Muzikant ‘Good Vibrations’ overleden

Paul Tanner is overleden. Hij gaf Good Vibrations van The Beach Boys die typische buitenaardse sound met zijn elektronisch instrument, de elektrotheremin.

Paul Tanner is overleden. Waarschijnlijk zegt zijn naam u niets, maar zijn muziek kent u ongetwijfeld wel. Luister naar Good Vibrations van The Beach Boys. In dat lied hoort u naast zang en enkele gebruikelijke instrumenten ook af en toe buitenaardse hoge tonen. Dat geluid is afkomstig van Tanner’s elektrotheremin.

De uitvinding van de originele theremin dateert al van 1919. Dat instrument wordt bespeeld door je handen tussen twee antennes te bewegen. Tussen die antennes zit een elektromagnetisch veld. Je rechterhand beïnvloedt de toonhoogte en je linkerhand het geluidsvolume. Je hoeft het instrument dus niet aan te raken om er geluid uit te krijgen.

Paul Tanner vond dit echter te omslachtig en vroeg daarom aan een vriend, Bob Whitsell, om een nieuwe versie te ontwikkelen. Zo ontstond de elektrotheremin, die je met knopjes kon aansturen.

Kritiek
Hoe Tanner uiteindelijk bij The Beach Boys belandde is onduidelijk. Volgens sommige bronnen belde Brian Wilson, frontman en songwriter van de groep, naar de tv-zender ABC met de vraag of zij soms een iemand kenden die een theremin kon bespelen. ABC wees hem door naar Tanner, die al enkele keren live optrad met zijn instrument op de zender.

Paul Tanner speelde ook mee twee andere liedjes van The Beach Boys: I Just Wasn’t Made for These Times en Wild Honey. In 2001 liet hij zich negatief uit over de groep. “Het was een vreemde groep om mee samen te werken. Het leek alsof Brian Wilson de enige was die iets kende van muziek.”

Ziekenhuis
Het aanbod om met de groep op tournee te gaan, wimpelde Tanner af. Daarom ontwikkelde ontwerper Robert Moog een soort van synthesizer die zanger Mike Love bespeelde tijdens optredens. Tanner zei dat er meer toekomst zat in Moog’s synthesizers en schonk zijn instrument, waarvan trouwens enkel hij er één had, aan een ziekenhuis. Zij gebruikten het om testen te doen bij mensen met gehoorproblemen.

Toch wordt de originele theremin tot op de dag van vandaag nog altijd gebruikt. Hij is onder meer te horen in de soundtrack van de reeks Midsomer Murders. Al beleefde het instrument zijn echte hoogtepunt in de jaren ’50 en ’60. Het gaf sciencefictionfilms en -series als Star Trek die typische sound.

Uiteindelijk koos Paul Tanner voor een rustiger leven. Hij werd professor aan de universiteit van Californië in Los Angeles. Hij stond erom gekend dat hij er met zijn leerlingen vaak op uittrok. Dan ging hij met zijn hele klas op bezoek bij muzikanten als Herbie Hancock of Stan Kenton. Ook schreef het boek A Study of Jazz, dat onder kenners erg gewaardeerd wordt. Paul Tanner werd 95. (CM)