TV-tip ‘The Sound Of Belgium’ (22.05u op Canvas)

België lijkt stilaan zijn new-beatverleden in de armen te sluiten. In de documentaire ‘The Sound of Belgium’ bewijst filmmaker Jozef Devillé dat die unieke muziekstijl meer was dan olijke smileybadges.

België lijkt stilaan zijn new-beatverleden in de armen te sluiten. In The Sound of Belgium bewijst filmmaker Jozef Devillé dat die unieke muziekstijl meer was dan olijke smileybadges: de donkere soundtrack bij vallende regeringen, terreurbendes en discotheken die zich nog niet aan een sluitingsuur hoefde te houden.

‘The Sound of Belgium loopt nu ook in de filmzalen, onder meer dagelijks in Cinéma Aventure, vlak bij de Brusselse Beurs’, beveelt Devillé een bioscoopbezoek warm aan. ‘De beste manier om de film en de muziek te beleven is volgens mij toch met een groot scherm en een forse geluidsinstallatie. Hoewel The Sound of Belgium al eind vorig jaar in première is gegaan, heeft het nog acht, negen maanden geduurd om de rechten op de muziek in de film geregeld te krijgen – onwerkelijk. Dat kwam nog eens bovenop zes jaar werken aan de film, met onderbrekingen weliswaar. Het voordeel daarvan is dat ik mijn werk regelmatig tegen het licht heb kunnen houden om het te verbeteren.’

Heb je persoonlijk iets met new beat? Jozef Devillé: Het begon allemaal in de lagere school, toen ik met fluoriserende badges rondliep en de populaire new-beatsingletjes kocht. Later ben ik me pas echt in muziek gaan verdiepen, toen ik platen begon te verzamelen. Zo ontdekte ik dat er ondanks de nodige rommel hier heel wat knappe muziek is gemaakt onder de noemer new beat, maar ook later. New beat was een embryonale fase van techno en in dat genre hebben Belgische artiesten mee de toon aangegeven.

The Sound of Belgium gaat ook ruimer dan new beat. In een teaser duiken zelfs de Gilles van Binche op. Devillé: De Gilles hebben de film uiteindelijk niet gehaald maar die carnavalstraditie is wel nuttig om de unieke rol van België te begrijpen in de geschiedenis van elektronische dansmuziek. Die reputatie is helaas tanende maar België geldt als een feestland. Als ze in Litouwen zeggen ‘leven als een Belg’ bedoelen ze van het leven genieten. Ik ben me gaan verdiepen in die Belgische reputatie. Eind jaren zestig, begin jaren zeventig had je hier de popcornscene, met dancings waar de dj in functie van de sfeer op de dansvloer draaide. En decennia eerder al had je de Decaporgels. Elk Europees land heeft zijn eigen orgeltraditie maar België was het enige land waar op orgelmuziek gedanst werd. Ik ontdekte waarom toen ik voor het eerst voor zo’n echt Decap-orgel stond: daar komt een geluid uit dat je wegblaast.

Belpop wijdde onlangs een aflevering aan new beat. Wat daarin een kwarteeuw na dato opviel, was dat de betrokken artiesten en platenbazen zich nog altijd verliezen in de discussie over artistiek versus commercieel. Heb jij dat ook gemerkt? Devillé: Ja, bij de geboorte van de new beat hebben sommige rockartiesten ontdekt dat met platen voor de discotheken maken geld te verdienen viel. In dat circuit kregen ze een veel grotere oplage gesleten. Er is toen veel muziek gemaakt, goeie en slechte. Lou Deprijck geeft dat in mijn film grif toe. Hij runde toen een studio en om die te laten renderen maakten ze new beat tijdens de uren dat die leeg stond. Al die jaren werd die muziek uit de discotheken door de toenmalige BRT genegeerd, maar toen op 1 februari 1989 de commerciële zender vtm startte, kregen al die new-beatacts plots wel een podium. Het geld en de roem, dat stak natuurlijk de ogen uit van de rockers die aan hun principes vasthielden.

The Sound of Belgium komt nu op Canvas, maar klopt het dat je aanvankelijk enkel uit Franstalige hoek geld kreeg voor de film? Devillé: Ja, we zijn jaren geleden met een voorstel naar Canvas getrokken maar zij vonden ook toen het Belgische uitgaansmilieu te mager voor een documentaire. Toch wilde ik die film maken. Dat het Franstalige filmfonds besloot ons te steunen, was een cruciale boost. Dat Canvas The Sound of Belgium nu uitzendt, geeft mij een wrang gevoel. De financiële steun die daarmee gepaard gaat, is nog geen kwart van wat we aan de VRT moeten betalen voor het gebruik van archiefbeelden. Vreemd vind ik dat, archiefmateriaal van VRT en RTBF is aanzienlijk duurder dan dat van vtm en RTL. Wie is hier een commercieel bedrijf?

Hans Van Goethem