Jan Jaap van der Wal neemt DIW over: ‘Ik zie Sociaal Incapabele Michiel zo naast een vrouw in boerkini’

© Wouter Van Vaerenbergh

Met een vaste huisband, terugkerende gasten, vrouwelijke sidekicks – eindelijk – en een nieuw decor zetten we begin september weer een geweldige stap richting Ideale wereld. Nieuwbakken De Ideale Wereld-presentator Jan Jaap van der Wal overloopt alvast de actualiteit van de zomer. Die begon zowat in mei, toen bekend werd dat de Nederlandse komiek de plaats inneemt van Otto-Jan Ham.

Jan Jaap volgt Otto-Jan op als presentator

De Standaard, 4 mei

‘Mensen houden niet veranderingen – het wordt al een hele kluif dat ik daar straks zit in plaats van Otto-Jan – dus dachten we: laten we het ineens groots aanpakken. De ideale wereld krijgt een nieuw decor en een nieuw logo, we gaan drie vrouwelijke sidekicks testen en een vaste huisband engageren.

‘Wat goed is, dat blijft. Als er een gast is die bevalt, moet je niet bang zijn om die hetzelfde seizoen terug te vragen. Marc Didden, die ik eerst niet kende, is wat dat betreft de ideale DIW-gast: hij heeft een mening, gaat mee in de humor en is ook nog eens ontzettend innemend.

Je kunt op toneel op een koran staan plassen. Hartstikke stoer, maar het is niet grappig, het is niet leuk, het ontroert niet.

‘Het programma blijft ook op twee uitzendingen per week. Naar kijkcijfers moet je me niet vragen (die tuimelden van 450.000 naar 180.000, nvdr.), maar ik weet wel dat DIW leeft, het is een merk geworden. Als we er niet zijn, merk je dat er behoefte is aan wat wij brengen. Het programma heeft ook een impact: toen het bij Vier stopte en naar Canvas verhuisde, stond dat op de voorpagina van de krant. Waar het dan wel aan schort? Het kijkgedrag van jongeren. Het is hip om te zeggen dat je geen televisie kijkt, maar iedereen kent ons toch maar. Voorts zou het helpen als bijvoorbeeld Lieven Van Gils de leukste fragmenten van DIW in zijn talkshow liet zien. De wereld draait door heeft dat in Nederland gedaan met de eerste afleveringen van Zondag met Lubach, wat dat programma een boost heeft gegeven.’


Zwemsters in boerkini gevraagd De Warande te verlaten

Het Nieuwsblad, 16 juli

‘Als Nederlander merk ik dat er in Vlaanderen discussies opduiken die wij enkele jaren geleden al gehad hebben. De conclusie in Nederland over de boerkini was dat het slechts om een tiental mensen ging. Maar ondertussen krijg je mensen die zeggen dat ze dat kledingstuk niet in hun zwembad willen, terwijl daar nog nooit een boerkini is opgedoken. Dit is echt iets voor DIW. Ik zie Sociaal Incapabele Michiel zo naast een vrouw in boerkini zwemmen die plots vast komt te zitten in het afvoerputje en verdrinkt. (lacht)

‘De satire van DIW vind ik belangrijk. Er wordt vaak gezegd dat een programma als The Daily Show in Vlaanderen niet kan, omdat politici hier niet zo gek zijn als in de Verenigde Staten. Maar er zijn genoeg beelden waarmee je iets kunt doen. Fragmenten uit een debat of uit De zevende dag in een andere context plaatsen: dat is het afgelopen seizoen ondergeschoven gebleven, daar wil ik meer mee doen. Ik kan me ook vrolijk maken over mislukte talkshowgesprekken. Dat nog eens laten zien en er commentaar bij leveren: heerlijk!

'Iedereen is zo hard tegen Trump, eigenlijk zou dat niet mogen.'
‘Iedereen is zo hard tegen Trump, eigenlijk zou dat niet mogen.’© Wouter Van Vaerenbergh

‘Het is helemaal niet raar dat Jon Stewart met de presentatie van The Daily Show stopte in volle verkiezingsrace. Hij heeft precies aangevoeld wat er ging gebeuren. Als ik in Amerikaanse talkshows grappen hoor over Trump, dan ben ik daar klaar mee. Het heeft geen enkele zin, die man is onaanraakbaar voor grappen – ze glijden van hem af. Stewart heeft dat goed zien aankomen en voor zichzelf beslist dat hij daar geen zin in had. Het is ook niet meer objectief. Iedereen is zo hard tegen Trump, eigenlijk zou dat niet mogen. Zelfs als humorist moet je objectief blijven. Of het nu gaat over de SP.A of over de N-VA, je moet overal op dezelfde manier tegen ingaan. In Amerika kan dat niet meer. Trump en zijn entourage hebben de objectieve waarheid vermoord. Dat is om moedeloos van te worden en dat is exact wat ze willen. Zelfs ik raak er vermoeid van, terwijl ik wel denk te weten wat fake news is. Schelden is het enige wat nog overblijft. Ik begrijp komiek Bill Maher wanneer hij zegt dat rechts de politiek gebruikt om zijn punt te verwezenlijken, terwijl links het probeert via toneel en televisie. Daar sta je dan met je tv-programma en je gesubsidieerde mening – aan de verkeerde kant. Dat is ook het gevaar van DIW: dat we heel erg in onze bubbel blijven zitten. Televisie maken is leuk, maar de illusie dat dat op politiek vlak iets verandert, heb ik niet.’


‘Lachen is geen medicijn’ over Nanette, de veelbesproken show van Hannah Gadsby, te zien op Netflix

De Standaard, 30 juni

‘Totaal geen onderwerp voor DIW, maar wel interessant. Ik vond het een inspirerende show. Hannah Gadsby is geen comédienne die om de minuut een grap maakt – hoewel ze dat wel kan. Ze wil een verhaal vertellen (Gadsby kondigt in Nanette aan dat ze stopt met comedy, deels omdat ze geen grappen meer wil maken over haar uiterlijk en haar seksuele geaardheid, nvdr.). Er wordt nu gedaan alsof ze iets wereldschokkends heeft neergezet, maar eigenlijk doet ze niets nieuws. Richard Pryor had het al over zichzelf op de planken en Bill Cosby toen hij nog onschuldig was ook.

‘Ik ken Hannah van in de Amsterdamse comedyclub Toomler, waar ik haar vorige zomer een deel van Nanette zag try-outen. Dat mislukte: ze is daar huilend het podium af gegaan. Het moet een lang proces zijn geweest, maar ze heeft er duidelijk hard aan gewerkt. Meer nog: Nanette is een levenswerk geworden. De vraag is wat hierna komt. Eigenlijk moet ze nu gewoon een mediafiguur worden, een talkshowhost zoals Ellen Degeneres.

'De toewijding waarmee hier Sorry voor alles of De slimste mens wordt gemaakt, die vind je niet in Nederland.'
‘De toewijding waarmee hier Sorry voor alles of De slimste mens wordt gemaakt, die vind je niet in Nederland.’© Wouter Van Vaerenbergh

“Er is wel een rare discussie op gang gekomen. Dit zou de nieuwe manier zijn van comedy maken, maar dat vind ik overdreven. Een grap maken is verdomd moeilijk – het is een vak. Hannah kan wel zeggen dat we geen grappen meer mogen maken over taboes, maar zij bepaalt de regels niet. Ik ben dolblij dat ik haar problemen niet heb gehad (Gadsby kreeg te maken met virulente homohaat en werd op haar twintigste verkracht, nvdr.), maar ik heb andere dingen meegemaakt. Mijn vrouw en ik hebben na lang proberen eindelijk een zoontje. Daar maak ik grappen over in mijn voorstelling, over het ziekenhuistraject en hoe vervelend dat is. Ik vind dat je over alles grappen moet kunnen maken, maar de intentie moet wel juist zijn. Ja, je kunt op toneel op een koran staan plassen. Hartstikke stoer, maar het is niet grappig, het is niet leuk, het ontroert niet.

‘Ook met DIW moeten we het over alles kunnen hebben. Met Sociaal Incapabele Michiel beschikken we zelfs over een vorm waarin we verder kunnen gaan – als stripfiguur kun je vrouwen in een boerkini laten verdrinken. Als ik dat als grap zou vertellen, dan riskeer ik boegeroep. Maar Michiel maakt het meer aanvaardbaar.’


‘Zeg mannen, een bende boskamelen doet dat beter’ VUB-professor Jonathan Holslag en N-VA-woordvoerder Joachim Pohlmann worden reservist in het leger

De Morgen, 13 juli

‘De ideale metafoor voor de DIW-redactie. Ik zie hier wel een scène in met al onze schermgezichten in een legeruniform. Of dat we met z’n allen een tijdje voor de N-VA gaan werken. Dat wordt toch ook als een leger georganiseerd, nee? Met stalorders en marsrichtingen. (lacht)

‘Het collectieve, daar zie ik wel iets in. In tegenstelling tot in Nederland wordt in Vlaanderen hard gewerkt aan humor in tv-programma’s. De toewijding waarmee Sorry voor alles of De slimste mens ter wereld wordt gemaakt, die vind je niet in Nederland. Ik ben opgegroeid met Van Kooten en De Bie en Jiskefet, maar die reeksen zouden vandaag niet meer gemaakt kunnen worden. Mensen vinden ze vreemd. Dat waren ze toen ook, maar ze werden met rust gelaten en vonden hun weg naar een jong publiek. Die kans krijg je vandaag niet meer. In de discussie over kijkcijfers en wat de mensen willen, zijn we totaal verloren geraakt. Een grote groep wil helemaal niks. Mensen houden niet verandering, alles moet FC De Kampioenen zijn. In Vlaanderen wordt tenminste nog een beetje gedacht: laten we maken wat we zelf goed vinden en dat op zo’n goed mogelijke manier, dan zullen er vanzelf wel mensen naar kijken.’


