Bouba Kalala trekt van Studio Brussel naar de SP.A: ‘Ik ben eindelijk wakker’

‘Ik moet stoppen met zagen en in actie komen’, besefte Bouba Kalala – bekend van De mol en Studio Brussel – tijdens de afgelopen lockdownlente. En dus gaat hij werken voor SP.A-voorzitter Conner Rousseau. ‘Ik besef nu pas hoe jammer het is dat ik mijn hele jeugd zo’n groot deel van mijn identiteit heb geblokkeerd.’

‘Ik hoor je wel, maar ik zie je nog niet. Wacht, ik ga wat dichter bij de router zitten. Een secondje.’

Bouba Kalala maakt zijn debuut op Zoom. Het is even zoeken: doorgaans werkt hij met Discord, klaarblijkelijk ‘een platform dat vooral door gamers wordt gebruikt’.

Ik vraag Kalala of hij een gamer is. Na de klank is er nu ook beeld.

‘O ja’, antwoordt hij. ‘Vannacht is de nieuwe Flight Simulator uitgekomen en ik kan niet wachten tot ik een zwaardere laptop heb, zodat ik het kan spelen. Dan sluit ik me een week op en hoeft de wereld van mij niet te veel te verwachten.’

Flight Simulator?

Bouba Kalala: Zelfs als je geen fan bent van vliegtuigen kun je je er helemaal in verliezen. Met Google Maps en satellieten hebben ze de hele wereld in kaart gebracht. Je kunt dus gewoon boven je eigen straat vliegen, of over het pleintje waar je als kind altijd speelde, of langs de kust en dan landen op de militaire basis van Koksijde, alsof je een piloot bent van het 40e squadron van het search-and-rescueteam.

Eindelijk! Daar droomde ik al jaren van.

Kalala: (lacht) Ik wilde vroeger echt piloot worden en was vooral een grote fan van de Sea King-helikopters. Als we naar zee gingen, wilde ik altijd even stoppen in Koksijde, in de hoop dat er net op dat moment een Sea King zou opstijgen. Ondertussen ben ik al een paar keer mogen meevliegen: tijdens het militaire defilé op de nationale feestdag zelfs, in 2012 – nog altijd een van de gekste dagen van mijn leven.

***

Veel tijd om te gamen of te vliegen zal Kalala vanaf september niet meer hebben. Dan ruilt hij zijn baan bij Studio Brussel, waar hij de voorbije jaren onder meer actief was als vliegende festivalreporter, in voor de politiek: hij gaat aan de slag bij het socialemediateam van de SP.A. Een verrassende wending voor de 23-jarige Brusselaar, die na zijn deelname aan De mol in 2017 uit het niets een Bekende Vlaming werd, en tijdens zijn korte relatie met VRT-gezicht Danira Boukhriss zelfs heel even een showbizzster.

Eerst worden alle festivals afgelast en dan beland je nog in de politiek ook: van een kutzomer gesproken.

Kalala: (lacht) Het was echt een kutzomer, inderdaad, maar ik heb er gelukkig wel nog iets positiefs van kunnen maken. (draait zich plots om) Wacht even, ik neem een balpen en een blad papier. Ik ben snel mijn focus kwijt, dus teken ik het liefst een beetje terwijl we aan het praten zijn. Dat deed ik vroeger op school ook altijd, anders dwaalden mijn gedachten voortdurend af. (met de blik op het blad papier voor zijn neus) Het schrappen van alle festivals is me zwaar gevallen, ja. Ik wist even niet wat te doen, ik was de weg kwijt. Gelukkig had ik me tijdens de lockdown al voorgenomen om mijn leven een nieuwe draai te geven, en zo kon ik deze zomer rustig nadenken over wat ik met mijn leven wilde gaan doen.

De lockdown kwam voor mij precies op het juiste moment. Het was heel druk in mijn hoofd, echt heel druk, het was hoog tijd voor een cool down. De eerste weken heb ik gebruikt om te herbronnen. Ik zat vast in een routine en ik wilde dat niet langer. Ik werd er niet gelukkig van. Opstaan, gaan werken, eten maken, slapen: ik haalde geen voldoening meer uit mijn job bij de VRT. Ik wilde me nuttiger maken, iets betekenen voor de wereld. Na een paar weken heb ik me ingeschreven bij de VDAB, ik was echt van plan om een compleet andere richting uit te gaan. Wegenwerker, dat zag ik wel zitten. Of vuilnisman. Een echte job, even een paar maanden hard werken, bijleren en tegelijk het gevoel hebben dat ik mijn steentje bijdroeg aan de maatschappij.

