Op Gedichtendag begint Seckou Ouologuem als nieuwe stadsdichter van Antwerpen. De slam poet wil de volgende twee jaar elke Sinjoor bereiken met poëzie: ‘Ik zou ook graag mooie gedichtjes schrijver over de zon en de sterren, maar die komen er voorlopig niet uit.’
‘Mijn excuses als het wat vaag is’, lacht Seckou Ouologuem. ‘Er valt nog niet veel over te weten, want ik weet het zelf nog niet.’ We spreken de slam poet een dikke week voor Gedichtendag. Dan volgt hij Maud Vanhauwaert op als Antwerps stadsdichter en moet hij meteen ook zijn eerste gedicht voorstellen. ‘Ik ben er nog niet aan begonnen, nee. Eerst moest ik verhuizen.’
En nog aan tig andere projecten werken, vergeet Ouologuem erbij te zeggen. Al twintig jaar schrijft, spreekt en organiseert de Antwerpenaar met Malinese roots zich een ongeluk om slam poetry, een vorm van dichtkunst die gericht is op het podium, in Antwerpen en bij uitbreiding Vlaanderen van de grond te krijgen. Hij stond aan de wieg van een scholencompetitie voor jonge poëten, maar programmeert evengoed avonden in het Letterenhuis en Het Bos en kroop het podium op met Chris Lomme.
Het is hem gelukt, vindt hij zelf en vinden velen met hem. ‘Slam is aan het opkomen in Antwerpen, in andere Europese steden bestond het genre al lang. Elders durven ze de straatcultuur weleens te recupereren om toeristen te lokken ,maar ik heb het gevoel dat ons stadsbestuur dat niet doet. Voor rap mag er wel wat meer erkenning komen. Mensen denken nog altijd dat het de kunstvorm is van de 50 Cents, van het pochen met je rijkdom. Maar het is gewoon een heel open manier om met taal om te gaan.’
Ouologuem begon zelf als rapper. Op zijn dertiende begon hij een groepje met de vrienden die hij maakte op de Antwerpse pleintjes en maakte hij feelgood hiphop in het Engels. Een verschrikkelijke gebeurtenis deed hem van koers veranderen: ‘Toen ik hoorde van de racistische moorden op Luna en Oulematou door Hans Van Themsche, vond ik dat wij moesten reageren op een manier die zoveel mogelijk mensen zou bereiken. In het Nederlands dus.’
Street cred
Ook als stadsdichter is Ouologuem niet van plan het maatschappelijk debat te schuwen. ‘Ik zou ook graag mooie gedichtjes schrijven over de maan, de zon en de sterren, maar die komen er voorlopig niet uit. Wat ik schrijf, moet impact hebben. Een ode aan een Antwerps gebouw, zoals mijn voorgangers er weleens eentje schreven, zal je van mij niet snel lezen.’
Een striemende aanklacht tegen een beeld kan er misschien sneller komen. Ouologuem is al enkele jaren actief voor Decolonizebelgium, een van de actiegroepen die het debat wil openen over onder meer koloniale standbeelden. ‘Ik heb honderden keren naast het standbeeld van pater De Deken in Wilrijk gewandeld voor ik doorhad dat hij zijn knie op een zwarte slaaf legde’, vertelt de stadsdichter. ‘Maar daarom wil ik het nog niet per se weg. Ik wil vooral niet dat een kleine groep mensen daarover beslist. We moeten ons samen afvragen waarom dat standbeeld honderd jaar geleden geen probleem was, maar vandaag wel. Hoe is dat daar gekomen? Hoe voelen mensen zich als ze dat beeld zien? Wat zijn de mogelijke oplossingen? Er zijn meer mensen mee bezig dan vijf jaar geleden, maar er is nog veel werk.’
Tekst gaat verder onder de foto.
Samenwerken en een platform bieden aan iedereen: dat is het belangrijkste idee dat Ouologuem voorlopig heeft ontwikkeld voor zijn twee jaar stadsdichterschap. ‘Niet elk stadsgedicht moet door mij worden geschreven. Het draait niet om mij of om het stadsdichterschap, het draait om aandacht voor verhalen en poëzie. Het feit dat de Antwerpenaar poëzie leest is belangrijk, niet dat hij weet of Tom Lanoye dan wel Seckou Ouologuem het gedicht in kwestie heeft geschreven. Er is zoveel talent dat deze grote kans verdient.’
‘Ik begrijp de terughoudendheid van culturele instellingen die al dertig jaar bezig zijn, maar ook zij moeten hun werking opentrekken: de demografie van de stad is veranderd. Operahuizen en theatergezelschappen hoeven van mij geen hiphop te maken, maar als ze ermee willen experimenteren, moeten ze de macht in de handen van iemand anders durven te leggen. Want zij hebben die expertise niet. Vertrouw op street cred in plaats van minutieus een kader te scheppen waarin je zelf de volledige controle behoudt om dan aan een rapper of slammer te vragen om het in te kleuren. Geef ons verantwoordelijkheid en laat ons ook shinen, of op ons bakkes gaan. Door te vallen en weer op te staan geraak je vooruit.’
Assimilatie
Seckou geeft interviews zoals hij slamt. Met zijn schouders deint hij mee op een onhoorbare beat, zijn accenten vallen waar hij ze wilt hebben. Op democratie bijvoorbeeld. Hij bewondert Audrey Tang, een Taiwanese politica die een digitaal systeem heeft uitgewerkt om burgers meer inspraak te geven.’
‘Iedereen moet verantwoordelijkheid kunnen opnemen voor de thema’s waar hij of zij zich voor wil engageren. Het is beter dat iedereen voelt dat hij iets kan bijdragen en dat er dan fouten worden gemaakt dan dat één persoon alles goed of fout doet, want die persoon kan niet iedereen vertegenwoordigen. Nu hoor je mensen klagen dat de politiek niet naar hen luistert. Dat zou in de toekomst eigenlijk niet meer mogen. Dan wordt ’t Stad echt van iedereen, zoals de slogan van Antwerpen vroeger luidde.’
‘In deze stad wonen 177 nationaliteiten, er worden tientallen talen gesproken. Tegelijk zijn we verbonden, door de plaats waar we wonen en door de economie. Maar dat wil niet zeggen dat alles gemeenschappelijk moet zijn. Iedereen moet, mits het nodige respect voor de ander, zichzelf kunnen zijn. Anders neigt het naar assimilatie.’
Of hij na zijn stadsdichterschap niet de politiek in moet? Seckou lacht. ‘De dag dat ik burgemeester van Antwerpen word, wordt iedereen dat. Dan doen we het samen. Net zoals ik hoop dat alle Antwerpenaars de volgende twee jaar mee stadsdichter worden.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
