Kom voor de suburbssoap, blijf voor de verwrongen tragiek erachter. Big Little Lies is een meesterlijke twist op Desperate Housewives. En dat hadden we niet zien aankomen.
We waren op voorhand niet bijster enthousiast over Big Little Lies. Het begon al met die potsierlijke trailer. Eerst kreeg je een resem grote namen. Nicole Kidman. Reese Witherspoon. Laura Dern. Shailene Woodley. Alexander Skarsgård. Alsof de A-list van Hollywood even geen werk om handen had en dan maar ja zei op een tv-project. Dan kwam je te weten dat die bende geleid werd door Dallas Buyers Club- en Wild-regisseur Jean-Marc Vallée, een al even indrukwekkende naam. Vervoegde hen in het rijtje: screenwriter David E. Kelley, die eerder het advocatendrama Ally McBeal pende. Vervolgens bleek het hele spel ook nog eens een herwerking van Liane Moriarty’s gelijknamige monsterbestseller, die u vast al had gespot tussen een stapeltje strandlectuur, samen met Gillian Flynns Gone Girl en The Girl on the Train van Paula Hawkins. Het klopte niet. Het was te netjes. Het was alsof iemand bij HBO een parodie probeerde te maken op een HBO-serie. Prestigieuze fictie op maat van witte suggestiewijn drinkende moeders.
Alleen: Big Little Lies wílde ook dat u dat dacht.
Alles aan de reeks is namelijk één grote misleiding.
Het duurde even voor we dat doorhadden. Big Little Lies begint met een moord, waarbij je als kijker niet weet wie de dader is en wie het slachtoffer. Al snel verschuift het moordmysterie naar de achtergrond. De hele eerste aflevering draait om vier vrouwen die hun kinderen gaan afzetten voor de eerste schooldag in Otter Bay Elementary School. Er is Madeline (Reese Witherspoon), een Mean Girl die een volwassen vrouw werd maar het leven nog steeds ziet als een speelplaats. Er is Celeste (Nicole Kidman), de huismoeder met een prachtig huis, een Instagram-perfecte tweeling, een modellenlichaam en een man (True Blood-acteur Alexander Skarsgård) die dolverliefd op haar is. Er is Renata (Laura Dern), de snobistische carrièrevrouw die denkt dat de andere moeders alleen maar op haar neerkijken omdat ze professioneel succesvol is. Er is de nieuwkomer Jane (Shailene Woodley), een alleenstaande moeder en het arm schaap dat in een huis met maar één slaapkamer woont. En vooral: er is Monterey, het Knokke van de Silicon Valley-miljonairs, met zijn miljoenenvilla’s langs het strand en hippe restaurants met zeezicht.
Eén aflevering lang denk je naar een update van Desperate Housewives te kijken, deze keer met nog mooiere huizen en nog banalere problemen. U moet weten: Otter Bay Elementary School is geen lagere school, maar een arena waarin de moeders hun kinderen inzetten als pionnen in een populariteitswedstrijd. In de eerste aflevering wordt Janes zoon ervan beschuldigd Renata’s dochter te hebben aangevallen. Madeline kiest partij voor Jane en probeert het verjaardagsfeestje van Renata’s dochter te saboteren door haar eigen dochter, het populairste meisje van de school, er weg te houden. Waarna de boel escaleert.
Vrouwelijke rivaliteit, helikoptermama’s en truttengevechten: Big Little Lies is alles wat u van een suburbsmelodrama verwacht. Wat het alleen maar sterker maakt zodra die verwachtingen onderuitgehaald worden.
De eerste keer dat je doorhebt dat Big Little Lies niet dát soort reeks is, ben je een kwartier ver in de tweede aflevering. Nicole Kidman heeft ruzie met Alexander Skarsgård over de eerste schooldag van hun kinderen. Hij had vrij genomen om erbij te kunnen zijn op de grote dag, zij was hem vergeten vertellen dat ze de tweeling enkel aan de schoolpoort zouden afzetten. De discussie ontaardt. Hij slaat haar met de vlakke hand in het gezicht. Zij mept terug. Hij duwt haar tegen de ingebouwde kast. Wat volgt, is seks. Heel dubieuze seks. Je weet niet of ze instemt. Je weet niet of zij weet of ze instemt. Of ze het doet om hem te sussen. Of ze het doet omdat ze het opwindend vindt. Alles houdt zich op in de grijze zone tussen passie en agressie.
Het is choquerend om naar te kijken. Niet alleen omdat je het niet verwacht, maar ook omdat je het niet gewoon bent. Amerikaanse fictie houdt niet van morele ambiguïteit – en zeker niet als het over partnergeweld gaat. Zware thema’s hebben een helder kader nodig met een duidelijke klootzak en een duidelijke held. Big Little Lies doet allesbehalve dat. Skarsgård is niet de stereotiepe vrouwenmepper. Daarvoor is hij te veel een goede vader voor zijn kinderen en te gewrongen over wat hij doet. En Kidman is niet het stereotiepe slachtoffer. ‘Soms denk ik dat hij graag ruzie maakt omdat het in seks resulteert. Soms denk ik dat ik het daarom ook leuk vind. Maar het gebeurt een beetje te vaak’, zegt ze achteraf tegen Madeline, die antwoordt dat het gestoord klinkt. ‘Maar ook opwindend.’