Uiteindelijk werd het een baan bij de SP.A. Het bruggetje is te gemakkelijk om niet te maken: een partij waar er wel wat puin geruimd mag worden, of wat putten gevuld mogen worden.

Kalala: (lacht) Ja, misschien wel, maar dat motiveert me juist. Het lijkt me leuker om ergens te beginnen waar er nog werk is dan ergens waar alles al perfect draait. Dan is er ook niets meer aan.

Je hebt je diensten via Instagram bij SP.A-voorzitter Conner Rousseau aangeboden, tijdens een avond op café.

Kalala: Ik zat met een paar vrienden op café, in Wemmel, en we waren hard over de politiek aan het discussiëren. Op VTM had ik net De zomer van… gezien, met Conner Rousseau, en ik was helemaal in de ban van hem. Mijn vrienden waren het niet meteen met me eens en dus heb ik – toegegeven, ik was dronken op dat moment – hem via Instagram een bericht gestuurd: ‘Ik wil voor u komen werken. Gratis zelfs.’ De volgende ochtend kreeg ik een bericht terug: ‘Was het een zware nacht of meen je het serieus?’ Ik moest eerlijk gezegd goed nadenken alvorens ik me herinnerde wat ik nu weer had uitgestoken, maar ik heb hem eerlijk geantwoord. We zijn blijven praten en nog diezelfde dag heb ik hem mijn cv en motivatiebrief gestuurd. ’s Anderendaags mocht ik op gesprek en voilà, ik mocht beginnen.

Hoe lang heeft het geduurd vooraleer tijdens dat gesprek de naam Kendrick Lamar viel?

Kalala: Over hem hebben we het niet gehad, wel over Cardi B, van wie Conner ook een grote fan is. En ondertussen heb ik al enkele Spotify-lijstjes met mijn favoriete hiphopsongs samengesteld. Die kan hij eventueel gebruiken voor zijn Instagram.

Wat stond er allemaal in je motivatiebrief?

Kalala: Mijn visie op de sociale media van de SP.A en vooral wat uitleg over waarom ik voor hem wilde werken. Ik heb een rare band met de politiek: ik durf er al eens over te zagen en ik ben nog nooit gaan stemmen, omdat er niemand was die ik mijn stem wilde toevertrouwen. Maar tijdens de lockdown ben ik tot het inzicht gekomen dat ik met die houding niets opschiet. Ik moet stoppen met zagen en in actie komen, daar komt het op neer. Ik wil mijn wagonnetje vasthaken aan iemand die wel iets in beweging kan brengen, iemand die oog heeft voor iedereen, zeker ook voor de mensen die wat zwakker staan in onze samenleving, en dat gevoel heb ik bij Conner heel hard.

Rousseau wil de SP.A. ‘de look-and-feel van een start-up’ meegeven. Wel wat cynisch voor een partij met zo’n rijke traditie.

Kalala: (denkt na) Ik moet voor alle duidelijkheid nog veel leren over de precieze werking van een politieke partij, en zeker van een partij met zo’n geschiedenis als de SP.A. Maar ik geloof wel dat ze openstaan voor de toekomst, voor jongeren, voor een nieuwe wind. Ja, je moet je geschiedenis respecteren, vast en zeker, maar je moet vooral ook vooruit durven te kijken.

Hoe kunnen jongeren opnieuw dichter bij de politiek worden betrokken?

Kalala: Ik heb niet het gevoel dat de jongeren massaal afhaken, integendeel zelfs: ze discussiëren veel harder dan een paar jaar geleden over maatschappelijke thema’s zoals het klimaat, racisme of het economisch herstel na corona. Alleen is de brug tussen jongeren en politici wel ingestort, en dat is pijnlijk om te zien. Ik denk dat de huidige generatie politici veel meer naar jongeren moet luisteren en ze niet langer als kleine, domme kinderen moet behandelen.

Naar eigen zeggen ben je een geboren wereldverbeteraar. Was je als tiener al zo maatschappelijk betrokken?

