Filmisch dol en muzikaal geweldig: operafilm ‘Dido and Aeneas’ verveelt geen seconde

Opera Ballet Vlaanderen toont David Martons visueel en muzikaal verbluffende Dido and Aeneas, een voorstelling die zich als een filmische opera laat omschrijven.

Wij zien het zo voor ons. Op 16 maart 2019 woont Jan Vandenhouwe, de artistiek directeur van Opera Vlaanderen, in Opéra National de Lyon de première bij van David Martons Dido and Aeneas Remembered, een muzikaal en visueel pareltje waarin de Hongaarse regisseur de krachten bundelt met gitarist/componist Kalle Kalima, stemkunstenares Erika Stucky en scenograaf Christian Friedländer om Henry Purcells opera Dido and Aeneas (1689) een intieme en 21^ste eeuwse look te geven. Missie geslaagd. En Vandenhouwe trots dat deze productie in 2021 in zijn huis te zien zal zijn.

Dan breekt de pandemie los. In januari 2021 gelooft het huis nog dat deze opera live in première zal kunnen gaan. Week na week wordt dat geloof kleiner. Er moet een moment geweest zijn waarop Vandenhouwe eerst in zijn bureau in een aria vol wanhoop is losgebarsten, vervolgens de trap naar beneden nam en bekwam in de stille prachtzaal van Opera Antwerpen om dan recht te veren met twee ogen die blinken als felle theaterspots. Er is een plan!

David Marton was meer dan bereid om zijn opera te herdenken tot een operafilm. Dat er in de oerversie van maart 2019 veel met film gewerkt werd, maakte deze stap logisch. Het hele huis en de hele equipe van Opera Vlaanderen werden ingezet om die missie mogelijk te maken. Zo komt het dat op zaterdagavond 24 april het eerste beeld dat op je scherm verschijnt een beeld is van zand waarin een ragfijn borsteltje iets opgraaft. Dat ‘iets’ blijkt een smartphone te zijn. De archeologen van dienst zijn de goden Jupiter (een straffe Thorbjörn Björnsson) en Juno (een soms iets te dramatische Marie Goyette). Zij zijn slechts nevenpersonages in een verhaal over twee tortelduiven – de Romeinse strijder Aeneas spoelt aan op de kust van de Noord-Afrikaanse stad Carthago waar koningin Dido zich ontfermt over hem – die hun prille liefde zien crashen op de eis van Rome dat Aeneas terugkeert naar Italië.

Er ontspint zich een opera die geen seconde verveelt dankzij de intieme maar verrassende interpretatie van B’Rock Orchestra en de uitmuntende zang- en acteerprestaties van Alix le Saux als de melancholische Dido, Claron McFadden als de doortastende Belinda en Guillaume Andrieux als een integere Aeneas. Ook stemkunstenares Erika Stucky heeft als eigenzinnige Venus hierin een aandeel.

Marton vangt hen in geestige beelden (zoals een half doorgesneden ‘filmauto’) en in poëtische beelden (Stuyck die de zee toezingt, de ‘opgravingen’ van Jupiter en Juno). De verhaallijn van de opera komt er helaas bekaaid van af in deze versie, maar dat is Martons bekommernis niet. Hij wil, als een archeoloog, delven in het operarepertoire, ermee dollen en bovenal tonen, al stoeiend met hartveroverende muziek en verslavende filmbeelden, hoe weinig de mens veranderde doorheen de tijden.

Deze Dido and Aeneas toont bovenal wat een tours de force Jan Vandenhouwens huis kan neerzetten. Op 10 mei worden de International Opera Awards uitgereikt. Het huis is een van de genomineerden in de categorie Koor van het jaar en Orkest van het jaar. Terecht, zo bewijst dit avontuur.