‘Bodyguard’ kreeg de Britten nog eens samen voor de tv, maar is de reeks écht zo goed?

De politieke thriller Bodyguard hield recent de Britse eilanden in de ban met een crimineel spannende mix van paranoia, actie en vooraf bedisselde coalities. Dat niet minder dan 10,4 miljoen Britten live naar de slotaflevering keken, is geweldig nieuws voor de BBC, maar minder leuk voor de Canvas-kijker – tenzij hij ook een abonnement op Netflix heeft. Een analyse met veelvuldig gebruik van het f-woord.

Bodyguard was niet alleen een fenomeen (1), het was ook een fenomeen omdát tv-fenomenen eigenlijk niet meer bestaan (2). En het was de exponent van zowel een uitdovend als een nieuw fenomeen, waar niet iedereen om zal juichen (3). Intussen blijft de hamvraag: was de politieke thriller die het Verenigd Koninkrijk vorige maand in zijn macht had en vanaf volgende week via Netflix de wereld verovert, nu werkelijk zo fenomenaal? (4)

1. Fenomenaal was dat 10 miljoen Britten op zondag 23 september live naar de laatste aflevering van Bodyguard keken. De lust in uitgesteld kijken was hen vergaan toen de dag na aflevering vier alles dat ze nog niet wilden weten op de cover van Radio Times stond. Met al die spoilers in het straatbeeld leken de Engelse steden die morgen net Monaco tijdens de Grand Prix.

2. Als tien miljoen mensen op zondagavond naar hetzelfde programma kijken, het de volgende dag aan de al dan niet digitale koffieautomaat over niks anders hebben en de kranten spoilers op hun voorpagina plaatsen, dan ben je echt een fenomeen. Denk aan De mol 1.0, Uytterhoeven of Lenaerts/De Pauw op Eén indertijd: wie het niet gezien had, was gezien. The Guardian noemt dat ‘appointment television’ en wijst erop dat het iets is wat eigenlijk nog nauwelijks bestaat: we stemmen normaliter alleen nog voor grote sportwedstrijden allemaal tegelijk op hetzelfde net af. Dat komt niet omdat het volk zich niet langer graag achter een en dezelfde vlag schaart, wel door uitgesteld kijken en het fenomenale overaanbod.

3. Halfweg september, terwijl de orkaan Bodyguard in volle kracht over de Britse eilanden trok, luidde BBC-kopman Tony Hall de alarmbel. Zijn timing was fenomenaal, want je klaagt geloofwaardiger als je scoort. Volgens Hall kan de BBC reeksen als Bodyguard niet blijven maken, tenzij er het een en ander verandert. De financiering wordt door de politiek onder een vergrootglas bekeken, het kijk-en-luistergeld wordt al jaren niet meer verhoogd en voor buitenlanders als Netflix en Amazon gelden veel minder regels. Typisch! Terwijl zij de Britse eilanden overspoelen, moet Hall besparen, knippen en hervormen.

Is het Britse kwaliteitsdrama een uitdovend fenomeen? Het is in elk geval tekenend dat een dure, weelderige reeks als The Crown, die nota bene handelt over het Britse koningshuis, voor Netflix gemaakt werd. Bodyguard is wél nog voor de BBC gemaakt, maar de internationale rechten zijn al aan Netflix verkocht, wat een eventueel tweede seizoen op de Brtise openbare omroep meteen op de helling zet. Ook voor de VRT is dat minder goed nieuws: een reeks als Bodyguard werd in het verleden geheid aan Canvas verpatst.

4. In de betere avonturenfilm krijg je weleens een voorafje, dat losstaat van het verhaal maar de kijker alvast daar zet waar de makers hem willen: op het puntje van zijn stoel. Bodyguard heeft dat ook: de terroristische aanval op een trein waarmee de reeks opent, is hands-down het meeste zenuwslopende kwartier uit de recente tv-geschiedenis. We maken er ook kennis met David Budd (Richard Madden), een getraumatiseerde oorlogsveteraan die als veiligheidsagent werkt en vanwege zijn heldhaftig optreden tijdens de aanslag gepromoveerd wordt tot bodyguard van minister van Binnenlandse Zaken Julia Montague (Keeley Hawes). Zij staat op het punt er een soort Britse Patriot Act door te drukken, de RIPA 18, en kan wel wat bescherming gebruiken. Hoewel Montague als conservatief politicus ook altijd pro de oorlog in Afghanistan is geweest, waarvan Budd als een gebroken man is teruggekeerd, beginnen de twee tussen de kogelregens en politieke machtsspelletjes door algauw een stomende relatie.

Politici die van binnenuit een aanval op onze persoonlijke vrijheden inzetten terwijl we van buitenaf door terroristen belaagd worden: dat is natuurlijke je reinste documentaire. De schimmige kant van het politieke bedrijf wordt in de eerste afleveringen van Bodyguard, waarin niemand onkreukbaar is, dan ook bijzonder goed neergezet. Intussen wordt de spanning opnieuw opgebouwd, met een soundtrack als het kloppen van je slapen en geregeld een uitbarsting van brutaal, realistisch ogend geweld. De verfrissende afwezigheid van flashbacks maakt bovendien dat alle actie uit het hier en nu wordt gepuurd.

Bodyguard is dus werkelijk een fenomenale serie? Wij hebben het aan Wouter Beke gevraagd, en hij zei: ‘Ja en nee. En ja.’ In de eerste drie afleveringen is het veruit het beste dat u dit en volgend jaar in de school van Homeland en 24 zult zien. Maar als na een spectaculaire plotwending de actie wordt ingeruild voor een weinig overtuigende samenzweringsthriller, maken de aanslagen op de minister van Binnenlandse Zaken twee tergend trage episodes lang plaats voor aanslagen op uw goedgelovigheid. Pas helemaal op het eind wordt het, aldus Beke, weer top, met een finale die bijna net zo diep onder de huid kruipt als dat fenomenale eerste kwartier.