‘Unbelievable’ toont wat een verkrachte vrouw meemaakt als ze niet wordt geloofd

De uitstekende nieuwe miniserie Unbelievable gaat over de zoektocht naar een serieverkrachter, maar in het hart ervan zit een verhaal van vrouwelijke moed en veerkracht. En spijtig genoeg is het allemaal ongelooflijk maar waar.

Op 11 augustus 2008 doet Marie Adler, een jonge vrouw uit Lynnwood, Washington, aangifte van een verkrachting. Ze vertelt dat ze de nacht voordien in haar appartement werd gewekt door een man met een mes. Ze werd geblinddoekt, gekneveld en verschillende keren verkracht. De dader droeg een masker en een condoom. Denkt ze. Hij had zelf een blinddoek bij, maar bond haar handen vast met haar eigen schoenveters. Vermoedt ze. Ze heeft achteraf met haar mond de telefoon gegrepen om iemand op te bellen, nog voor ze zichzelf had kunnen bevrijden. Maar ze is niet zeker. Iedere keer als ze haar verhaal doet, zijn de details anders, waardoor de twee mannelijke speurders die haar zaak behandelen, eraan beginnen te twijfelen. Wat ook niet helpt, is dat haar pleegmoeder niet overtuigd is: ‘Ik ben een grote fan van Law & Order en had het gevoel dat ze me een aflevering van die reeks navertelde.’ Marie gedraagt zich helemaal niet zoals je van een verkrachtingsslachtoffer zou verwachten. En ze heeft er een handje van weg de aandacht naar zich toe te trekken.

Op het moment van de feiten is Marie achttien. Haar jeugd was een aaneenschakeling van instellingen, pleegzorg, verwaarlozing en drugsproblemen. Ze weet nauwelijks wie haar biologische vader is, maar herinnert zich wel dat ze als kind hondenvoer heeft gegeten. Ze werd fysiek en seksueel misbruikt door vriendjes van haar moeder. Op haar achtste slikte ze Zoloft, een zwaar antidepressivum voor volwassenen. Een jeugd waarmee je een eik kunt vellen, kortom. Maar Marie is een vechtertje. In 2008 woont ze begeleid zelfstandig in een appartement van Project Ladder, een organisatie die jongeren met een moeilijke jeugd op eigen benen leert te staan.

Minder te vertrouwen

Maries levensverhaal wekt eerst medelijden op, maar in combinatie met haar warrige relaas en de twijfels van haar pleegmoeder, keert het zich tegen haar – sukkelaars zijn minder te vertrouwen, toch? De speurders confronteren haar met de tegenstrijdigheden in haar verklaringen en zetten haar onder druk tot ze breekt. Eerst zegt ze dat de verkrachting allicht een droom was, daarna geeft ze toe dat ze gelogen heeft. De politie dient een klacht in en Marie wordt veroordeeld. Ze moet therapie volgen en de proceskosten – 500 dollar – terugbetalen.

Alleen: Marie had niet gelogen. Uiteindelijk zal blijken dat ze een van de eerste slachtoffers was van een serieverkrachter. Maar er zal heel wat tijd nodig zijn, en de volharding van twee vrouwelijke speurders, voor ze in ere wordt hersteld.

Maries verhaal werd eind 2015 opgetekend door T. Christian Miller en Ken Armstrong. Hun stuk, dat eerst online verscheen op de site van non-profitorganisatie ProPublica, won in 2016 een Pulitzer Prize. Het werd tot deze serie bewerkt door Susannah Grant, die onder andere het script van Erin Brokovich (2000) en de Disneyfilm Pocahontas (1995) geschreven heeft. Haar scenario blijft opmerkelijk dicht bij het bronmateriaal maar haalt de vrouwen die er een rol in speelden nog meer naar voren. Ze zijn hier niet alleen slachtoffer, maar ook redder, wraakengel, leidinggevende, held op het witte paard. Stuk voor stuk hoofdrolspelers in hun eigen leven. Het maakt van deze op het eerste gezicht klassieke policier een reeks die alleen nu kon worden gemaakt.

Entertainment is voor Unbelievable niet de eerste prioriteit. Het publiek in detail informeren over hoe een plaats delict uitgekamd wordt ook niet. Zelfs de calvarietocht van het slachtoffer, dat zo kort mogelijk na de feiten een uitgebreid lichaamsonderzoek (twaalf uitstrijkjes, waarvan vier vaginaal, vier rectaal en vier van het gebied ertussen) ondergaat en tot vijf keer toe (vier keer mondeling en één keer schriftelijk) een verklaring moet afleggen, is uiteindelijk niet de hoofdzaak. Waar het echt om draait, wordt diep in de achtste en laatste aflevering door een advocaat aan Marie uitgelegd: ‘Niemand beschuldigt ooit het slachtoffer van een overval of een carjacking van liegen. Maar als het om verkrachting gaat…’

Het punt van An Unbelievable Story of Rape, en dus ook van deze uitstekende miniserie, is dat je een tweede keer wordt verkracht als men je verhaal niet gelooft.