‘Roglic gaat mij nog verslaan’ Tom Dumoulin

Het Belang van Limburg, 28 juli

‘Leuk, een Nederlander! Ik ken die hele Tom Dumoulin niet persoonlijk, maar ik ga hem wel uitnodigen in DIW. Ik las dat hij zich volgend jaar gaat toeleggen op de Tour, dus dat belooft. Jullie hebben toch Greg Van Avermaet? (na ons hoofdschudden) Of kan die geen berg op? En Philippe Gilbert? Da’s een sprinter, zeker? Nu moet ik stoppen, dat zijn de enige namen die ik ken. Er is nog werk, qua integratie. (lacht)

‘Ik woon nog altijd deeltijds in Antwerpen, de verliefdheid is gebleven. Ik ben trouwens geen presentator geworden van DIW om het maar een jaartje te doen. Otto-Jan Ham heeft het programma op een waanzinnige manier neergezet, het is aan mij om daar een mooi vervolg aan te geven. Dat legt me vast voor de komende jaren – en mijn gezin ook.’


Huis Jan Jaap van der Wal getroffen door uitslaande brand

Gazet van Antwerpen, 4 juni

(lacht) Oké, ik geef het toe: we proberen er alles aan te doen om hier vast te komen wonen. Nee, serieus: zo heftig was het niet, maar ons huis in Nederland is een tijdje onbewoonbaar geweest. Nu is het weer opgeknapt. We blijven de twee plekken als uitvalsbasis gebruiken. In Nederland hebben we lang gezocht naar een leuke crèche voor onze zoon, dat was eindelijk gelukt. We gunnen het hem om dat mee te maken. Anders zit-ie de hele dag op een appartement in Antwerpen.’


Drinkwaterbedrijven trekken waarschuwing over watertekort in

De Tijd, 27 juli

‘Wat ik grappig vond in de discussie over het drinkwatertekort, was een interview met minister Joke Schauvliege in Terzake. Zij en de presentator hadden allebei een glas water voor zich staan, waar ze maar niet uit dronken. Ik heb het hele interview uitgekeken: nou, dat water werd met de minuut duurder. Het ging de hele tijd over schaarste en het enige wat ik kon denken was: drink dat water op! Na de uitzending wordt het weggegooid en dan is het allemaal voor niets geweest. (lacht)

‘De hitte en hoe daar verslag van wordt gedaan, kan perfect een bron van inspiratie zijn voor De ideale wereld. Redacties weten van gekkigheid niet meer wat te doen: het is warm, nog maar eens naar de zee dan? Jammer dat een beetje onderbelicht is gebleven dat het aantal muggen is toegenomen. In de VS zijn er daardoor ziektes opgedoken die sinds de jaren zestig verdwenen waren. Waarop iemand zei: er moet geen muur komen tussen de VS en Mexico, maar een net, want al die muggen komen uit de regenwouden naar de VS, en straks naar Europa, en die brengen virussen mee. Kortom, apocalyptische tijden!

‘Over rampen gesproken: ik ben niet bang dat het straks mis zal gaan met DIW. Het kan wel gebeuren dat het tussen mij en de gast niet loopt, maar dan hebben we nog altijd het bed. James Cooke doet dat toch ook, op de boot van Gert? Die gaat met zijn gasten in bed liggen en dan komt het gesprek alsnog op gang. Gewoon zorgen dat we een bed in de studio hebben, dan komt alles goed.’

De ideale wereld

Vanaf 4/9 weer op Canvas.

BIO

Geboren in 1979 in Leeuwarden.

Was tussen 2001 en 2010 teamleider in het satirische programma Dit was het nieuws.

Actief als stand-upcomedian, verzorgt in 2007 en 2009 de traditionele oudejaarsconference van de Vara.

Presenteert heel even een Nederlandse versie van The Daily Show.

Wordt bekend in ons land als tafelgast in Café Corsari en later als jurylid van De slimste mens en sidekick in De ideale wereld.

Maakt special voor Vlaanderen de stand-upshows De nieuwe Belg en recent nog Schoon.

Neemt vanaf volgende maand de presentatie van De ideale wereld over.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content