Tim Blake Nelson, de cowboy van de broertjes Coen: ‘Je moet hen gewoon braafjes volgen’

Voor hun Netflix-debuut The Ballad of Buster Scruggs stoven de broers Joel en Ethan Coen al grijnzend de prairies van het Wilde Westen op. Handen omhoog voor Tim Blake Nelson, hun schietgrage, zingende cowboy met dienst. ‘Waarheid vinden in het groteske: daar zijn de Coens meesters in.’

Hij werkte met Terrence Malick, Steven Spielberg, Ang Lee en de broertjes Coen. Hij speelde mee in Errol Morris’ miniserie Wormwood, in Syriana en in The Incredible Hulk. Hij won prijzen op de planken en heeft zelfs een Grammy op zijn schouw staan. Toch moet je al een gepokt en gemazeld filmconnaisseur zijn om op basis van dat aardige cv te weten dat het om Tim Blake Nelson gaat, maar de immer betrouwbare karakterkop uit Tulsa, Oklahoma heeft daar vast vrede mee.

Ook zijn nieuwste film The Ballad of Buster Scruggs zal hem niet tot in de nok van Hollywood zwieren, ook al vertolkt hij daarin dan het titelpersonage en werd hij geregisseerd door Joel en Ethan Coen, de bonafide broers achter Miller’s Crossing, Barton Fink, Fargo, The Big Lebowski, No Country for Old Men en ander fraais. Het gaat namelijk om een omnibusfilm die bestaat uit zes aparte, in toon, lengte en cast verschillende kortfilms die zich afspelen in het Wilde Westen. Daarvan is The Ballad of Buster Scruggs, een screwballkomedie over een zingende cowboy annex vliegensvlugge gunslinger, de eerste en geestigste episode.

Bovendien gaat het om een Netflix Original, wat betekent dat de film (waarin ook Liam Neeson, James Franco en Tom Waits opdraven) niet of nauwelijks in de bioscopen komt. In de Amerikaanse zalen zal hij slechts één week te zien zijn en in België zelfs helemaal niet.

Nochtans won The Ballad of Buster Scruggs dit jaar op het filmfestival van Venetië nog de prijs voor het beste scenario en zwoeren de Coens enkele jaren geleden in dit blad zich nooit tot televisie te zullen verlagen. ‘Dat doen ze ook niet’, pareert Blake Nelson. ‘ Buster Scruggs is bedacht en gemaakt als een bioscoopfilm. Alleen bestaat hij uit zes episodes en zullen de meeste hem zien via streaming.’

Was het niet de bedoeling dat het een serie zou worden?

Tim Blake Nelson: Joel en Ethan hadden meerdere onverfilmde scenario’s in hun schuif liggen die zich tot een kortfilm leenden. Ik kreeg mijn episode vijftien jaar geleden al te lezen, en toen al wisten ze wat de stijl en de toon zou worden en hoe die zou passen bij de andere kortfilms. Ik weet dus niet of ze dat serie-idee ooit hebben overwogen.

In 2000 was je al naast George Clooney en John Turturro te zien in O Brother, Where Art Thou?, de eigenzinnige, zuiderse lezing van de Odyssee van de Coens. Hoe is dat precies gelopen?

Blake Nelson: Via onze echtgenotes. Mijn vrouw en Frances (McDormand, de wederhelft van Joel Coen, nvdr.) zijn lid van een New Yorkse liefdadigheidsorganisatie die zich inzet voor gehandicapte kinderen. Fran dacht het wel zou klikken met Joel, en toen we gingen uiteten bleek dat nog te kloppen ook. Sindsdien zien we elkaar regelmatig. Joel had ook mijn eerste indiefilm, Eye of God, gezien, en op een bepaald moment vroeg hij: ‘Heb jij ooit de Odyssee van Homeros gelezen?’ Ik zei van wel en voor ik het wist stond ik op de set van O Brother, Where Art Thou? Zo zie je maar dat klassieke studies wel degelijk nut hebben. (lacht)

De Coens staan bekend om hun kleurrijke randpersonages. Gek eigenlijk dat jij er niet meer hebt vertolkt.

Blake Nelson: Ethan en Joel hebben me verschillende rollen aangeboden. Maar ofwel paste het niet, ofwel moest ik te elfder ure afhaken. Eén keer had ik al kostuumtests gedaan, toen ik plots een andere film moest doen die uiteindelijk niet doorging. Ziedaar het trieste lot van de karakteracteur. (grijnst)

Dit keer hebben ze je gecast als Buster Scuggs, een zingende cowboy die sneller pistolen trekt dan zijn schaduw.

Blake Nelson: Dat ik kon zingen, wisten ze van O Brother, Where Art Thou?, waarin veel countryliedjes voorkomen. Maar gitaar leren spelen op je 54e is verdomd lastig, dat kan ik je verzekeren. En supersnel pistolen trekken ook. Ik heb verdorie zes maanden nodig gehad om me voor te bereiden op een kortfilm van vijftien minuten. Aangezien mijn episode een parodie is op de oude cowboyfilms met Roy Rogers, heb ik die allemaal bekeken, al was dat eigenlijk niet nodig. De Coens schrijven zo precies dat je de film al op voorhand voor ogen hebt, en je hen gewoon braafjes moet volgen om waarachtig te zijn, al is waarachtig een bizar woord als je de film hebt gezien. Het is zo cartoonesk als wat, maar het gaat erom waarheid te vinden in het groteske, om trouw te blijven aan de stijl, en daar zijn de Coens meesters in. Of ze nu een western, musical, film noir of slapstickkomedie maken.

Straks krijgt Jésus Quintana, de pedofiele bowlingkampioen uit The Big Lebowski, zijn langverwachte eigen film. Die zal uiteindelijk niet door de Coens maar door acteur John Turturro zelf worden geregisseerd. Zien we Buster Scruggs ooit nog terug?

Blake Nelson: Wat mij betreft graag, maar ik betwijfel het, want Joel en Ethan hebben wel honderd personages gecreëerd die je graag in een spin-off of sequel zou zien. Ik heb ze de oren van het hoofd gezeurd om een sequel op O Brother, Where Art Thou? Tevergeefs. John is momenteel de Jésus-film aan het monteren (die Going Places gaat heten, nvdr) en ik doe er even in mee. Ik heb een cameo als dokter, het resultaat van keihard onderhandelen. John had gevraagd of ik wilde meespelen. Ik zei: alleen als jij meedoet aan een benefiet die ik en mijn vrouw organiseren. John wilde me zo graag dat hij die hele avond punch heeft staan oplepelen. (lacht)