Toneelhuis stelt nieuw seizoen voor

Een nieuwe tekst van Tom Lanoye en veel hernemingen

DRIE GROENE BLADEREN TUSSEN HET HERFSTROOD



Het zal geen toeval geweest zijn dat de voorstelling van het nieuwe Toneelhuisseizoen (2010-2011) plaatsvond in het decor van ‘Bezonken Rood’, de succesproductie met Dirk Roofthooft die door Guy Cassiers geregisseerd werd toen die nog artistiek leider was bij het Nederlandse Ro Theater en die inmiddels in vier talen zowat gans de wereld heeft bespeeld.

‘Bezonken Rood’ wordt ook volgend seizoen gespeeld bij Toneelhuis en is daarmee één van de twaalf (!) producties die er worden hernomen. Wie door de bomen het bos ziet in de seizoensbrochure, telt welgeteld drie écht nieuwe producties. Ze zullen ons daar bij het Antwerpse stadstheater weer een zure pruim vinden die het belang van voorstellingen op het repertoire houden veronachtzaamt, maar is twaalf hernemingen écht niet een beetje van het goede teveel?

Bij de voorstelling van het nieuwe seizoen las vooreerst schrijver en theatermaker Bart Meuleman (sinds dit seizoen verbonden aan Toneelhuis) een tekst voor. Een ‘welkomst’woord dat in schril contrast stond met het samenzangmoment ‘We zijn niet bang’ dat ons enkele dagen geleden te beurt viel bij dat andere stadstheater NTGent toen de nieuwe artistiek leider, Wim Opbrouck, aldaar het komende seizoen voorstelde. Meuleman waarschuwde net voor het kampvuurgevoel waarbij uit één mond gezongen wordt en stelde dat theater net een plek moet zijn waar we het oneens kunnen zijn met elkaar. “Theater scheidt de geesten en scherpt ze,” besloot hij. Voorwaar een nobel streven van deze Toneelhuismaker die volgend seizoen geen enkele nieuwe productie bij Toneelhuis maakt, maar er wel vier hernemingen brengt.

‘Nieuw’

Vooreerst het goede nieuws tussen het schamele aantal nieuwe Toneelhuisproducties komend seizoen zit veel belovends. Om te beginnen met niet de minste: een nieuwe theatertekst van Tom Lanoye in een regie van Guy Cassiers. ‘Bloed en rozen. Het Lied van Gilles en Jeanne’ is gebaseerd op de vijftiende eeuwse historische figuren, vrijheidsstrijdster Jeanne d’Arc en seriemoordenaar Gilles de Rais. Kunnen ze niet meer verscheiden zijn, Lanoye gaat vooral op zoek naar wat hen bindt en komt uit bij religie en gerecht. Ook de cast (Katelijne Damen, Stefaan Degand, Vic De Wachter, Abke Haring, Han Kerckhoffs, Jos Verbist en Johan Leysen) is om van te snoepen. Niet bij Toneelhuis maar wel bij het prestigieuze Italiaanse operahuis La Scala brengt Cassiers dit najaar ook ‘Die Walküre’, het tweede deel van Wagners ‘Ring der Nibelungen’. De voorstelling wordt wel live op groot scherm getoond in de Bourla.


De mannen van theatercollectief Olympique dramatique maakten in 2009 bij Toneelhuis de musical ‘Adams appels’ samen met onder andere actrice Annet Malherbe. Ze ontmoeten toen op een dronken avond ook haar echtgenoot, Alex van Warmerdam (bekend cineast, toneelschrijver, stichtend lid van toneelgroep Orkater en De Mexicaanse Hond), en vroegen hem om een stuk voor hen te schrijven. De tekst moet nog geschreven worden (voorlopige werktitel: ‘De nieuwe Mexicaanse Hond’), maar omdat 1) op café wel vaker interessante theaterallianties worden gesmeed, 2) theatericoon Pierre Bokma mee op scène staat en omdat 3) Van Warmerdam zijn werk omschrijft als ‘natuurdocumentaires’ (jagen, paren, vreten, zie daar de mens!) ons de ideale partner-in-crime lijkt voor Olympique dramatique (remember het weergaloze ‘De Krippel’), is dit een voorstelling om naar uit te kijken.
Ook ‘nieuw’ al spreken we in dit geval liever niet van ‘productie’: de vijf ‘Soirées Olympiques’ waarbij het collectief inspiratiebronnen en verwanten toont, presenteert en mee samenwerkt. Bonte avonden dus, om nooit te vergeten of net heel snel.

Actrice en theatermaakster Abke Haring was het afgelopen seizoen te zien in de afknapper ‘De Indringer’, een tekst van Maeterlinck waarna regisseur Peter Missotten vroegtijdig zijn opzeg kreeg van Cassiers bij Toneelhuis (zogezegd wegens uiteenlopende ideeën over een toekomstige productie, noem het damage controll). Komend seizoen brengt Haring bij Toneelhuis ‘Hout’, een voorstelling over drie jongeren in een verre toekomst. Interessant: Haring blinkt uit qua eigenzinnigheid in schriftuur en scenografische vorm. Een dubbeltje op zijn kant: haar voorstellingen keren zich soms zodanig naar binnen dat ze niet tot bij het publiek geraken. ‘Hout’ gaat overigens in première in de vernieuwde gebouwen van deSingel, waarmee Toneelhuis komend seizoen een nog intensere samenwerking aangaat. Zo zullen Haring en Cassiers er repeteren, terwijl Sidi Larbi er zijn nieuwste voorstelling presenteert. Of hoe de grote huizen in het veld, de grote huizen helpen… .

