‘Het leven zoals het is: NMBS’ begint stilaan op een slechte komedie te lijken, zo bewees Panorama nog maar eens.
‘Goe bezig, NMBS’, zo vatte een man op een perron ergens te lande bij het begin van Gelieve ons hiervoor te verontschuldigen cynisch de gevoelens samen van iedereen die vandaag de dag weleens de trein neemt. Vertragingen, afgeschafte treinen, reizigers die onderweg naar Antwerpen ergens in Limburg belanden, locomotieven die niet meer verder kunnen vanwege het vallen van de bladeren, Het Leven Zoals Het Is: NMBS begint stilaan op een slechte komedie te lijken.
In Gelieve ons hiervoor te verontschuldigen probeerde een ploeg van Panorama na te gaan waarom er zoveel problemen zijn met het treinvervoer en vooral waarom die vandaag aan de oppervlakte komen. Ze vonden geen oorzaak maar een heel kluwen van oorzaken: van een gebrek aan investeringen in de jaren 80 – die goede oude tijd toen meer geld geven aan de overheid helemaal niet hip was – over de groeiende plaag van koperdiefstallen tot de opsplitsing van het spoorbedrijf in drie afzonderlijke ondernemingen die niet altijd perfect op elkaar afgestemd zijn. Die laatste ingreep had er bijvoorbeeld voor gezorgd, zo bemerkte de ombudsman van de NMBS niet zonder leedvermaak, dat in Brussel Zuid de roltrap van het perron naar de tussenverdieping tot het ene bedrijf behoorde en die van de tussenverdieping naar buiten tot het andere. De trein is inderdaad altijd een beetje reizen, en in sommige gevallen kun je zelfs in ’the twilight zone’ terecht komen.
De spin in het web van oorzaken is echter dat ons spoorwegennet gewoonweg niet voorzien is op het het klein miljoen mensen dat dagelijks de trein neemt. Omdat zo goed als alle wegen naar en door Brussel leiden, zit je met heel lange lijnen en daardoor kan een incident aan de ene kant van het land voor vertragingen aan de andere kant zorgen. ‘Als er in Menen een koe op het spoor staat’, zo vatte de hoofdinspecteur van de NMBS het met de nodige zin voor dramatiek samen, ‘dan heeft de trein in Berchem vertraging, en dat kun je niet uitleggen aan de reizigers die daar op het perron staan.’ Omdat het drukker is geworden op dat spoorwegennet, spelen die pijnpunten steeds vaker op. Dat was eigenlijk de belangrijkste conclusie in de reportage: de politiek heeft de afgelopen jaren een beleid uitgestippeld dat erop gericht was om meer mensen op de trein te krijgen, alleen heeft men er geen rekening mee gehouden dat die maatregelen weleens succes zouden kunnen hebben.
Dat er geen enkele politicus – zowel van vroeger als van nu – aan het woord kwam in Gelieve ons te verontschuldigen, was daarom een beetje jammer. En we hadden soms ook de indruk dat de topmensen van de spoorwegmaatschappij niet echt hard werden aangepakt door de journalist van dienst: toen Ivo Mechels van Test Aankoop hen er bijvoorbeeld van beschuldigde dat ze de cijfers rond de vertragingen wel heel optimistisch interpreteren, hoefden ze daar nauwelijks op te reageren. Maar over het algemeen was deze Panorama een erg interessante reportage over de problemen met de Belgische spoorwegen, en na afloop kon je alleen maar met je hoofd schudden en zeggen: ‘Goe bezig, NMBS’.
Stefaan Werbrouck
Wat vond u van Gelieve ons te verontschuldigen? Laat het weten!
