Guido Lauwaert

Theater aan zee: Niets meer dan een protestactie

Guido Lauwaert Opiniemaker

Laila Soliman doet in ‘No Time For Art’ niet veel meer dan media-aandacht zoeken en haar publiek als kanonnenvoer gebruiken in een politiek conflict.

Het is uiteraard onmogelijk het fenomeen theater uitputtend en blijvend te definiëren. Begrippen als theater en theatraliteit moeten dan ook als waardebeladen begrippen worden beschouwd die constant in beweging zijn. Bovendien is een politieke toestand voor het theater een middel om de eigen problematiek voor te stellen naar eigen inzicht en vermogen. In dat licht bekeken is NO TIME FOR ART ( * * ) een voorstelling. Op de wijze waarop boodschap en aanklacht worden gebracht, is deze productie dat echter niet. Het is niet meer maar ook niet minder dan een protestactie. Een manier om media-aandacht te zoeken.

In de titel van de productie worden de hoofdletters niet geschuwd. De titel wil als kreet overkomen. Een uitroepteken had dan niet misstaan. En het is logisch dat in tijden van revolutie er geen tijd voor kunst is. Kunst is in elke oorlog nu eenmaal – buiten het menselijk – het grootste leed dat de wereld wordt aangedaan en het aantal kunstwerken dat door menselijk geweld sneuvelt, is groter dan de gewelddadigheid van de natuurelementen. Laila Soliman, de vrouw die het concept en de regie bedacht, zal dat ook wel ingezien hebben. Om die reden wordt NO TIME FOR ART gepresenteerd als ‘een documentaire theaterserie.’ Op TAZ worden de eerste twee delen getoond, 0 en 1.

Zero en één is een interactieve performance. Bij aanvang worden op een groot doek fragmenten vertoond van nieuwsuitzendingen en duidingsprogramma’s van de Egyptische televisie [Zero]. De pers als decorstuk stroomt van het scherm. Dat ze buigt voor de wensen van de macht, uit vrees de ‘goede’ relaties met de politici te verliezen. Een omslag komt er maar in de laatste fase. Wanneer geweten is dat de machthebbers het moeten afleggen tegen de machtsgrijpers.

Na het projectiegedeelte vertellen drie acteurs, voortdurend wisselend om de aandacht vast te houden, het verhaal van twee slachtoffers [Eén]. Op de achtergrond van hun verhaal spelen de bijkomende belangen van de opstandelingen. Stuk voor stuk zijn ze onderdeel van het werkelijke doel. Alle macht aan een religie, een ideologie, omkranst door eigenbelang. Het volk wordt altijd misbruikt.

‘De setting voor deze voorstellingen,’zo staat in de programmafolder, ‘is minimalistisch, de kracht komt van de precies gesneden dialogen / getuigenissen. Dat klopt, maar het is tevens een bewijs dat elke verbeelding ontbreekt. En daarom is NO TIME VOOR ART geen voorstelling maar een contrademonstratie die niet thuis hoort op TAZ. Een kwade geest zou daarenboven kunnen vermoeden dat de projectleidster misbruik maakt van de slachtoffers. Want het theaterpubliek kent de situatie. Het weet van manipulatie en dat de slogans er enkel zijn om op bevel te schieten op al wat beweegt, zelfs een kamerplant die wuift in de tocht.

Na deze betoging is er een lichtwisseling. Het podium wordt niet langer verlicht maar de zaal. Elke toeschouwers wordt een envelop in de handen geduwd. Hij / zij wordt verzocht voor te lezen wat op papier staat. Een vraag om een rechtszaak tegen marteling, al dan niet met de dood tot gevolg. En elke aanklacht gaat over een ander slachtoffer. ‘I demand a trial for / those responsible for / the killing of / Aly Hassan Aly Makhlouf / died in Cairo / on February 3rd 2012 / due to being suffocated / with tear gas during / clashes with the police’, zo luidt de tekst die op mijn blad afgedrukt staat. De meeste toeschouwers gaan in op de vraag. Slechts enkele laten de microfoon aan hun voorbij gaan. De meeste doen het wel, om drie redenen. Eén, de eeuwige wens van de mens op beroemdheid, zelfs al is die plaatselijk en beperkt. Twee, om niet als spelbreker bestempeld te worden. Drie, wegens klassieke conditionering.

De microfoon liet ik passeren. Ik ben toeschouwer. Geen gebruiksvoorwerp ten bate van iemand waarvan je niet weet wat de werkelijke bedoeling is van zijn daad. Want de half afgedwongen aanklachten werden gefilmd. Wat wordt er mee gedaan, waar komt het terecht, wie is er bij gebaat? Mede daarom is NO TIME FOR ART geen voorstelling. Wat het dan wel is? Een politieke manipulatie met het publiek als kanonnenvoer. Zelfs de KVS maakt niet dergelijke voorstellingen.

Guido Lauwaert

NO TIME FOR ART – vrije productie – TAZ – www.theateraanzee.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content