Ook onder het label nieuw, maar nog wel immer in hetzelfde bed slapend: Benjamin Verdonck. Begin 2009 begon hij met zijn ‘Kalender’, een reeks stadsinterventies opgehangen aan de kalenderdagen. In 2010 toonde hij daarvan de resultaten met respectievelijk een diavoorstelling/performance ‘Kalender/Zwart’ (in de Bourla) en een tentoonstelling ‘Kalender/Wit’ (in MuHKA). In 2010-2011 breidt hij daar een vervolg aan met een nieuwe interventiereeks ‘Altijd Kalender’: in juli installeert hij op Schelda’pen een huisje voor gebroken en gescheiden voorwerpen. De andere interventies broeien nog in zijn geest (het alle producten op kleur zetten in de Carrefour-rayons vinden wij wel iets hebben).

Tot slot nog een nieuwe productie maar dan eveneens tussen aanhalingsteken wegens ‘in residentie’ (m.a.w geen Toneelhuisproductie) en gepresenteerd in deSingel: de nieuwste dansvoorstelling ‘Play’ van choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui. Tot vorig jaar maakte hij nog deel uit van de makersploeg onder het label Toneelhuis. Nu heeft hij zijn eigen gezelschap Eastman, al krijgt hij wel nog logistieke steun van Toneelhuis.

Je kan nooit genoeg zien, spelen

Vijf ‘nieuwe’ producties waarvan drie daadwerkelijk nieuwe voorstellingen, worden aangevuld met twaalf hernemingen. Vooreerst is er het eerste deel van de trilogie ‘De man zonder eigenschappen’, een regie van Cassiers naar de omvangrijke roman van Musil, die dit seizoen nog (op 10 juni) in première gaat. De herneming vormt meteen de start voor het nieuwe seizoen in september. Andere oude Cassiers-regies op het menu: ‘Bezonken Rood’ en ‘Onder de Vulkaan’ (met Josse De Pauw).

Ook Bart Meulemans ‘In de strafkolonie/Het hol’, naar twee verhalen van Kafka, wordt volgend seizoen hernomen. Aangezien ze bij Toneelhuis niet overtuigd zijn dat iedereen in Antwerpen dat nieuwe gezicht Bart Meuleman wel kent, worden ook de jeugdproductie ‘Mijnheertje Kokhals’ (naar het prentenboek van Paul Verrept) en ‘The bult and the beautiful’ (Antigone) opnieuw vertoond.. Wel nieuw werk van Meuleman, maar dan niet bij Toneelhuis wel bij dat andere stadstheater, de KVS in Brussel: ”Gregoria’, naar het werk van de Antwerpse schrijver Maurice Gilliams.

Ook vanuit de stock bij Antigone: ‘Maison fragile’, een voorstelling die Meuleman samen met Abke Haring in 2004 maakte. Haring herneemt ook nog eens ‘Linoleum Speed’ dat vorig seizoen in première ging bij Kaaitheater. Geert Van Rampelberg, acteur bij Olympique dramatique, herneemt in een licht gewijzigde bezetting ‘Litteken Lip’, een bijzondere tekst waarmee Pieter De Buysser negen jaar geleden bakens in het theater verzette. ‘Artist in residence’ Sidi Larbi Cherkaoui herneemt ‘Babel’ dat onlangs in première ging en maakt op de oude danssolo ‘IT’, die hij acht jaar geleden samen met Wim Vandeybus creëerde, een nieuwe variatie: ‘IT 3.0’.
Daarnaast zijn er ook talrijke gast/coproducties met als opvallendste project in het kader van ‘jong talent’: ‘SWCHWRM’, een productie die Cassiers indertijd bij Ro Theater maakte en nu wordt hernomen in verschillende talen met jonge acteurs.

Ook de vele andere gastproducties (‘Balkanbusiness: Vasio-Levsky’ van Bad van Marie, de Filip Vanluchene-trilogie ‘De naamlozen’, ‘CityTrip’ en Risquons-tout’, ‘Tot in de woestijn’ van Laika, ‘Opus XX’ van Zuidpool, ‘Degrotemond’ van SKaGeN, ‘Een nieuw requiem’ van Transparant en ‘La grande Bouffe’ van NTGent) zijn hernemingen.

Conclusie: je kan nooit genoeg zien, spelen? Ja, omdat een voorstelling speel-tijd nodig heeft, omdat de creatiedrang/dwang zorgt dat voorstellingen nauwelijks ingespeeld raken, laat staan gezien door een publiek. Hernemingen, uitgebreide speelreeksen, we juichen het toe dat deze voorstellingen een lang leven krijgen omdat velen van hen dat meer dan verdienen.
Je kan nooit genoeg zien, spelen? Nee, want dit ‘nieuwe’ Toneelhuisseizoen kleurt niet frisgroen maar herfstrood, bezonken.

Liv Laveyne

www.toneelhuis.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content