Kalala: Ja, helemaal, al wil ik wel even duidelijk stellen dat ik niet de pretentie heb om te geloven dat ik in mijn eentje de wereld kan veranderen. Maar ik heb wel al van jongs af aan het gevoel dat ik wil helpen om de maatschappij wat beter te maken, op welke manier ook. Ik ben met dat engagement grootgebracht: thuis praatten we voortdurend over wat er allemaal aan de hand was in de wereld, mijn moeder maakt nog regelmatig eten voor daklozen en mijn zus is net afgestudeerd in de opleiding gender en diversiteit – ze heeft twee maanden in Uganda gewerkt en heeft ook stage gelopen in het Vlaams Parlement. Het zit dus in de familie.

Jij hebt zelf je middelbare school niet afgewerkt. Voelt dit als een revanche aan?

Kalala: Ik moet opletten wat ik zeg, want ik wil niemand tegen de schenen schoppen, maar: ja, keihard. Ik hoop dat die paar leerkrachten die keer op keer tegen me zeiden dat ik nooit iets zou bereiken in mijn leven, gezien hebben dat ik bij de SP.A aan de slag kan. Het is lastig genoeg geweest, de voorbije jaren. En let op: het is voor een groot deel ook mijn verantwoordelijkheid, want ik was zeker niet de gemakkelijkste leerling. Maar ik heb net iets te vaak met die leerkrachten gebotst en ik heb me net iets te lang minderwaardig gevoeld omdat ik geen diploma heb.

Kijk, de eerste twee jaar bij StuBru waren voor mij echt niet fijn. Ik zat daar elke dag tussen allemaal mensen die voor radio of televisie hadden gestudeerd, en ik had zelfs mijn middelbaar niet afgemaakt. Alsof ik mijn plek niet verdiende, zo voelde het, alsof ik alles aan die paar afleveringen van De mol te danken had. Ik had heel veel last van het impostor syndrome. Ik twijfelde heel erg aan mijn eigen kwaliteiten en dacht voortdurend dat ik door de mand zou vallen.

Je bent lang niet de eerste twintiger die daarover getuigt. Wat is dat toch met die onzekerheid van jouw generatie?

Kalala: Het is moeilijk om er een algemene verklaring voor te bedenken, maar ongetwijfeld zitten de social media er voor veel tussen. Op Instagram lijkt het alsof iedereen zijn shit echt wel together heeft, na zijn studies duidelijk weet waar hij naartoe wil en meteen de job van zijn leven vindt. Maar in werkelijkheid is het soms gewoon kut, en dat hoor je veel te weinig.

Om je een voorbeeld te geven: twee jaar lang heb ik elke dag gedacht dat ik ontslagen zou worden. Bij elke mail die binnenkwam, zeker ’s avonds, kroop ik ineen van angst. ‘ Putain, het is zover’, zei ik dan tegen de vrienden die toevallig op bezoek waren. ‘De Mail is er.’ Terwijl het meestal om een banale mail bleek te gaan, met de vraag waar ik die of die sleutel had gelegd bijvoorbeeld. (lacht) Ik ben uiteindelijk met iemand gaan praten, en dat heeft me keihard geholpen. Mijn kwetsbaarheid neem ik voortaan mee in alles wat ik doe.

Toen je Bellen met Bouba presenteerde, kreeg je ook nog eens regelmatig racistische reacties binnen. ‘Bruine aap, ga eens van mijn radio.’

Kalala: Ik had dat niet verwacht. In mijn hoofd is het publiek van Studio Brussel eerder links en open-minded, maar dat bleek toch wat naïef van mij. Zodra het over racisme ging, puilden de berichtboxen uit. En er kwamen echt wel harde berichten binnen, het heeft mijn wereldbeeld zelfs wat veranderd. Nu ook weer, met het nieuws van mijn overstap naar de SP.A: op Twitter konden de racisten zich weer goed uitleven. Er werden foto’s gedeeld van Kuifje in Congo. Ik had alles te danken aan mijn huidskleur, schreef Sam van Rooy van Vlaams Belang. ‘Zwarte Piet is toch nog niet in het land?’ zei iemand anders. Enfin, het was weer lachen geblazen.

‘Ik heb eigenlijk helemaal niets met mijn Congolese roots’, heb je eens gezegd. Is dat de voorbije maanden veranderd?

