Dit jaar is het bewijs geleverd: Gent Jazz kan best zonder grote namen uit het buitenland. Dag 9 van het festival begon met veelbelovend jong geweld en eindigde met twee Belgische bands van topniveau: het trio rond Dijf Sanders en het telkens weer overrompelende STUFF..
De New Wave of Belgian Jazz heeft de jongste jaren met, pakweg, De Beren Gieren, BeraadGeslagen, Dans Dans, Black Flower, Ottla, Kameel, John Ghost, Steiger en Compro Oro al heel wat moois en prikkelends opgeleverd. In die mate zelfs dat de Britten dezer dagen redenen zat hebben om groen uit te slaan van jaloezie. En er blijven nog geregeld nieuwe namen opduiken. Zo werd de voorlaatste dag van Gent Jazz op gang getrokken door het jonge Gentse Krautjazztrio Dishwasher_ (***) dat weliswaar traditionele instrumenten gebruikt, maar tegelijk verzot is op de elektronische strapatsen van Aphex Twin en Squarepusher.
Saxofonist Werend Van Den Bossche, bassiste Louise van den Heuvel en drummer Arno Grootaers zijn aan elkaar gewaagd: hun nummers ontstaan uit gezamenlijke jams en stuiteren vrolijk alle kanten op. Jazz is voor het driespan slechts een vertrekpunt van waaruit het, al improviserend, kronkelige muzikale paden verkent, met uitlopers naar rock en techno. De strakke ritmesectie rolde in Gent een aanstekelijke, vaak springerige groove uit, waarop de betoeterde Van Den Bossche zijn eigen verhaal mocht vertellen.
Het resultaat klonk nu eens dansbaar – de groep streeft naar eigen zeggen een club vibe na -, dan weer ingetogen. Met beide benen op de grond, maar met het hoofd in de wolken maakte Dishwasher_ duidelijk dat een generatie is opgestaan voor wie genres niet méér dan wegwijzers zijn. Want waarom je tot één gerecht beperken, als je de kans hebt van àlles te proeven?
Speels en dynamisch
Een ander pril gezelschap, maar dan uit Brussel, was Bandler Ching (***), dat ooit aan het conservatorium begon als het afstudeerwerk van saxman Ambroos De Schepper. Het kwartet koppelt, net als STUFF., hiphopbeats en ijle synthgeluiden aan een jazzvariant die potige rock- of noisereferenties niet schuwt. Vorig jaar brachten de heren de ep Sub Surface uit en ook live trakteerden ze op lang uitgesponnen composities die het ene moment speels en dynamisch, het andere zweverig en een tikje abstract klonken.
De bandnaam Bandler Ching is een verbastering van Chandler Bing, een personage uit de populaire tv-reeks Friends waar De Schepper een grote fan van is. Eigenlijk hoorde je de muziek van het combo niet zittend aan een tafeltje te ervaren, maar in een situatie waar je benen en heupen vrij spel konden krijgen. Op een bepaald moment introduceerde de frontman als ‘special guest’ Maya Mertens, de vrouwelijke helft van het Belgisch-Nederlandse performance-duo Vieze Meisje. Wat ze toevoegde, liet zich veeleer omschrijven als spoken word dan als rap, maar het versmolt in ieder geval organisch met het instrumentale geweld van de muzikanten.
Audio-collages
Noem de Gentse producer en multi-instrumentalist Dijf Sanders (****) gerust een verre erfgenaam van de ethno-trance van TransGlobal Underground. Met het oog op zijn jongste platen, Java en Puja, reisde hij achtereenvolgens naar Indonesië en Nepal om er veldopnamen te maken van rituele en religieuze volksmuziek. Die werden achteraf verknipt, gesampled en verwerkt tot een veelkleurige audio-collage. Het resultaat klonk onwaarschijnlijk psychedelisch en gaf de dansvloer een multiculturele glans.
Live liet Sanders, die een klavier en enkele machines bediende, zich assisteren door topmuzikanten als Simon Segers (De Beren Gieren, Stadt) op drums en Mattias De Craene (Nordmann, MDCIII) op diverse blaasinstrumenten en allerlei elektronische snufjes. Samen vormden ze een stormachtig powertrio dat de tent van Gent Jazz vervaarlijk aan het schudden bracht. Je hoorde vreemdsoortige exotische klanken, zingende monniken en metaalachtige gongetjes, maar ook: kolkende beats die de aanwezigen nadrukkelijk richting extase zogen. Het publiek was, terecht, door het dolle heen. We geven het u op een blaadje: wie Dijf Sanders naar zijn feestje haalt, kan het gewis zonder DJ stellen.
‘Dansen is toegelaten’, meldde ook drummer Lander Gyselinck bij het begin van de set van STUFF. (*****) Dat hoefde hij geen twee keer te zeggen: binnen de kortste keren zag je, naast en tussen de tafeltjes, heupwiegende en armenzwaaiende toeschouwers opgaan in nummers uit platen als Old Dreams New Planets en het onlangs verschenen T(h)reats. Het kwintet, dat uitsluitend uit topmuzikanten bestaat, appelleert zowel aan het hoofd als aan lijf en leden en verzekerde Gent Jazz dus van een knallende uitsmijter.
Onstuimig
Pulserende hiphop-, G-funk- en deep house-grooves legden het fundament voor de melodieën van Joris Caluwaerts op keyboards en Andrew Claes op tenorsax en ewi (een draadloos elektronisch blaasinstrument), terwijl Mixmaster Menno, scratchend achter zijn draaitafels, verrassende klankjes en samples in het geheel mengde.
T(h)reats, de titel van de jongste langspeler van de groep, zegt veel over haar muzikale benadering. De nummers stralen soms een zekere dreiging uit, maar zitten zo ingenieus in elkaar dat je ze ook als een beloning kunt ervaren. STUFF. speelde op het podium met het contrast tussen herkenning en bevreemding, omarmde de chaos maar blonk uit in muzikale behendigheid, speelde knap opgebouwde jazzcomposities maar dan zonder de traditionele solo’s en mét echo’s uit dub. De instrumentale jams van het vijftal klonken onstuimig en inventief, hun harmonieën soms een beetje weird, maar nooit in die mate dat je er als luisteraar de weg in dreigde kwijt te raken.
Het geheim van STUFF. schuilt in de frictie tussen leden die er uiteenlopende muzikale achtergronden op na houden, maar ook in zijn hechte samenspel. De band manifesteerde zich als een perfect afgestelde machine en liet de motor af en toe ongestraft lekker vierkant draaien. Maar wat een energie! Wat een trefzekerheid! STUFF. demonstreerde in Gent wat we eigenlijk al lang wisten: dit is een band met een even onweerstaanbare als unieke sound die zich enkel als wereldklasse laat omschrijven.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
