‘Waarom is er voor Adele, Beyoncé en Nina Simone geen plaats in De Tijdloze?’

De Tijdloze, de vermaarde eindejaarslijst van muziekzender Studio Brussel, zou de honderd meest onvergetelijke nummers uit de muziekgeschiedenis moeten bevatten. Maar waarom zijn de vrouwen in de lijst dan op één hand te tellen, vraagt Eline Van Hooydonck van RoSa vzw zich af.

Eind november deed een groep vrienden uit Lokeren en Gent een online oproep om Africa van Toto op nummer één in de Tijdloze de krijgen. ‘Ik denk dat de tijd rijp is’, zei initiatiefnemer en deejay Nadiem Shah op Radio 1. Hij gaf in datzelfde gesprek ook toe dat het nummer eigenlijk niet veel om het lijf heeft en de beelden van de clip volkomen gedateerd zijn.

Maar stemmen op een muzikale underdog kreeg veel gehoor in de rest van Vlaanderen. Elk Vlaams nieuwsmedium schreef deze week minstens één artikel over de actie en op Twitter vinden ze het geweldig dat dit cultnummer Black van Pearl Jam van de troon kan stoten.

De onlinecampagne om Toto op nummer één te stemmen is natuurlijk zo absurd dat het hilarisch wordt. Maar waarom ook niet? Africa is een populair eightiesnummer dat grijsgedraaid wordt op menig trouwfeest en scoutsfuif. 2017 is bovendien hét jaar van de comeback en films en series als It, Stranger Things en Blade Runner ademen allemaal de sfeer van de (late) jaren ’80 uit. Africa van Toto past perfect in die nostalgische trend.

En toch wringt het schoentje. De eerste vrouwen die je tegenkomt in De Tijdloze van vorig jaar zijn Stevie Nicks en Christine McVie van Fleetwood Mac met Dreams op nummer 36. Dat telt natuurlijk niet helemaal. Het is Sinnéad O’Connor die als eerste vrouwelijke solomuzikant de 48^ste plaats siert met het krachtige Troy. Amy Winehouse was de tweede en laatste volledig vrouwelijke act, op nummer 92. Jammer genoeg moet een popzangeres blijkbaar eerst sterven vooraleer ze als een heilige kan herrijzen in de Tijdloze eenheidsworst.

Nochtans zijn er genoeg iconische vrouwen die de afgelopen eeuw muziekgeschiedenis schreven. Nina Simone, Kate Bush, PJ Harvey, Joni Mitchell, Aretha Franklin, iemand? Het neusje van de zalm, en toch ontbreken ze. Hoe komt het dat Beyonce, Madonna en Adele voor volle concertzalen spelen, maar toch geen stem verdienen? En vooral: waarom zou je je stem geven aan een absurde grap als je ze ook aan iets nuttigs kan besteden?

Ik stem dit jaar alvast niet op Eleanor Rigby, mijn lievelingsnummer van The Beatles. Ik vind een uiteenlopende lijst die onze maatschappij representeert veel belangrijker dan dat ik één van mijn lievelingsnummers zie terugkomen in De Tijdloze en daar even een kick uit haal. Voor de geïnteresseerden: ik gaf mijn stem aan drie andere favorieten: Sinnéad O’Connor met haar Troy, PJ Harvey met Down by the Water en A Case of You van Joni Mitchell.

Velen zal het geen ruk kunnen schelen of er nu vrouwen in De Tijdloze verschijnen eind december of niet. Zij zullen deze oproep – net als die om Africa naar de eeuwigheid te stemmen – wegmoffelen als belachelijk tijdverdrijf en op dezelfde nummers stemmen waarop ze al jarenlang stemmen. Ze vragen zich af waarom die Tijdloze zo belangrijk is en hoe die nu ‘plots’ met drie vrouwelijke stemmen de genderongelijkheid zal oplossen. Een bemerking die ik bij heel veel feministische kwesties zie passeren en die ons niet vooruithelpt.

De eerste stap naar verandering is beseffen dat je muziek- en filmfavorieten wel heel mannelijk geïnspireerd zijn. De bewustmaking daaromtrent is noodzakelijk en daarin speelt een ‘onnozele’ lijst als De Tijdloze een cruciale rol. Studio Brussel zet immers de voorkeuren van heel Vlaanderen op de kaart.

Uit bewustzijn volgt verandering en, in een ideaal toekomstbeeld, de evolutie naar meer vrouwen in de film- en muziekwereld. Onthoud dat in een wereld waarin vrouwen nog steeds op oneindig veel manieren ondervertegenwoordigd zijn drie eenvoudige stemmen ervoor kunnen zorgen dat straffe vrouwelijke legendes eindelijk hun verdiende plek kunnen opeisen.