Dans: Golden Hands

Anne Teresa De Keersmaeker neemt nog eens een horde. Ze herkent Shakespeare’s ‘As You Like It’ in Brian Eno’s popsong ‘Golden Hours’ een drijft haar dansers (én haar publiek) tot het uiterste van hun kunnen in ‘Golden Hours (As You Like it)’.

In het pikdonker naar een violiste luisteren die een magisch mooie versie van Bachs vioolsonate Partita 2 brengt, dat kunstje haalde Anne Teresa De Keersmaeker uit als verbluffend begin van haar duet met Boris Charmatz in Partita 2. Golden Hours (As You Like It) start op een soortgelijke manier. Terwijl de immense, wit licht verspreidende lamp (een smalle ‘spoorweg’ van Tl-lichten die dwars boven de scène hangt en een stukje boven de tribune) de ruimte verlicht, krijgen we enkele keren na elkaar Brian Eno’s popsong Golden Hours te horen.

Tot we de tekst en het ritme bijna kunnen uitademen en je merkt dat het ritme van viool, gitaar en synthesizers verwant is met het staccatoritme van Steve Reichs Violin Phase, het muziekstuk waarop De Keersmaeker begin jaren tachtig haar succesdebuut Fase creëerde. jawel, DeKeersmaeker blijft in dialoog gaan met muziek die barst van het ritme. Maar de wijze waarop ze die dialoog invult, evolueert voortdurend en is rustiger geworden. Rustiger en rijker, met dank aan de dialoog met Shakespeare, in dit geval.

Dat bevestigt de openingsscène. De Keersmaeker plaatst haar dansers – ze zien eruit als een New Yorkse straatbende en dragen hippe sneakers (mét gouden accenten), sweaters met kapjes, zwarte jassen en elk een zwarte legging – als groep centraal op de scène. Ze laat hen extreem traag wiegen en stappen op het uptempo ritme van Eno’s song. ‘Vintage De Keersmaeker‘, denk je en je zakt rustig onderuit om die perfectionistisch gecomponeerde danszinnen over je heen te laten glijden. Maar, onderuitzakken staat niet in De Keersmaekers woordenboek. Ineens wordt de muziek afgebroken en transformeren de dansers tot een bende uitgelaten wilden. Op de muren aan weerskanten van de scène verschijnen de eerste zinnen uit Shakespeare’s As You Like It. De dansers schakelen vijf versnellingen hoger en dat wordt ook van de toeschouwers verwacht. De dialoog tussen de dansers onderling, tussen de dans en de muziek, heden en verleden wordt ook een dialoog tussen Shakespeare en De Keersmaeker. Iedereen klaar? Actie! Tegelijkertijd probeer je de tekst op de zijmuren te volgen (die tijdens de première soms zo snel geprojecteerd werd dat het lachwekkend werd) en kijk je naar wat er zich op de scène voltrekt. Enerzijds zie je de woordeloze vertolking van een eeuwenoud stuk en tegelijkertijd kijk je naar een virtuoze, dansante vertolking van wat de mens al eeuwen in de ban houdt: macht, wraak en liefde. Het is prachtig! En lastig.Want de projectie is pas een meerwaarde als Shakespeares woorden poëtische commentaren bij de handelingen worden, tijdens de eerste helft van de voorstelling (wanneer ze proberen te beschrijven wat op de scène gebeurd) remmen ze de verbeelding en zijn vooral verwarrend.

Dat zijn De Keersmaekers danszinnen allerminst. Ze laat de dansers – in groep, solo of als duet – zweven en bewegingen maken die net afbreken voor ze helemaal openplooien. Voor de handen is een hoofdrol weggelegd: dan weer kringelen ze elegant door de lucht, dan klauwen ze naar lijven of zoeken steun bij een ander lichaam of op de grond. En dat de sierlijke beweging van een reverence geregeld herhaald wordt, is geen toeval.

‘All the world is a stage‘, schrijft Shakespeare in As You Like It. Deze dansers presenteren zich als de gedreven, sierlijke vertolkers van een verhaal dat universeel en tijdloos is. We blijven snakken naar liefde en vooral vechten uit trots en wraak. Terwijl we gewoon moet leren om elkaar de hand te reiken. Of zoals Eno het formuleert in Golden Hours: ‘Who would believe what a weak pair of hands can do?’.

Smaakmaker:

Els Van Steenberghe