‘Lang voor het internet was het Eurovisiesongfestival een watch party avant la lettre’

Er zijn paralellen tussen het Eurovisiesongfestival en de moeilijkheden van de EU, schrijft Knack Focus-redacteur Jonas Boel. ‘Al zou u daar weinig van gemerkt hebben, tijdens de 65ste editie, vanuit Rotterdam’.

Hoezo, geen Eurovisiesongfestival dit jaar? Het was even knipperen met de ogen tijdens Het Journaal maandag. ‘Grazie Guiseppe! And now from beautiful Rome, we go to the Swiss mountains’, zagen we een stijlvolle, blonde dame zeggen. ‘Today the world is coming together’, klonk het even later. ‘From Paris to Berlin, Angela, Du hast das Wort’.

‘Presentatrice’ van dienst was Ursula von der Leyen, de Duitse voorzitter van de Europese commissie. Er werden geen punten maar euro’s uitgedeeld op de donorconferentie Coronavirus Global Response, een internationaal online pledging event in de strijd tegen Covid-19.

België beloofde 27 miljoen euro, Frankrijk 500 miljoen, net als Japan. Von der Leyen speelde haar rol met glans: ‘From East Asia, we go to Northern Europe, the land of many fjords and the midnight sun’. Noorwegen: 1 miljard euro, waarmee het land zich tot Europees donorkampioen kroonde. ‘Mange takk, Erna’.

Het enige wat ontbrak waren de wervelende, toeristische promofilmpjes. En de liedjes. Het geheel, een virtuele ophaalronde rond de wereld die in totaal drie uur duurde, had iets tragikomisch en bevreemdend. Net als het echte Eurosongfestival. Zelf de hashtag #strongertogether, de ‘special guests‘, waaronder de koning van Jordanië, en een bijdrage van Madonna (de zangeres tekende voor 1 miljoen dollar), leken recht uit het draaiboek van Eurovision te komen.

We gaan het nog missen volgend weekend, het jaarlijkse liedjesfestijn met al z’n kitsch en trashy glamour, de surrealistische performances, en artificiële saamhorigheid. Als er nu één moment was waarop met z’n allen een jonge Jean Pierre Van Rossem-kloon uit Montenegro met de naam Rambo Amadeus rapverzen als ‘Eurosceptic, analphabetic/ Try not to be hermetic’ willen zien zweten in een smoking, naast een Trojaans paard en breakdancers, dan is het wel in deze periode.

480Rambo Amadeus – Euro Neuro – Live – 2012 Eurovision Song Contest Semi Final 1https://www.youtube.com/user/eurovisionYouTube480Eurovision Song Contest2701.0

Ooit gingen alle huishoudens simultaan in vrijwillige lockdown, met popcorn en pintjes voor de buis. Straten lagen er verlaten bij, terwijl jong en oud zich samen vergaapten aan de parade deernen en heren die in naam van de natie hun beste beentje of kniezwengel voorzetten.

Love it, hate it, or guilty pleasure it, het oorgasme van de wansmaak is voor velen nog steeds een vrienden- en familiebijeenkomst, en/of excuus om het solidair op een zuipen te zetten. Lang voor het internet, Facebook en corona was het Eurovisiesongfestival dus een watch party avant la lettre.

Toen de liedjeswedstrijd anno 1956 in het leven werd geroepen door de European Broadcasting Union, als pleister op de oorlogswonde, deden er zeven landen mee, waaronder België. Vorig jaar waren het er 41. Er zijn twee voorrondes en een finale, er is een junioreditie, en zelfs Australië neemt deel, tegenwoordig. Het Eurovisiesongfestival is uit z’n voegen gebarsten, en dan is de analogie met onze geglobaliseerde wereld snel gemaakt.

Zes van de zeven landen die in 1956 aan de wieg van het Eurovisiesongfestival stonden – België, Frankrijk, West-Duitsland, Italië, Luxemburg, en Nederland, enkel gastland Zwitserland niet – ondertekenden een jaar later, op 25 maart 1957, samen het verdrag van Rome, dat aan de basis van de Europese Unie ligt. Vandaag telt de EU 27 lidstaten, de wachtrij niet meegeteld.

De steeds verdere spreidstand die het Eurovisiesongfestival vandaag minder overzichtelijk, herkenbaar en genietbaar maakt, loopt niet toevallig gelijk met de moeilijkheden die de EU steeds meer ondervindt om als één hecht blok te opereren.

En niet alleen de EU, maar de hele wereldorde staat momenteel onder druk. ‘De globalisering zoals we die kennen heeft gepiekt en is in verval’, zoals econoom en Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz onlangs zei over de coronacrisis. Zowel voor- als tegenstanders van het neoliberale systeem wetten hun messen.

Al zou u daar – Waterloo nog aan toe – weinig van gemerkt hebben, tijdens de 65^ste editie, vanuit Rotterdam. Eurovision is en blijft het festival van de schone schijn, de traditionele kliekjesvorming en minirelletjes zoals rond de Palestijnse kwestie, vorig jaar in Tel Aviv, niet te na gesproken. Laten we hopen dat de Coronavirus Global Response van eerder deze week dát voorbeeld alvast níet volgt, en de hele opzet uiteindelijk niet uitdraait op ‘zero points’ voor de Eurovisiedonorconferentie.

Het echte Eurovisiesongfestival is trouwens niet 100% afgelast. Onder de noemer ‘Europe Shine A Light’ worden de clips van alle inzendingen volgende week zaterdag netjes uitgezonden, de stem- en puntenrondes zijn geschrapt. Dat is dus goed nieuws voor Engeland – want jawel, Brexit of niet, die dekselse Britten doen nog steeds mee met het langst lopende variétéprogramma ter wereld.

Op veel sympathy votes hoefden ze in Londen waarschijnlijk niet te rekenen, en gezien de omstandigheden had die James Newman weinig applaus en veel verwarring geoogst, met een halve trage die de ongelukkige titel My Last Breath draagt. Good bye bye!

https://i.ytimg.com/vi/6iS-lV909T4/hqdefault.jpgvideo1.0270https://www.youtube.com/Eurovision Song ContestJames Newman – My Last Breath – Official Music Video – United Kingdom 🇬🇧 – Eurovision 2020360YouTubehttps://www.youtube.com/user/eurovision480