Het is het moment waarop de maskers afvallen en Big Little Lies zijn ware gelaat toont. Doorheen alle speelplaatsplotlijnen komt meer en meer een donkere, gewrongen thematiek naar de oppervlakte. Overspel. Seksueel geweld. Vrouwelijke rivaliteit. Mannelijke onzekerheid. Big Little Lies onderzoekt en deconstrueert zowat alles in een relatie waar het kan wringen. Telkens met dezelfde nuance. ‘Ik hoop dat hij al bij al een goede jongen is’, zegt een ander personage over een seksueel incident. ‘Dat die ene nacht misschien een misverstand was. Of dat hij een slechte dag had.’
Dat kan een lastig soort nuance zijn. Zeker als het over partnergeweld of verkrachting gaat, lijkt elke nuancering een misplaatste vergoelijking. Maar precies dat is waar Big Little Lies in excelleert. De krachtigste scènes van de reeks spelen zich af in het kantoor van een psychologe, waar Celeste hulp zoekt voor wat zij ‘een te passioneel liefdesleven’ noemt. Bij elke vraag die de psychologe stelt, ontrafelt het verhaal dat Celeste zichzelf voorhoudt. Niet zozeer bij Celeste zelf, maar vooral bij de kijker.
‘Hij slaat je.’
‘Dat zei ik niet. We worden alle twee soms gewelddadig. Ik neem mijn deel van de schuld op mij.’
‘Hij slaat je.’
‘Ik ben geen slachtoffer hier. Ik sla hem even goed. Ik gooi dingen naar hem.’
‘Wat wil je van deze sessies?’
‘Hulp. We weten alle twee dat deze relatie ongezond is. We weten dat. We willen technieken leren.’
‘Om hem te doen stoppen?’
‘Om óns te doen stoppen.’
Big Little Lies is niet bang om de kijker zelf te laten invullen. In die zin lijkt de reeks nog het meest op Mad Men, waarbij er eveneens evenveel in uw hoofd als op het scherm diende te gebeuren.
Dat zit ook in het thema dat het nadrukkelijkst aan bod komt in de reeks: vrouwelijke solidariteit. Het is merkwaardig om vast te stellen, maar onwillekeurig heb je na de eerste aflevering de vrouwen al gecategoriseerd in de manipulatieve trut, de hooghartige trut, de carrièretrut en het naïeve meisje. Het is het personage dat ze in elke andere reeks ook zouden zijn. Pas na een tijdje heb je door dat dat je eigen vooroordelen zijn. Het raamwerk dat je over élke vrouwenreeks plaatst. Ook al omdat het echo’s zijn van wat de getuigen van het moordonderzoek in de verhoorkamer zeggen, die het hele verhaal aan elkaar binden en interpreteren. Een soort Grieks koor, maar dan als een onbetrouwbare verteller. Het is een trucje dat True Detective al eens heeft gehanteerd, maar dat hier nog subtieler werkt. Het zegt iets zinnigs over hoe moeilijk het is om een vrouw te zijn in een gemeenschap die elke vrouwelijkheid in termen van competitie en rivaliteit ziet.
In dat verband: u moet eens op de blikken letten in Big Little Lies. Wanneer Jane in de eerste aflevering zegt dat ze zich als een buitenstaander voelt die vanuit de verte naar het perfecte leven van anderen kijkt, blijft de camera op Celeste hangen. Een fractie van een seconde zoekt Nicole Kidman schuw oogcontact. Het is een wanhopige zoektocht naar connectie tussen vrouwen. Een poging om zich los te rukken van al de zinloze catfights. Want dat is waar Big Little Lies finaal over gaat: de suggestie dat deze vrouw in essentie op zoek is naar vriendschap, in plaats van vijandigheid.
Na de zeven afleveringen – er komt geen tweede seizoen – lijkt Desperate Housewives dan ook wél de juiste referentie. Niet omdat de twee reeksen op elkaar lijken, maar omdat Big Little Lies er de vloer mee aanveegt. Het is een meesterlijke twist op de suburbssatire, waarbij de morele en psychologische complexiteit die normaal onder de mat geveegd wordt plots centraal blijkt te staan. En vrouwen op tv niet in duidelijke categorieën onder te verdelen zijn.
Zoals gezegd: dat hadden we niet zien aankomen.
– BIG LITTLE LIES
Nu integraal te zien in Play More van Telenet.
door Anke Wauters en Geert Zagers
Overspel. Seksueel geweld. Vrouwelijke rivaliteit. Mannelijke onzekerheid. Big Little Lies onderzoekt zowat alles in een relatie waar het kan wringen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
