De raarste voorbeelden van ASMR: kan u rustig worden van Cardi B en communisme?

Virtuele ontvoeringen, pratende maandstonden en Das Kapital op fluistertoon: de ASMR-community gaat wel heel erg ver om u tot rust te brengen. Vijf vertakkingen die uw hersenen op de meest onverwachte wijze aan het tintelen krijgen.

Voor de lezer die nu al met de handen in het haar zit: ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response) is een YouTube-trend waarbij mensen bevallig in de camera kijken, lieve woordjes fluisteren en dingen strelen om een tintelend gevoel op te wekken bij de kijker. Toch is het geen porno. Het valt nog het best te omschrijven als een hersenmassage: een aangenaam gevoel dat zich even onder uw schedel nestelt en daar rust brengt. Populaire triggers (dat is vakjargon) zijn tokkelende nagels, een kappersbezoek, een pen die zachtjes in een notitieboekje krast en de televisieprogramma’s van landschapsschilder Bob Ross. Vooraleer u wanhopig gaat graven in de krochten van het internet in de hoop uw insomnia te bestrijden: ASMR werkt niet voor iedereen. Het heeft dus niet altijd zin om drie uur lang te kijken naar twee vrouwen die elkaars haar kammen.

Wat in 2013 begon als een ietwat obscure trend van streel-, fluister- en tikvideo’s, groeide uit tot een industrie waarin ASMR-makers tonnen geld verdienen en de subgenres elkaar razendsnel opvolgen. Vooral de afgelopen twee jaar is ASMR haast geruisloos de mainstream ingeslopen. Bedrijven als KFC maken ASMR-reclame, zangeres Charlotte Adigéry voorzag haar Cursed and Cussed van een ASMR-videoclip en het management van Billie Eilish liet haar album When We All Fall Asleep, Where Do We Go? integraal fluisteren door een YouTuber. Hoog tijd voor een rondleiding op kousenvoeten doorheen de wereld van ASMR.

Het Virtuele Lief

Wat: YouTubers die heel hard hun best doen om u wijs te maken dat ze uw lief zijn.

Voor: mensen zonder lief.

Kijktip: Calming You After a Bad Dream, waarin u wakker wordt naast een wildvreemde vrouw die u pertinent aanspreekt met ‘baby’ en u na een nachtmerrie troost door herhaaldelijk ‘It’s okay, I’m here for you’ te fluisteren.

Aangezien zelfs naar krabbende nagels en klotsend water luisteren gaat vervelen, gingen ASMR-luisteraars op zoek naar originelere slaapverwekkers. Enter het rustgevende rollenspel. Er was het fictieve kapsalon. De fictieve dokterspraktijk. Het fictieve massagesalon. Nog meer kapsalons.

De laatste jaren kwam daar een bijzondere variant bij: het fictieve lief. ASMR’ers als RoseASMR en Amouranth ASMR doen alsof ze uw vriendin zijn en creëren zo een soort digitale, fake intimiteit. Ze liggen in bed, fluisteren lieve woordjes, scheren uw baard af of wachten u op met een kopje thee na een harde werkdag. Voor mensen met een kinderwens zijn er zelfs video’s waarin uw surrogaatvriendin aankondigt dat ze zwanger is of een man tegen uw zwangere buik fluistert. Beetje raar, maar vrij onschuldig.

Tot de donkere kant van het internet zich ging bemoeien en de grenzen van het genre en de fantasieën van de kijker werden afgetast. Sommigen blijken naast affectie en warmte namelijk ook nood te hebben aan bezitterigheid, jaloezie en psychopathische trekjes. Duivelse vriendinnen (Demon Girlfriend Wants Your Soul) en jaloerse vriendjes (Jealous Boyfriend Roleplay) halen vlot duizenden tot miljoenen views. Wie zich volledig fictief wil laten verzieken kan kijken naar Psycho Boyfriend Kidnaps You, waarin ‘uw lief’ u de stuipen op het lijf jaagt. ‘Nog iemand last van het stockholmsyndroom?’ klinkt het in de comments.

Dat gezegd zijnde: ook de vredelievendste varianten zijn vaak ietwat controversieel, met onderdanige vrouwen en mannen die moeten worden verzorgd. Sommige video’s hebben zelfs scenario’s die herinneren aan goedkope porno en vrouwen die aan artificiële oorlellen zuigen. Glad ijs binnen de ASMR-community, die sowieso vaak wordt beschouwd als een bende fetisjisten en tot vervelens toe moet benadrukken dat ASMR niets met seks te maken heeft.

