Vanavond op tv: het verschroeiend harde, benauwende en verrassende gevangenisdrama Starred Up en Zurich, een rauw, mysterieus noodlotsdrama over rouw, verraad, bedrog en het moederschap op en langs de Duitse Autobahn.
Zurich
Zaterdag 17/9, 00.10, NPO2
Toen Aanrijding in Moscou in 2008 uitkwam, dacht iedereen, op de Gentenaars na, dat de titel verwees naar het Moskou van Poetin. Ook de Nederlandse film Zurich zet de toeschouwer geografisch op het verkeerde been: met de Zwitserse stad Zürich heeft de titel niets te maken, het is een verwijzing naar het op de umlaut na gelijknamige dorpje in Friesland, dat een bepalende rol speelt in dit rauwe, mysterieuze noodlotsdrama over rouw, verraad, bedrog en het moederschap op en langs de Duitse Autobahn.
De zwijgzame, impulsieve Nina (de Nederlandse zangeres-songwriter Wende Snijders) heeft iets met asfalt, parkeerterreinen en autoritten over Duitse snelwegen, die ze meestal berijdt in het gezelschap van de vrachtwagenchauffeurs die haar al liftend oppikken. Uit de karige informatie die je over haar krijgt, wordt duidelijk dat ze doelloos rondzwerft, als een verward, gekwetst dier.
Vlucht ze voor iets? Heeft ze iets uitgespookt? Wil ze alsnog ergens naartoe of is ze gewoon born to run, op zoek naar een manier om haar leven een nieuwe richting uit te sturen? En waarom begint ze een relatie met een vriendelijke vrachtwagenchauffeur, ook al wordt ze daar niet echt rustiger van?
Op al die vragen krijg je slechts mondjesmaat antwoorden van Sacha Polak, een regisseuse die wel vaker films maakt over zoekende, op drift geraakte jonge meisjes en vrouwen (kijk naar Hemel). Ze houdt de dingen graag vaag, en gebruikt daarvoor een ontregelende vertelstructuur: Zurich bestaat uit twee hoofdstukken, die in omgekeerde chronologie verteld worden. Net zoals Nina in een nare achtbaan terechtgekomen lijkt, word je op die manier ook als kijker uit je comfortzone gehaald.
Polak brengt niet alleen de troosteloosheid (én de schoonheid) van de snelwegen en de anonimiteit van de truckerswereld treffend in beeld, samen met cameraman Frank van den Eeden (ook Fien Troch en Jan Verheyen werken graag met de man samen) slaagt ze er ook in om je Nina’s knagende pijn te laten voelen. Het tweede deel, dat zich voor een stuk in Vlaanderen afspeelt, is rustiger en meer gepolijst, maar toch blijft deze verstikkende roadmovie en zijn centrale vraag – wat is liefde? – nazinderen.
Starred Up
Zaterdag 17/9, 22.35, Canvas
De druk van de genen is voelbaar in Starred Up, een verschroeiend hard, benauwend en verrassend gevangenisdrama uit 2013 dat volledig draait om een vader-zoonrelatie. Een bajesklant heeft zijn zoon voor het laatst gezien toen die nog een kleuter was. Jaren later komen ze elkaar opnieuw tegen omdat ze allebei in dezelfde vleugel van een zwaarbewaakte gevangenis zitten.
Vooral Jack O’Connell maakt indruk als de altijd onvoorspelbare zoon, een rol die hij met veel vuur en energie vertolkt. Regisseur David Mackenzie spaart in deze Britse variant op Un prophète de kritiek op het harde gevangenissysteem niet, waar corruptie en racisme welig tieren.
Een opstapje naar Hell or High Water, het sfeervolle Texasdrama van Mackenzie dat momenteel in de bioscoop loopt.
Luc Joris
