songs, meestal sfeervolle ballades.


DOUBLE INDEMNITY (Zaterdag 9/2, 22.50, Canvas)

‘James Cain: bah! Alles wat hij aanraakt ruikt naar geitenbok. Hij is alle soorten schrijvers waar ik een hekel aan heb, een faux naïf, een Proust in een vettige overall, een vies klein jongetje met een krijtje, een schutting en niemand die kijkt’, aldus Raymond Chandler. De meester van de Amerikaanse misdaadroman had het duidelijk niet zo begrepen op zijn collega Cain, van wie hij begin jaren veertig voor regisseur Billy Wilder de novelle Double Indemnity bewerkte. Het resultaat is intussen wel een noirklassieker, een van de invloedrijkste films in het genre zelfs, waarin moord soms naar kamperfoelie ruikt.

DOUBLE IDEMNITY: moord als entertainment.
DOUBLE IDEMNITY: moord als entertainment.

Los Angeles, 1938. Verzekeringsagent Walter Neff (Fred MacMurray) zit in vieze papieren. Duidelijk pijn lijdend van een schotwond begint hij ’s nachts in zijn kantoor een bekentenis op te nemen voor zijn vriend en chef Barton Keyes (Edward G. Robinson). Neff, zo blijkt, heeft zich laten verleiden door Phyllis Dietrichson (Barbara Stanwyck), een aantrekkelijke huisvrouw die een levensverzekering voor haar man wil afsluiten om hem vervolgens te laten vermoorden – de titel slaat op een clausule waarbij de verzekeraar het dubbele uitbetaalt wanneer de verzekerde bijvoorbeeld bij een ongeluk sterft of vermoord wordt.

Wilder bereikte hier iets wat nooit eerder in de Hollywood-noir was voorgekomen: hij maakt van moord iets entertainends, onder meer door de dialogen en de iconische femme fatale die Stanwyck, met platinablonde pruik, gestalte geeft. De regisseur brak ook met de studioconventies door een groot deel van zijn film op smoezelige locaties op te nemen, iets waar cameraman John F. Seitz in zijn spel van licht en schaduw ten volle gebruik van maakte. En zo goochelt Double Indemnity met nog wel meer tegenstellingen. ‘Hoe had ik kunnen weten dat moord soms naar kamperfoelie ruikt?’ jammert Neff in een beroemde quote . De geur begroet Neff wanneer hij het in de zon badende huis van de Dietrichsons nadert. Maar binnen is het een pak donkerder en ruikt het nog muf, naar de sigaren van de avond voordien. Schijn bedriegt.

De Coens eerden Double Indemnity in The Man Who Wasn’t There (ook een Cain-adaptatie). Daarin zit namelijk een personage dat Nirdlinger heet, de familienaam van femme fatale Phyllis in Cains roman. En Hitchcock maakte een wel heel diepe buiging: ‘Sinds Double Indemnity zijn de twee belangrijkste woorden in de filmwereld ten eerste Billy en ten tweede Wilder.’

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content