De Fluisterende Celebrity

Wat: beroemdheden die ASMR uitproberen.

Voor: wie er altijd van droomde om in het oor gefluisterd te worden door Paris Hilton.

Kijktip: Cardi B Explores ASMR. En nog eens en nog eens en nog eens.

Celebrity-ASMR is precies wat de term insinueert: filmpjes van sterren die op fluistertoon worden geïnterviewd, rammelen met voorwerpen die hun carrière representeren of gewoon wat in de microfoon hijgen. Jeff Goldblum deed het voor Vice, Janet Jackson voor het radiostation KIIS FM en televisiezender Fuse laat artiesten als Tierra Whack en Wiz Khalifa de microfoon onder handen nemen.

Pionier van de celebrity-ASMR is evenwel het Amerikaanse W Magazine, dat twee jaar geleden een videorubriek lanceerde waarin beroemdheden als Kate Hudson, Salma Hayek, Jake Gyllenhaal en Paris Hilton de wereld van ASMR verkennen. Het resultaat schommelt meestal ergens tussen enerverend slecht en verrassend aangenaam. Nooit gedacht dat we zo zouden genieten van Hilton die ‘ that’s hot’ in onze oren fluistert en met lucifers speelt om haar catchphrase kracht bij te zetten, bijvoorbeeld. Maar het auditieve pronkjuweel is en blijft Cardi B’s passage, goed voor 22 miljoen views. De rapper is zelf een doorgewinterde ASMR-luisteraar, en dat merk je aan de woorden die ze herhaalt, het tempo waarop ze met haar valse nagels zachtjes aan de microfoon krabt en het aantal r’en die ze in haar ‘okurrr’ laat doorklinken. Als er een Grammy voor beste ASMR zou zijn, ging die los naar Cardi B.

Het bizarre aan celebrity-ASMR is dat fans ook zelf soortgelijke video’s maken. Onder de noemer Unintentional ASMR delen mensen beelden van sterren als Lana Del Rey, Kim Kardashian en Rihanna die onbedoeld tingles triggeren. Anderen gaan nog een stapje verder en kruipen in de huid van hun favoriete celeb. Opvallend vaak is dat Ariana Grande, die u bijvoorbeeld kunt inschakelen om uw make-up te doen of een ring te ontwerpen. Andere aan te raden look- en soundalikes zijn Donatella Versace Measuring Your Body for Fitting, Britney Spears Gives You a Vocal Examination en Crazy Taylor Swift Kidnap Role Play. Dat is even angstaanjagend als het klinkt.

De Maatschappijkritiek

Wat: ASMR met een boodschap.

Voor: mensen die willen indommelen maar toch woke willen blijven.

Kijktip: communist ASMR oftewel ‘ASMR that belongs to the people’, met het rustgevende geluid van een kalasjnikov, Russische dressing en een miniatuurstandbeeld van Lenin.

Ook de strijdvaardigste activist heeft na een dagje slogans declameren nood aan ontspanning. Hij of zij kan terecht bij political ASMR. Allicht niet de populairste stroming, maar ongetwijfeld de meest leerrijke. Vaak wordt deze variant gebruikt om op een ludieke manier thema’s aan te kaarten. ASMR for White Liberals bijvoorbeeld, waarin ‘a real black guy’ u de hemel inprijst omdat u zo progressief bent, ‘het haar dat u altijd al wilde aanraken’ tegen de microfoon streelt en u geruststelt dat Green Book wél een goede film is. Verder vindt u ene Dreamsicles ASMR die Das Kapital van Karl Marx voorleest, rollenspelen waarin u tot Donald Trump wordt gebombardeerd en YouTubers die u al fluisterend wegwijs maken in de alt-right-beweging. ‘Ideaal luistervoer na een lange dag bourgeoisie vernielen’, reageert een enthousiaste luisteraar.

Wie zelf tot de bourgeoisie behoort, hoeft echter niet vrezen. Elke politieke voorkeur heeft wel een bijpassende ASMR’er. Zelfs traditionele media slaan stilaan de fluisterweg in om hun standpunten en informatie bij het grote publiek te krijgen. Zo maakte BBC-correspondent Adam Fleming het filmpje Brexit ASMR, waarin hij de Withdrawal Agreement voorleest en een croissant eet.

