In deze sfeervolle adaptatie van John Le Carrés gelijknamige bestseller incarneert een imposant acterende Gary Oldman een gepensioneerde spion die weer in dienst wordt genomen om undercover een mol op te sporen binnen de hoogste echelons van de Britse geheime dienst.
Verraad en paranoia: daarvoor moet men bij John le Carré zijn, de Britse voormalige geheim agent wiens spionageromans keer op keer bestsellers worden. Tinker Tailor Soldier Spy (1974) is daar geen uitzondering op, en deze vernieuwende filmadaptatie mag er ook zijn.
In deze Koude Oorlogthriller, een soort thinking man’s Bond, draait alles om een machtige mol. Na de dood van Control (John Hurt), het hoofd van de Britse buitenlandse inlichtingendienst MI6, wordt zijn gewezen rechterhand Smiley (Gary Oldman, met dikke brilglazen) terug gesommeerd naar het Circus, het Londense hoofdkwartier van MI6. Control vermoedde dat een van zijn topmedewerkers een Russische dubbelspion was. Aan Smiley om dat uit te klaren – al stond hij zelf ook op het lijstje van Control.
Naast Hurt en Oldman herkent u ook Toby Jones, Colin Firth, Tom Hardy en Benedict Cumberbatch, maar meer nog dan de cast verdient de Zweedse regisseur Tomas Alfredson een pluim: je moet bij de pinken zijn om niet te verdwalen in Le Carrés labyrinthische plots, maar Alfredson klaart de klus met verve. Hij maakt daarbij veelvuldig gebruik van cryptische flashbacks, die telkens maar een klein puzzelstukje prijsgeven.
Mooi is ook hoe de personages beeldmatig gevangen zitten in dit doolhof waarin iedereen elkaar beloert. Zo zie je veel rechthoeken en vierkanten in het beeldkader, tot en met op het behangpapier in een MI6-vergaderruimte. Het schaakbordpatroon daarvan verwijst natuurlijk ook naar dit spel op leven en dood waarbij iedereen een pion is.
Le Carré is ook erg opgezet met deze adaptatie. Toen Gary Oldham hem bij de Britse première naar zijn mening vroeg, antwoordde de bejaarde auteur: ‘I’m chuffed to fuck.’
