‘Just asking’ na een bezoek aan NTGent: kan een recensie vooral uit vragen bestaan?

Nu we in een tijd leven die tonnen vragen oproept en slechts een vingerhoed vol antwoorden biedt, doken Peter Seynaeve en Oscar Van Rompay de boekenkast in, kozen Padgett Powells ‘The Interrogative Mood’ en ensceneerden het. Daar hebben we enkele vragen bij.

Merkte je die volle maan op, afgelopen nacht? Katapulteert die stralende bol je (soms) ook in een wat dromerige toestand waarin de gekste, prangendste of meest romantische vragen in je brein oppoppen? Ja? Dan begrijp je waarom acteur Oscar Van Rompay op (en omheen) een rond, sneeuwwit tapijt – net een volle maan, jawel – speelt in Just Asking van NTGent.

Vertolkt hij een man die in een dromerige vraag-maar-raak-modus verkeert? Inderdaad. Al vragend lijkt hij een poging te wagen zich te ontdoen van de zwaarte van het onzekere bestaan. Van Rompay speelt, Peter Seynaeve regisseert.

Waar haalden de twee hun inspiratie? Bij de toestand waarin de wereld verkeert – een toestand die ons met een karrenvracht vragen opzadelt en slechts een handvol antwoorden gunt – en bij het boek The Interrogative Mood (2009) van Padgett Powell. Dat boek bestaat louter uit vragen. Het is niet duidelijk wie de vragen stelt en tot wie ze gericht zijn. Als lezer voel je je sowieso aangesproken. Het boek lezen, is door een resem antwoorden tuimelen die je brein intuïtief op de vragen formuleert. In Just asking betekent dit dat je je als toeschouwer aangesproken voelt. Je wordt niet geacht om luidop te antwoorden. Maar de voorstelling gaat er wél vanuit dat je, net als de lezer van het boek, de vragen in gedachten beantwoordt.

‘Ben je zenuwachtig?’ is de voor de hand liggende openingsvraag die Van Rompay met de handen in de zij aan het publiek stelt. Vervolgens vuurt hij, soms stilstaand, soms ijsberend, een reeks absurde en grappige vragen af. Hij doet dat op precies het goede tempo, zodat er ruimte is om in gedachten te antwoorden of gewoon te schaterlachen. ‘Wat is jouw standpunt aangaande de aardappel? Wat heb je met psalmen? Ben je een danser? Hoeveel sit-ups doe jij? Wat doe je met een onderbroek waarvan het elastiek stuk is maar waar verder nog niets aan is? Wat doe je met een bevroren waterleiding?’ Op die laatste vraag volgt een dramatische zucht. Ogenschijnlijk banale vragen wisselen af met vragen die dieper in je emoties wroeten en tegelijkertijd Van Rompays personage tekenen als een piekeraar met een (te) groot hart. ‘Heb je ooit een dier gedood of gewond? Werkt pijn zuiverend? Ben je ontgoocheld? Helpt spijt? Is falen altijd integer? Is alles duidelijk? Waarom is iemand een hand geven zo belangrijk?’

Zo gaat dat de hele voorstelling door. Van Rompay verluchtigt zijn spel met subtiele mimiek, zijn sprekende blik en aanstekelijk gedans (in stilte). Hoe meer een vraag met spel ‘aangedikt’ wordt, hoe meer impact die vraag krijgt. ‘Om wiens dood rouw je?’, vraagt hij terwijl hij lang, gebogen, naar het witte tapijt tuurt. De vraag voelt als een speldenprik, het antwoord erop als een krop in de keel. ‘Het leven is een sandwich, heb je dát al gehoord?’, vraagt hij vervolgens quasi verontwaardigd en laat meteen een lachsalvo door de zaal rollen. ‘VOLG JE NOG?’, roept hij. En met de vraag ‘Was je ooit in het huis van een overleden oude vrouw en vond je er borduurwerkjes en bakgerief?’ katapulteert hij je naar de keuken van (wijlen) hun lievelingsoma.

Alle vragen plus de antwoorden stapelen zich op tot een frisse voorstelling die je enerzijds uitnodigt tot een verrassend, geestig en soms ontroerend interview met jezelf. Anderszijds krijg je een glashelder portret van de 21ste-eeuwse mens die met twee grote vraagtekens in de ogen en twee hulpeloze handen langs het lijf naar de volle maan tuurt, vanop de brandende wereld. Maar… je moet wél meewerken.

Want er worden heel veel vragen gesteld. Op den duur glijden die vragen gewoon van je af en glijdt de voorstelling langs je heen. Hadden Seynaeve en Van Rompay dit kunnen vermijden? Mogelijk. De regie leunt dicht aan bij de vorm van het boek en maakt er slechts theatrale kanttekeningen bij. Dat is helemaal de stijl van Peter Seynaeve. Die minimalistische regie doet alle recht aan het boek. Maar wordt de voorstelling daar sterker van? Heb je na Just asking zin om in Powells boek te duiken? Absoluut! Heb je na Just asking zin in theater dat nog net iets meer ‘uitpakt’ met theatrale tools als licht, muziek, een enkel rekwisiet? Jawel.

480YouTubehttps://www.youtube.com/user/peterseynaevejust askinghttps://www.youtube.com/1.0360video480