Tv-tip: docu ‘I Know You Are There’ brengt het verhaal van een jongeman die al tien jaar in coma ligt

Een documentaire van filmmaker Thom Vander Beken.

Studies aan de Coma Science Group in Luik stellen dat bijna veertig procent van de comapatiënten de verkeerde diagnose krijgt en vaak nog een zekere vorm van bewustzijn heeft. Filmmaker Thom Vander Beken gebruikte die data als vertrekpunt voor de documentaire I Know You Are There, die ons meeneemt naar de ziekenhuiskamer waar een jongeman na een ongeval al tien jaar in coma ligt. Af en toe bewegen zijn ogen en kan hij waarnemen en voelen, maar er is hooguit sprake van wat de dokter ‘laag bewustzijn’ noemt. Zijn moeder week al die tijd geen moment van zijn zijde.

Thom Vander Beken: Ik las een paar jaar geleden een interview met de wereldvermaarde neuroloog Steven Laureys. In Luik onderwerpen hij en zijn team comapatiënten een week lang aan gesofisticeerde tests, met de bedoeling om onze hersenen in kaart te brengen. Ongelooflijk complexe materie waar we nog maar weinig over weten. Ik heb hem gesproken en al snel vonden we dat dit een boeiend project kon worden. Het was het begin van een lange zoektocht naar de juiste familie.

Waren de ouders, twee zussen en grootmoeder van de 27-jarige Quentin meteen bereid om de camera toe te laten?

Vander Beken: Veel familieleden van comapatiënten kunnen op weinig begrip van de buitenwereld rekenen. Ze willen er wel over praten, maar de stap om op zo’n delicaat moment gefilmd te worden is net iets te groot. De familie van Quentin is er vrij makkelijk in meegestapt. Enkel zijn broer wilde niet meewerken. De anderen zagen het als een aandenken aan Quentin. Ze voelden zich vanaf dag één op hun gemak, gaven ons een inkijk in hun leefwereld en emoties.

En zo is I Know You Are There ook een intiem familieportret geworden, gedraaid in CinemaScope.

Vander Beken: De hele film speelt zich af in die kleine ziekenhuiskamer in Luik, waar ze tien dagen verblijven. Het Scopeformaat laat ons toe om alle personages in hetzelfde beeldkader te brengen, ook omdat Quentin verticaal in bed ligt. Hadden we dat in het gebruikelijke tv-formaat gefilmd, dan zou het verband tussen hen doorbroken zijn. Ik heb veel ontzag gekregen voor het werk dat de dokters verrichten. Daarenboven was het voor mij en de camera- en geluidsman een confronterende, diepmenselijke ervaring. Ik heb als regisseur beseft wat voor diepe connecties je in zo’n korte tijd kunt aangaan.

De kans op herstel is na jaren van laag bewustzijn klein. Hoe beslis je in zulke gevallen over leven en dood?

Vander Beken: Die neem je natuurlijk niet van vandaag op morgen. De film is gedraaid in 2017 en op het einde krijgen de dokters te horen dat wat rest het inzetten van de palliatieve fase is. Toch is Quentin pas afgelopen zomer gestorven. Zijn moeder slaagde er niet in afscheid te nemen. Toen covid-19 toesloeg, is hij naar huis gekomen en zat ze dag in, dag met hem opgesloten. Toen besefte ze dat ze misschien meer aan zichzelf dacht dan aan Quentins belang, en is het afscheidsproces in gang gezet.