Kalala: Zonder de Black Lives Matter-beweging zat ik nu waarschijnlijk niet bij de SP.A. Door alle protesten en de discussies die na de dood van George Floyd zijn losgebarsten, ben ik zelf ook veel meer over mijn roots gaan nadenken. Ik besef nu pas hoe jammer het is dat ik mijn hele jeugd zo’n groot deel van mijn identiteit heb geblokkeerd. Mijn vader is Congolees en mijn moeder Vlaams, maar ze zijn al vroeg gescheiden en mijn Congolese familie heb ik altijd links laten liggen. Ik schaamde me, denk ik nu. Ik wilde de hele tijd zo wit mogelijk zijn, aan iedereen duidelijk maken dat ik super-Vlaams was. ‘Maak je geen zorgen, ik ben een van jullie.’ Ik wilde erbij horen, volledig opgaan in mijn omgeving. Ik maakte er zelfs grapjes over: ik was een Bounty, zwart vanbuiten en wit vanbinnen. Als ik daar nu op terugkijk, vind ik het bijna zielig. Maar nu is het helaas te laat, mijn identiteit is gevormd, ik kan niet meer terug. Daar kan ik soms droevig van worden. (zwijgt even) Voor alle duidelijkheid: ik ben nog altijd heel blij dat ik Vlaming ben, maar ik had meer respect moeten hebben voor mijn Congolese kant.

Het lijkt wel alsof veel jongeren dit jaar ontwaken, en dan nog eens allemaal tegelijk.

Kalala: Exact. Ik ben zo lang fuck the system geweest, ik heb mezelf zo lang genegeerd, maar nu ben ik eindelijk wakker. Het begon met de gele hesjes, dan kwamen de klimaatjongeren en sindsdien is het niet meer opgehouden: Hongkong, Black Lives Matter, Wit-Rusland. Ik wil daar deel van uitmaken. Had ik het geld gehad, ik was begin dit jaar naar Hongkong gevlogen. Overal ter wereld komen mensen op straat, vaak jonge mensen, om hun onvrede te uiten. En overal zie je dat het onderdrukkende systeem begint te wankelen. Dat is wat ik zo hoopvol vind, wat me zoveel energie geeft: dat het volk zijn macht herontdekt. Het volk is sterk, altijd al geweest, maar soms vergeten we dat.

Nu hoor ik een volbloed socialist aan het werk.

Kalala: Ik moet oppassen dat ik niet te ver doorschiet en als een communist begin te klinken. (lacht) Nee serieus, met de partijlijn zal ik me niet bemoeien, maar ik wil er binnen de partij wel over waken dat er voldoende aandacht is voor minderheden. Want ook dat is een belangrijk werkpunt voor de toekomst: mensen van een andere afkomst nog veel meer betrekken bij de politiek. In de media is het trouwens niet veel beter: op de redactie van Studio Brussel schiet er na mijn vertrek slechts één iemand met een kleurtje over. Dat is toch raar in deze tijd?

In de muziek wordt de diversiteit van de samenleving gelukkig al wat beter weerspiegeld. Om te eindigen: kennelijk ben je sinds kort de live-dj van hiphoptalent Chibi Ichigo?

Kalala: Ja! Een paar dagen geleden hebben we onze eerste set gespeeld, en het is heel goed meegevallen. Ik ben al langer een grote fan van haar. Ik ken al haar lyrics uit het hoofd, en toen ik hoorde dat ze een live-dj zocht, heb ik mezelf aangeboden, net als bij Conner Rousseau. Het klikte meteen tussen ons, en ook live was het zalig. Ik ben echt bezeten door het dj’en. Alleen is het natuurlijk wat raar om voor een zittend publiek te spelen, in plaats van voor een volle moshpit.

Dat zal iets zijn voor het volgende partijcongres van de SP.A.

Kalala: Goed idee, al zal ik de partijleden misschien choqueren met mijn gangstermuziek. Laten we vooral hopen dat er dan al een vaccin is, of dat de coronadreiging even is gaan liggen. Maar wat er ook van komt: ik ben vooral blij dat ik van deze kutzomer nog iets heb kunnen maken. Ik voel me opnieuw goed. Echt goed.

***

Voor we afscheid nemen toont Kalala nog snel de tekening die hij tijdens ons gesprek heeft gemaakt. Een constructie van kleine vierkantjes, in blauwe inkt gedrenkt – ik zie er een zeilboot in.

‘Wat dat over mij wil zeggen? Dat zal ik aan mijn therapeut moeten vragen’, zegt Kalala. ‘Wacht, ik teken er nog snel een helikopter bij. Die komt de bemanning van het gekantelde zeilbootje redden. (tijdens het tekenen) Je ziet meteen waarom ze me bij de SP.A hebben aangenomen, is het niet?’