Het Smakfestijn

Wat: etende mensen.

Voor: foodies met een voorliefde voor mondgeluiden.

Kijktip: Morpheus ASMR, de minzame man van middelbare leeftijd die het tot ‘de grootvader van ASMR’ schopte.

In het echte leven worden ze gemeden als de pest, maar op YouTube zijn mensen die al smakkend hun maaltijd verorberen gigantisch populair. De zogenaamde mukbangs (een samentrekking van ‘muk-ja’ en ‘bang-song’, respectievelijk ‘eten’ en ‘uitzenden’ in het Koreaans) gaan al langer mee, maar overspoelden de afgelopen jaren ook de ASMR-wereld, waar enthousiast wordt gesmakt, geslurpt en gekauwd.

Meestal wordt onder het motto ‘hoe vettiger, hoe prettiger’ geopteerd voor junkfood, maar wie echt viraal wil gaan kiest voor zeevruchten en vis. Volgens fans is daar een simpele reden voor: zeevruchten zijn duur, niet overal even makkelijk te verkrijgen en een no-go voor mensen met een allergie. Om het leed van een zeevruchtenvrij leven te verzachten kijken ze dan maar naar wildvreemden die gigantische, krakende kreeften en krabben oppeuzelen, oesters opslurpen en levende, spartelende octopussen in hun mond duwen. Smakelijk.

Zoals dat gaat met YouTube-trends zijn makers op een bepaald moment ook niet-eetbare voorwerpen beginnen te eten. Deodorant, make-up, krijt, glas en stenen: alles werd naar binnen gewerkt in ruil voor views. Wie wil opvallen zonder zich de dood in te schransen, kan zich gelukkig ook eetbare versies van allerhande voorwerpen aanschaffen. De dertienjarige Makenna Kelly, die naar verluidt duizend dollar per dag verdient aan haar ASMR-kanaal Life with MaK, smult op die manier van eetbare Louboutins, haarborstels, barbiehandtassen en oogschaduwpaletten. Even verontrustend, maar tenminste veilig.

Het Hele Rare Rollenspel

Wat: compleet van de pot gerukte scenario’s.

Voor: mensen die de films van David Lynch te vermoeiend vinden.

Kijktip: de honderden video’s van Angelica.

Dat ASMR intussen mainstream is, betekent niet dat alle creativiteit uit de community werd geperst. Integendeel. Hoe meer ASMR, hoe meer verscheidenheid en hoe origineler men uit de hoek moet komen. Wie wat verder graaft in de berg van welness-, kapsalon- en supermarktrollenspelen, wordt dan ook bedolven onder de meest absurde en fantasierijke taferelen. Voor eender welke fantasie lijkt wel een rollenspel te bestaan. U wilde altijd al eens aan de pest lijden en verzorgd worden door een non uit de veertiende eeuw? Kan. Uw make-up laten doen door een aristocraat uit de Franse Revolutie? Geen probleem. De oorlog bespreken met Daenerys Targaryen uit Game of Thrones? Wordt voor gezorgd. Tijd noch moeite worden daarbij gespaard, met secuur uitgezochte decors, kostuums of scenario’s die evengoed in David Lynch’ geest geboetseerd konden zijn.

Meesteres van het lynchiaanse rollenspel is Angelica, een jonge vrouw die zo’n drie jaar geleden begon met het creëren van de meest vergezochte rollenspelen en daar intussen miljoenen views mee scoort. Haar filmpjes baden in inktzwarte humor en surrealisme, en in een interview met Dazed & Confused gaf ze grif toe dat ze Lynch en Luis Buñuel tot haar grote inspiratiebronnen rekent. Rustgevende performancekunst, zo u wil.

Een van haar populairste video’s is Your Period Finds Out You’re a Lesbian, waarin ze de kijker geïrriteerd en met een Russisch accent om sperma smeekt. ‘Laten we eerlijk zijn, met twee eitjes zal je niet bevrucht raken.’ Waarna ze de eieren woest kapotknijpt in een kom die uw baarmoeder moet voorstellen en er vervolgens nog wat ketchup op spuit, kwestie van haar punt kracht bij te zitten. ‘Dit kon een baby zijn. Maar nee, je maakte er een omelet van.’ Geen idee waarom, maar pratende maandstonden hebben een kalmerend effect. Al zal een omelet nooit meer hetzelfde smaken.