The Space Lady, een hipstersnoepje van zeventig jaar: ‘Zijn we niet allemaal aliens?’

Volgens NME was haar vorige plaat een van 101 albums die u absoluut moet beluisteren voor u sterft. Straf, want The Space Lady debuteerde amper vijf jaar geleden… op haar vijfenzestigste.

Susan Dietrich vertrekt op haar zeventigste op haar zesde Europese tour in vijf jaar tijd als The Space Lady. Op vraag van al die jonge, hippe fans die haar maar e-mails bleven sturen. Ze schrikt er zelf nog steeds van. Want voor ze haar gekke helm aantrok, transformeerde tot The Space Lady en onverwachts een volbloed cultartieste werd, was muziek in de eerste plaats een kwestie van overleven.

Begin jaren zeventig wordt Dietrich verliefd op hippie Joel Dunsany, de man met wie ze de volgende dertig jaar lief en leed zal delen. Het zijn niet de makkelijkste jaren. Dunsany is zo bang om naar de oorlog in Vietnam te worden gestuurd dat ze alle banden met hun verleden doorknippen, inclusief identiteitskaarten. Ze zien van dichtbij een ufo en voelen zich beschermd door aliens. Het aardse leven vinden ze angstaanjagend. Jarenlang leven ze als vagebonden in grotten en auto’s. Eerst onder hun tweeën, daarna met hun drie kinderen. Muziekspelen blijkt lucratiever dan bedelen, en dus trekt Susan de straten van Boston en San Francisco op met een versleten accordeon.

Uiteindelijk ruilt ze haar accordeon in voor een keyboard, drijft ze haar stem aan met geluidseffecten en construeert ze een repertoire met spacy versies van klassiekers als Fly Like an Eagle, Radar Love en Major Tom. In 2000 zegt ze haar leven als straatmuzikante vaarwel. Te veel onverschillige blikken, te weinig voldoening. Ze heeft haar muzikale zegje gedaan, denkt ze.

En toen vroeg outsidermuziekverzamelaar Irwin Chusid of hij je cover van I Had Too Much to Dream Last Night mocht gebruiken voor de compilatie Songs in the Key of Z, Vol. 2: The Curious Universe of Outsider Music.

The Space Lady: Ik werkte toen als verpleegster en had de muziek helemaal opgegeven. Ik had nog nooit van de term outsidermuziek gehoord, maar ik vond het meteen geweldig. Het was alsof alles op zijn plaats viel. Ik was helemaal niet zo raar, ik was gewoon een outsiderartieste! (lacht)

Mensen associëren outsidermuziek vaak met een verstandelijke beperking of personen die eigenlijk geen instrument bespelen. Wat betekent de term voor jou?

The Space Lady: Authenticiteit. Intimiteit. Ik doe low key mijn eigen ding, zonder me een superster te wanen. In feite wil ik heel graag ’s werelds best bewaarde geheim zijn. (lacht) Ik kan gewoon niet anders dan een outsider zijn. Ik hoorde nooit ergens écht bij. Tijdens mijn jeugd in Colorado kon ik niet wachten om uit die kleine cocon te barsten. Zelfs later, in volle flowerpowertijd vond ik mijn draai niet. Ik wilde zo graag bij de hippies horen, maar had er de sociale vaardigheden niet voor. Ik ben een verlegen muurbloempje, de buitenwereld is heel beangstigend voor mij.

Niet echt handig voor een straatmuzikante.

The Space Lady: Klinkt misschien raar, maar op straat spelen voelde alsof ik me verstopte. In de VS worden straatmuzikanten als rare kwieten en bedelaars gezien. De meeste mensen draaiden niet eens hun hoofd. Op een podium staan vind ik veel intimiderender.

Omdat mensen speciaal voor jou komen en je verwachtingen moet inlossen?

The Space Lady: Precies. Tegelijk bloei ik er helemaal open. The Space Lady is de vrouw die ik écht wil zijn. Wanneer ik die helm opzet, overstijg ik mezelf. Mijn tweede man Eric zag me pas voor het eerst spelen toen we al drie jaar getrouwd waren. Zijn mond viel open. Zo gelukkig had hij me nog nooit gezien. ‘Jij gaat nú aan je pc zitten en stuurt een mail naar al je fans. The Space Lady is back!’ riep hij. Niet veel later volgde mijn eerste album The Space Lady’s Greatest Hits en ging ik voor het eerst op tour. Op mijn zesenzestigste! Het was alsof ik mijn tweede jeugd beleefde.

Wat spreekt jonge mensen volgens jou zo aan in The Space Lady?

The Space Lady: Ik heb er al vaak mijn hoofd over gebroken. Toen ik opnieuw begon te spelen, stonden er meteen verschillende platenlabels aan mijn deur. Belangrijke muzikanten van wie ik nog nooit had gehoord, zoals John Maus en Erol Alkan, zijn fans van mijn muziek. Misschien staan jongeren meer open voor mijn boodschap. Een optimistische boodschap, maar wel eentje met urgentie.

Een belangrijk thema op je nieuwe album, On the Street of Dreams, is ecologie.

The Space Lady: Het is simpel: als we geciviliseerde wezens willen blijven, moeten we nu iets ondernemen. Mijn volgende plaat zal over veganisme gaan en is heel in your face. Vroeger zou ik dat misschien niet gedurfd hebben, maar ik ben zelfverzekerder geworden. Ik heb het succes van The Space Lady heel lang toegeschreven aan Joel en Eric. Pas de laatste tijd durf ik te zeggen dat The Space Lady mijn verdienste is. Om de wereld te veranderen moet je in de eerste plaats jezelf graag zien.

In interviews spreek je geregeld over je ervaringen met buitenaards leven. Dat onderdeel van The Space Lady spreekt ook tot de verbeelding.

The Space Lady: Als jonge vrouw kwam ik tijdens een operatie in contact met buitenaardse wezens. Wat er daar precies gebeurd is, weet ik niet meer. Hoe dan ook heeft het een gigantische impact gehad. Het lijkt soms alsof het hele universum met me communiceert. Op mijn eerste marihuanatrip luisterde ik naar Schubert en zag ik de muziek doorheen de kamer dansen. Sindsdien besef ik dat er zoveel meer is dan onze vijf zintuigen kunnen waarnemen. (stilte) In feite zijn we toch allemaal aliens? Er is zoveel dat we niet begrijpen, zelfs honden en katten verstaan we niet. Iedere avond ga ik naar buiten om naar de lucht te kijken en mezelf eraan te herinneren dat we hier allemaal maar wat rondzweven in het niets. We zouden er ons meer bewust van moeten zijn hoe bijzonder dat is.