Een voorstelling over de liefde en de stadia van die liefde binnen een relatie. Zo ongeïnspireerd en voorspelbaar als dit leest, zo sprankelend, spannend en pakkend is de voorstelling. Wat een stuk is ‘Jawoord’.
The Play = Jawoord
Gezelschap = Lazarus en ’t Arsenaal Mechelen
In een zin = Jawoordis misschien wel een voorlopig hoogtepunt in de carrière van Lotte Heijtenis en Pieter Genard dat wijs, ingetogen, met een minimum aan middelen, een maximum aan spelintensiteit en dankzij een uitgekiende verhaalstructuur vertelt over de dalen en pieken in een relatie die – zo blijkt achteraf – het hoogtepunt van het leven is waar alles aan veerkracht en elasticiteit inboet, behalve de liefde misschien.
Hoogtepunt = Net nadat haar geliefde verteld heeft dat hij bij haar weggaat om bij zijn twintig jaar jongere vriendin in te trekken, springt ze op haar (oud) lief en klampt hem vast. Iets tussen seks, omhelzen en willen vermoorden.
Quote =
‘Zou het kunnen dat geluk,
in de ruime zin des woords,
iets is dat bij de wereld hoort
veeleer dan bij de mensen?
Zoals aarde en water en olie en graan.
Waarop dus het principe van de schaarste
van toepassing is.
Zodat alles wat ge ervan hebt, als mens,
ten koste gaat van iemand anders.
Wordt niet, bij elke geboorte
een stukje van de taart opgeëist?
En worden we dus, met z’n allen, in theorie,
daardoor niet langzaam maar zeker
elke dag een beetje ongelukkiger?’
Meer info: www.lazarusvzw.be en www.tarsenaal.be
Alles hangt. Hun liefde hangt, hun vel begint al een beetje te hangen, het decor hangt te bengelen en hun woorden (soms vol haat, dan vol liefde) blijven als wolkjes tussen hen in hangen maar bereiken zelden tot nooit het hart van de bestemmeling. Dit is Jawoord, het portret van een vermolmde liefde. Vermolmd maar toch nog liefde.
Pieter Genard en Lotte Heijtenis spelen (en schreven). Ze lieten zich inspireren door Ingmar Bergmans Scènes uit een huwelijk, een televisieserie en (uiteindelijk) film uit 1973 waarin Bergman – rijkelijk inspiratie puttend uit zijn eigen woelig huwelijksleven – verschillende scènes uit een huwelijk (of ruimer: een liefdesrelatie) neerschrijft. De eerste scène (die op het einde nogmaals gespeeld wordt) is het eindpunt (hoewel…) van de relatie. Tussen die eerste en laatste scène wordt op een heldere, herkenbare manier het zo typische verloop van een relatie getoond. Van de ontmoeting, tot het samenwonen, het samen zijn, het al eens piepen naar anderen, het ontrouw zijn, het verhuizen om met een jongere deerne van bil te gaan tot het spijt hebben en inzien dat de echte liefde misschien niet bestaat. Of misschien wel bestaat maar niet iedereen kan haar gedurende een gans leven dragen.
Heijtenis en Genard zijn dertigers en hebben als acteur en als mens al heel wat watertjes doorzwommen. Dat voel je en dat zie je wanneer ze de scènes spelen en met een minimum aan blikken, gebaren en houdingen erin slagen om alle zo typische fases in een liefdesrelatie te vertolken. De rust die tussen hen in hangt tijdens de beginscène – waar Heijtenis een ovenschotel klaarmaakt, terwijl Genard een knoopje aan een mooi, wit hemd tracht vast te zetten – is de rust die tussen geliefden hangt die samen al heel wat meemaakten. De rust die enkele minuten later, in de volgende scène, tussen hen in hangt, is die ongedurige rust van een jong koppel dat bij elk moment twijfelt of dit het moment is om elkaar nog eens goed vast te pakken. Wanneer ze elkaar vastpakken, mondt dat overigens telkens uit in een intrigerende dans die het midden houdt tussen een paringsdans en een moordpoging. Jawoord is een pakkend portret van het barsten én het weerbaar worden van de ware liefde tussen twee mensen.
Meer dan dat is Jawoord niet. Maar meer kan en hoeft het ook niet te zijn. Genard en Heijtenis putten niet alleen uit hun levenservaring maar ook uit hun professionele ervaring. Genard, bijvoorbeeld, speelt met hetzelfde plezier als waarmee hij schrijft. Zijn theaterteksten zijn er doorheen de jaren niet minder filosofisch maar wel minder breedvoerig en daardoor scherper, ‘gepunter’, doorleefder en rijker op geworden. En Jawoord is misschien wel een voorlopig hoogtepunt in hun carrière dat wijs, ingetogen, met een minimum aan middelen, een maximum aan spelintensiteit en dankzij een uitgekiende verhaalstructuur vertelt over de dalen en pieken in een relatie die – zo blijkt achteraf – het hoogtepunt van het leven is waar alles aan veerkracht en elasticiteit inboet, behalve de liefde misschien.
Els Van Steenberghe
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier